|
== Έλλη Λαμπρίδη: Η λιόπαρδη της ''Οδύσ(σ)ειας'' του Ν. Καζαντζάκη ==
Κατά την περίοδο της α΄ γραφής τής ''Οδύσειας'' από τον Ν. Καζαντζάκη στην Αίγινα, η Έλλη Λαμπρίδη είναι παρούσα και συμπαραστάτης στο δύσκολο αυτό εγχείρημα του έλληλα λογοτέχνη. Ο ίδιος της γράφει, αρχές Δεκεμβρίου του 1927, πριν φύγει από το Κίεβο για Οδησσό, τα εξής<ref>Τα παραθέματα τηρούν την ορθογραφία του πρωτοτύπου.</ref>: <blockquote>Ο ερχομόςΣου στην Αίγινα –Σε βλέπω πάντα ν’ανοίγεις την πόρτα κατακόκινη, αχνίζοντας– λύτροσε την Αίγινα απο το Χαμο. Όλα όσα ζήσαμε, χαρήκαμε κ’υποφέραμε στο σπιτάκι αφτο, κυριέβουν την καρδιάμου και δεν μπορω να κρατήσω την κραβγη της αγωνίας: -Απο πού ερχόμαστε και προς τί η τόσο μεγάλη γλύκα που δίνει η γυναίκα στον άντρα; Daragaya maya, αγαπημένημου, να μπορούσα νάβρισκα ένα λόγο απλο να Σου πω πόσο ακατάλυτα είμαι μαζίΣου. Πότε θα Σε δω, πόσον καιρο θα Σε βλέπω, πότε θα Σε ξαναδω –η ζωη τούτη είναι ένα όνειρο αβάσταχτο κ’ η καρδια του αθρώπου πηδάει, χτυπάει και μάχεται να ξυπνήσει, πεθαίνοντας''.''</blockquote>Η τιμή που της αποδίδεται από τον Ν. Καζαντζάκη καταδεικνύεται σαφώς από τη θέση που της αφιέρωσε στο επικό του ποίημα. Γράφει σε επιστολή του προς την Έλλη Λαμπρίδη τον Αύγουστο του 1927:<blockquote>Αγαπημένημου, Αν θελήσει κανεις ν’αναλύσει το γράμμαΣου θα το βρει τόσο πλούσιο –σαν την ψυχη ενους μεγάλου ανθρώπου: οργη, αγάπη, μίσος, έγνια υψηλη, αδικία, τρυφερότητα, καρδια, νου, φαντασία –όλα. Με βρήκε ολότελα μόνο, σε μια στιγμη δημιουργικης έντασης –αν και Κυριακη σήμερα είπα να γράψω, για να γαληνέψω την πίκραμου που άδικα ματαιόθηκε ο ερχομόΣου εδω. Και νά, ήρθες ολάκαιρη θυμομένη, όλη νύχια, δόντια κίνηση –λιοπάρδισα. Και μου γενήθηκε έντονη η επιθυμία να δόσω του Οδυσέα ως μόνη συντροφια στην έρημο, στην άσκησήτου και στην καταστροφη της πολιτείας μου –μια λιόπαρδη. Αφτη θάναι μαζίτου πάντα, θα τον αγαπάει και θα τον τσαφουνίζει, θα τον γιομίζει πληγες και χάδια. Έτσι βρήκα πώς θα μπεις στην ''Οδύσεια'', γιατι ωστόρα μου ήταν αδύνατο να Σε βάλω ως γυναίκα. Αφτο θα γίνει στη δέφτερη γραφη. Ωστόσο σημάδεψα σε διάφορα μέρη πού και πώς θα επεμβαίνεις –πληγόνοντας ή αγαπώντας ή και τα δυο μαζι. </blockquote>Ο ίδιος ο Ν. Καζαντζάκης αποκαλύπτει εδώ πώς συνέλαβε τη μορφή της λεοπάρδαλης, που πράγματι θα ενέτασσε στη β΄ γραφή της ''Οδύσσειας,'' και τι κρυβόταν πίσω της: η Έλλη Λαμπρίδη, που ο έρωτάς του ξαναζούσε για δεύτερη φορά, μετά την πρώτη, εκείνη της Ζυρίχης, το 1917-18. Μ’ αυτόν τον τρόπο, τώρα, τον Αύγουστο του 1927, αποφασίζει να αποτυπώσει την ένταση της σχέσης τους και την επίδραση της Ε. Λαμπρίδη επάνω του. Για τον Ν.Καζαντζάκη η Ε. Λαμπρίδη είναι η ''λιόπαρδη,'' το ''τρικέφαλο αγαθο, φωτια, θεριο, καρδια παληκαρίσια''! (''Οδύσεια'' Ν 389).<ref>Βλ. Γαρίτσης, Κ., Η λιόπαρδη της ''Οδύσσειας-''Μια persona για την Έλλη Λαμπρίδη, στο: Έλλη Λαμπρίδη, ''Σημειώματα στην'' Οδύσσεια ''του Ν. Καζαντζάκη,'' Έμβρυο, Αθήνα 2017, σσ. 181-222. ISBN 978-618-5252-02-1</ref>
== Μέλος οργανισμών και ιδρυμάτων – Συμμετοχές σε συνέδρια – Πολιτική ==
* Στις 22 Δεκεμβρίου 1920 γίνεται τακτικό μέλος του ''εν Κωνσταντινουπόλει Ελληνικού Φιλολογικού Συλλόγου''.
* Στις 12 Απρ. 1922 γίνεται τακτικό μέλος του ''Ελληνικού Καθηγητικού Συνδέσμου εν Κωνσταντινουπόλει.''
* Το 1925 συμμετέχει στις δραστηριότητες της ''Φοιτητικής Συντροφιάς''.
* Στις 21 Μαρτίου 1926 συστήνεται ο ''Σύλλογος Τελειοφοίτων και Παλαιών Μαθητριών και Διδασκαλισσών του εν Κων/πόλει Αμερικανικού Κολλεγίου,'' του οποίου είναι ιδρυτικό μέλος''.''
* Την ίδια χρονιά (1926) εγγράφεται ως μέλος του ''Συνδέσμου για τα δικαιώματα της γυναίκας''. Συμμετέχει στο 10ο Διεθνές Συνέδριο της ''Ενώσεως υπέρ της γυναικείας ψήφου'' στο Παρίσι (30 Μαΐ.-6 Ιουν.), ως ανταποκρίτρια της εφημ. ''Ελεύθερος Τύπος''<ref>Στην ίδια εφημερίδα θα δημοσιεύσει μια σειρά 5 άρθρων για τα θέματα και τα αποτελέσματα του συνεδρίου. Βλ. παρακάτω στο: ''Το'' ''Έργο,'' 1926. [2]-[7].</ref> . Συμβάλλει στη σύνταξη του περιοδικού ''Ο Αγώνας της Γυναίκας,'' που είναι όργανο του ''Συνδέσμου για τα Δικαιώματα της Γυναίκας''.
* Στις 13 Ιουλίου 1927 γίνεται μέλος της Επιτροπής για τη μελέτη εκπαιδευτικών ζητημάτων στον ''Εκπαιδευτικό Όμιλο'' μαζί με τους Γληνό, Σωτηρίου, Καρούζο, Παπασπυρίδη, Βάρναλη, Ιμβριώτη, κ.α.
* Ιδρυτικό μέλος της ''Εταιρίας για τη μελέτη της σημερινής Ρωσσίας,'' με έδρα την Αθήνα και ημερομηνία ίδρυσης ''15 Γενάρη του 1928'', μαζί με τον Κ. Ελευθερουδάκη και Ν. Καζαντζάκη.
* Το 1930 η Ελλάδα γίνεται μέλος της ''International Federation of University Women'' (IFUW-Ένωση Επιστημόνων Γυναικών) και εκπροσωπείται από την Ε.Λ. Συμμετέχει στο 15ο συνέδριο της ''IFUW'' στην Πράγα.
* Το 1931 λαμβάνει μέρος στο 16ο συνέδριο της ''International Federation of University Women'' στην Αμερική. Τον Ιούνιο του 1931 λαμβάνει συγχαρητήρια επιστολή του Γ. Παπανδρέου για τη συμβολή της στο συνέδριο.
* Το 1939 συμμετέχει στον κύκλο μελέτης της ''Πολιτείας'' του Πλάτωνα με τους Κ. Δεσποτόπουλο, Ι.Ν. Θεοδωρακόπουλο, Δ. Καπετανάκη, Β. Λαούρδα και Κ. Τσάτσο, στο σπίτι του τελευταίου.
* Τον Δεκέμβριο του 1941 γίνεται μέλος της ''London International Assembly''.
* Τον Μάιο του 1945 ιδρύεται ο ''Ελληνοσοβιετικός Σύνδεσμος'' με πρόεδρο τον Νίκο Κιτσίκη και αντιπρόεδρο τον Νίκο Καζαντζάκη. Η Ε.Λ. ανήκει επίσης στα ιδρυτικά μέλη. Τον Νοέμβριο του ίδιου έτους διορίζεται από τον πρωθυπουργό Θεμ. Σοφούλη διευθύντρια στο γραφείο του υπουργού άνευ χαρτοφυλακίου Νίκο Καζαντζάκη, στο υπουργείο Εξωτερικών, όπου παραμένει για μερικούς μόνο μήνες.
* Το 1946 εγγράφεται μέλος στην ''Ένωση για τη Δημοκρατία στην Ελλάδα'' (''League for Democracy in Greece''). Συμμετέχει στο διοικητικό συμβούλιο της Ένωσης. Θα παραιτηθεί το 1955 εξαιτίας των οφθαλμολογικών της προβλημάτων.
* Το 1947 εκλέγεται πρόεδρος της ''Δημοκρατικής Ενώσεως Ελληνίδων Μ. Βρεττανίας''. Την ίδια χρονιά γίνεται μέλος του ''Ελληνο-Σοβιετικού Συνδέσμου'' στη Μ. Βρετανία.
* Το 1951 γίνεται μέλος της ''Union of Greek Democrats in Great Britain''.
* Το 1959 συμμετέχει στο ''Γ΄ Διεθνὲς Αντιαποικιακό συνέδριο'' του Βελιγραδίου.
* Τον Αύγουστο του 1961 εκλέγεται επίτιμο μέλος της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών.
* Την ίδια χρονιά (1961) ταξιδεύει στην Τυνησία για να συμμετάσχει στο ''4ο Αντιαποικιακό Συνέδριο''. Την ίδια χρονιά συμμετέχει και στην ''1η Διάσκεψη Κορυφής του Κινήματος των Αδεσμεύτων'' στο Βελιγράδι.
* Το 1962 κατεβαίνει υποψήφια στο ψηφοδέλτιο του ''Ελληνικού Λαϊκού Κινήματος Ανεξαρτησίας'' (ΕΛΚΑ) του Νικολάου Πουλιοπούλου, στον συνδυασμό του υπολοίπου Νομού Αττικής. Το 1963 είναι μέλος της κοινής επιτροπής για την προπαρασκευή της ενοποιητικής συνδιάσκεψης για την ένωση και τη δράση του ''ΕΛΚΑ'' και της ''Σοσιαλιστικής Ένωσης''. Καταθέτει συγκεκριμένες προτάσεις για τροπολογίες του Καταστατικού.
* Το 1963 συμμετέχει στο ''Συνέδριο Αφρο-Ασιατικής Αλληλεγγύης'' στην Κύπρο.
* Το 1964 συμμετέχει στο ''6e Congrès des Partis sosialistes de la Communauté européenne'', στη Ρώμη (Palazzo degli Uffici EUR), 17-18 Σεπτ. 1964, ως γενική γραμματέας του Στρατή Σωμερίτη, εκπροσωπώντας το ''Ελληνικό Σοσιαλιστικό Κόμμα''. Συμμετέχει, μαζί με τον Γιάννη Κουτσοχέρα, στο ''Διεθνές Συνέδριο του PEN'' [=''Poets, Essayists, Novelists''], στο Όσλο, 21-27 Ιουνίου 1964.
* Το 1965 ταξιδεύει στη Σοβιετική Ένωση ως απεσταλμένη της ''Πανελλαδικής Ένωσης Γυναικών''.
*Τον Ιανουάριο του 1966 εκλέγεται παμψηφεί επίτιμο μέλος της ''Ενώσεως Συγγενών των Ευρισκομένων εις το Εξωτερικόν Ελλήνων Πολιτικών Προσφύγων.''
== Το έργο ==
| 