Μπίτολα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
επιμέλεια |
προειδοποιήσεις έλλειψης πηγών σε διάφορες ενότητες |
||
Γραμμή 274:
=== Εξέγερση του Ίλιντεν ===
{{Πηγές ενότητας|05|05|2020}}[[Αρχείο:Greek demonastration Bitola 1908.JPG|μικρογραφία|Οι Έλληνες της πόλης διαδηλώνουν υπέρ του νέου οθωμανικού συντάγματος που αποκατέστησε τον κοινοβουλευτισμό μετά την απολυταρχία του Σουλτάνου (1908).]]
Η ευρύτερη περιοχή της πόλης υπήρξε το προπύργιο της [[Εξέγερση του Ίλιντεν|Εξέγερσης του Ίλιντεν]]. Η εξέγερση ξεκίνησε όπως αποφασίστηκε το 1903 στο [[Ορέχοβο]], από την IMRO ([[Εσωτερική Μακεδονική Επαναστατική Οργάνωση]]). Η εξέγερση στην περιοχή του Mοναστηρίου και την ευρύτερη σχεδιάστηκε στο χωριό [[Σμίλεβο]], τον Μάιο του 1903. Μάχες έλαβαν χώρα στα χωριά Μπίστριτσα, [[Κρατερό Φλώρινας|Ράκοβο (Κρατερό)]], [[Ακρίτας Φλώρινας|Μπούφι (Ακρίτας)]], Σκότσιβιρ, Παράλοβο, Μπροντ, [[Νόβατσι]], Τσάπαρι και άλλα. Το Σμίλεβο υπερασπίστηκαν 600 επαναστάτες υπό τον [[Ντάμε Γκρούεφ]] (Dame Gruev) και [[Γκεόργκι Σουγκάρεφ]] (Georgi Sugarev). Όταν οι επαναστάτες ηττήθηκαν, τα χωριά πυρπολήθηκαν.
=== Βαλκανικοί πόλεμοι ===
{{Πηγές ενότητας|05|05|2020}}
Το 1912, το [[Μαυροβούνιο]], η [[Σερβία]], η [[Βουλγαρία]] και η [[Ελλάδα]] αντιμετώπισαν τους Οθωμανούς, κατά τον [[Α' Βαλκανικός Πόλεμος|Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο]]. Μετά τη [[Μάχη του Σαραντάπορου]], ελληνικά στρατεύματα προέλασαν προς το Μοναστήρι, αλλά ηττήθηκαν από τους Οθωμανούς στο Σόροβιτς. Η Μάχη του Μοναστηρίου (16–19 Noεμβρίου 1912) είχε ως αποτέλεσμα την κατάληψη της πόλης από τους Σέρβους. Σύμφωνα με τη συνθήκη του Βουκουρεστίου (1913), η περιοχή της [[Μακεδονία]]ς μοιράστηκε ανάμεσα στους Έλληνες, τους Σέρβους και τους Βουλγάρους. Το Μοναστήρι επρόκειτο να αποδοθεί στη Βουλγαρία, σύμφωνα με την προ του πολέμου συμφωνία μεταξύ της Βουλγαρίας και της Σερβίας. Επίσης, μεταξύ Σερβίας και Ελλάδας, η συμφωνία ήταν να παραδοθεί στην Ελλάδα. Ωστόσο, ο σερβικός στρατός εισήλθε στην πόλη και αρνήθηκε να την παραδώσει στη Βουλγαρία ή την Ελλάδα. Έκτοτε η πόλη άρχισε να χάνει τη σημασία της και ο πληθυσμός της μειώθηκε ραγδαία με τις αλλεπάλληλες μεταναστεύσεις στον Νέο Κόσμο.
Γραμμή 291 ⟶ 292 :
=== Β΄ παγκόσμιος πόλεμος ===
{{Πηγές ενότητας|05|05|2020}}
Κατά τη διάρκεια του [[Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος|Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου]] (1941–1945), τον έλεγχο της πόλης απέκτησαν οι [[Ναζιστική Γερμανία|Γερμανοί]] (9 Απριλίου 1941) αρχικά και αργότερα οι Βούλγαροι (18 Απριλίου 1941). Ωστόσο, τον Σεπτέμβριο του 1944, η Βουλγαρία αποσύρθηκε από τη Γιουγκοσλαβία. Η Μπίτολα ελευθερώθηκε από τους Γιουγκοσλάβους παρτιζάνους στις 4 Νοεμβρίου, όταν η 7η Μεραρχία της Μακεδονικής Απελευθέρωσης εισήλθε νικηφόρα στην πόλη. Στην πόλη ζούσε ιστορική εβραϊκή κοινότητα [[Σεφαρδίτες|σεφαραδιτικής]] καταγωγής, μέχρι τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, οπότε ως επί το πλείστον θανατώθηκαν ή μετανάστευσαν στις Ηνωμένες Πολιτείες και τη [[Χιλή]]. Μετά το τέλος του πολέμου, που είχε κοστίσει περίπου 25.000 ανθρώπινες ζωές, ιδρύθηκε για πρώτη φορά στη σύγχρονη ιστορία σλαβομακεδονικό κράτος, εντός της Γιουγκοσλαβίας. Μετά το τέλος του πολέμου, το 1945, άνοιξε στη Μπίτολα το πρώτο γυμνάσιο (με το όνομα "[[Γιόσιπ Μπροζ Τίτο]]"). Ήταν το πρώτο σχολείο στη Μπίτολα όπου χρησιμοποείτο η [[σλαβομακεδονική γλώσσα]].
== Οικονομική ανάπτυξη στη σημερινή εποχή ==
{{Πηγές ενότητας|05|05|2020}}[[Αρχείο:Stopanska Banka Bitola.JPG|thumb|Το κεντρικό κατάστημα της ''«Stopanska Banka»''|εναλλ.=]]▼
▲[[Αρχείο:Stopanska Banka Bitola.JPG|thumb|Το κεντρικό κατάστημα της ''«Stopanska Banka»''|εναλλ.=]]
Τα σημερινά Μπίτολα (Μοναστήρι) είναι το οικονομικό και βιομηχανικό κέντρο της νοτιοδυτικής [[Βόρεια Μακεδονία|Βόρειας Μακεδονίας]]. Πολλές από τις μεγαλύτερες βιομηχανίες της χώρας εδράζονται στην πόλη. Η γεωργική κοινοπραξία της Πελαγονίας είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός τροφίμων της χώρας. Το σύστημα ύδρευσης του Στρέτζεβο είναι το μεγαλύτερο στη Βόρεια Μακεδονία και οι τρεις θερμοηλεκτρικοί σταθμοί της περιοχής παράγουν περίπου το 80% των αναγκών της χώρας σε ηλεκτρισμό. Η Μπίτολα καλύπτει επίσης σημαντικό τμήμα των εγχώριων αναγκών σε υφάσματα και διαθέτουν βιομηχανίες τροφίμων.
Γραμμή 376:
===Θρησκεία===
{{Πηγές ενότητας|05|05|2020}}[[File:Седиште на Преспанско-пелагониската православна епархија се наоѓа во градот Битола.jpg|thumb|right|Η έδρα της επισκοπής Πρέσπας-Πελαγονίας της [[Μακεδονική Ορθόδοξη Εκκλησία - Αρχιεπισκοπή Οχρίδας|Μακεδονικής Ορθόδοξης Εκκλησίας - Αρχιεπισκοπής Οχρίδας]]]]
Η Μπίτολα είναι η έδρα της Επισκοπής Πρέσπας - Πελαγονίας. Στον [[Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος|Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο]], η μητρόπολη ονομάστηκε Οχρίδας - Μπίτολα. Με την ίδρυση της [[αυτοκεφαλία]]ς της [[Μακεδονική Ορθόδοξη Εκκλησία - Αρχιεπισκοπή Οχρίδας|Μακεδονικής Ορθόδοξης Εκκλησίας]] το 1967, πήρε το σημερινό της όνομα «Επισκοπή Πρέσπας-Πελαγονίας», που καλύπτει τις ακόλουθες περιοχές και πόλεις: Μπίτολα, [[Ρέσεν]], [[Πρίλεπ]], [[Κρούσοβο]] και Ντεμίρ Χισάρ.
Γραμμή 425:
Είναι κυρίως σλαβόφωνοι, βλαχόφωνοι με καταγωγή από τη [[Μοσχόπολη]] (ήρθαν στην περιοχή μετά το 1769,<ref>Ανάτυπο από το λεξικογραφικό δελτίο -Τομ.ΚΕ΄της Ακαδημίας Αθηνών σ.52</ref> λόγω της καταστροφής της από Τουρκαλβανούς, ως αντίποινα για τα [[Ορλωφικά]]), [[Σαρακατσαναίοι]] και απόγονοι των πολιτικών προσφύγων του [[Ελληνικός Εμφύλιος Πόλεμος 1946-1949|Ελληνικού Εμφυλίου Πολέμου]].<ref>Αλέξανδρος Χρυσανθακόπουλος ''Οι Έλληνες των Σκοπίων'', Θεσσαλονίκη 2007</ref><ref>Δημήτριος Αλεξάνδρου ''Εγκλωβισμένοι...οι Έλληνες των Σκοπίων'', Θεσσαλονίκη 2008</ref>
Στη Μπίτολα λειτουργεί πολιτιστικός σύλλογος της ελληνικής ομογένειας και δεκάδες φροντιστήρια εκμάθησης της ελληνικής γλώσσας. Την πόλη επισκέπτονται αρκετοί Έλληνες από τον [[Νομός Φλώρινας|Νομό Φλώρινας]], οι οποίοι επισκέπτονται τη λαϊκή αγορά κάθε Τρίτη ή Παρασκευή, ή το καζίνο στο κέντρο της πόλης<ref>[http://news247.gr/eidiseis/oikonomia/oikonomikh_plhgh_oi_metakinhseis_ellhnwn_gia_pswnia_sta_skopia.2401335.html Οικονομική πληγή οι μετακινήσεις Ελλήνων για ψώνια στα Σκόπια]</ref>. Τον Απρίλιο του
Σημαντικές προσωπικότητες της ελληνικής κοινότητας υπήρξαν οι:
Γραμμή 454:
== Κύρια αξιοθέατα ==
{{Πηγές ενότητας|05|05|2020}}[[Αρχείο:PhilipIISquare.jpg|thumb|[[Πλατεία Μανόλια]]|εναλλ.=]]Η πόλη διαθέτει αρκετά ιστορικά κτήρια που χρονολογούνται σε διαφορετικές ιστορικές περιόδους. Τα πλέον αξιοσημείωτα είναι εκείνα που ανήκουν στην οθωμανική περίοδο και ορισμένα από τις νεότερες περιόδους.
=== Σιρόκ Σοκάκ ===
Γραμμή 499:
==Πολιτισμός==
{{Πηγές ενότητας|05|05|2020}}
===Φεστιβάλ Μανάκι Κινηματογράφου και φωτογραφίας===
Κάθε Σεπτέμβριο λαμβάνει χώρα το φεστιβάλ Κινηματογράφου και Φωτογραφίας «Αδελφοί Μανάκη», σε ανάμνηση των πρώτων εικονοληπτών των Βαλκανίων [[Αδελφοί Μανάκη|Αδελφών Ιωάννη και Μιλτιάδη Μανάκη]]. Είναι το παλαιότερο φεστιβάλ κινηματογράφου στον κόσμο προς τιμή του έργου των κινηματογραφιστών. Αποτελεί συνδυασμό προβολής ντοκιμαντέρ και ταινιών μεγάλου μήκους και είναι γεγονός παγκόσμιας εμβέλειας. Κάθε χρόνο το φεστιβάλ συγκεντρώνει παγκοσμίως αναγνωρισμέους ηθοποιούς, όπως οι [[Κατρίν Ντενέβ]], [[Ιζαμπέλ Υπέρ]], Βικτόρια Αμπρίλ, Πρέντραγκ Μανόιλοβιτς, Μάικλ Γιορκ, [[Ζυλιέτ Μπινός]], Ράντε Σερμπέτζια.
| |||