Βικιπαίδεια

Καστοριά: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιήγηση ιστορικού διαδραστικά
← Προηγούμενη διαφοράΕπόμενη διαφορά →
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
ΟπτικήΚώδικας wiki
Προσθήκη
Ετικέτες: Οπτική επεξεργασία Επεξεργασία από κινητό Διαδικτυακή επεξεργασία από κινητό
→‎Αξιόλογοι Καστοριανοί: επιμέλεια, αφαίρεση προσώπων που δεν έχιουν γεννηθεί στην Καστοριά
Γραμμή 170:
==Τα αρχοντικά της Καστοριάς==
[[Αρχείο:Καστοριά - Ντολτσό 2.jpg|thumb|right|240px|Συνοικία Ντόλτσο]]
Δείγματα της λαμπρής άνθησης της βιοτεχνικής και εμπορικής δραστηριότητας των κατοίκων της Καστοριάς κατά τη διάρκεια ιδιαίτερα του 18<sup>ου</sup>αι. (1710-1726) και (1760 ως το τέλος του αιώνα) αποτελούν τα πολυάριθμα πανύψηλα [[Αρχοντικά Καστοριάς|αρχοντικά]] της καμωμένα για τις βιοτικές ανάγκες των ενοίκων της. Ήταν τότε που υπογράφηκαν διάφορες διεθνείς συνθήκες και επεκράτησε ειρήνη και ελευθερία επικοινωνίας στα Βαλκάνια και στην Ευρώπη.<ref>Νικόλαος Μουτσόπουλος, ''Καστοριά τα αρχοντικά'', Έκδοσις Αρχιτεκτονικής, Αθήναι 1962.</ref> Παρουσιάζουν ακόμα και σήμερα ιδιαίτερο ενδιαφέρον και ως οικιστικό σύνολο. Με εσωτερικούς χωρισμένους λειτουργικούς χώρους, εσωτερικές διακοσμήσεις, περίτεχνα ξυλόγλυπτα στα σανιδώματα στις οροφές, πολύχρωμους υαλωτούς φεγγίτες υψηλής αισθητικής, ζωφόρους κατάκοσμους, πλήθος φυτομορφικών διακοσμήσεων και ρόμβων δημιουργούν και συνθέτουν ένα ιδιότυπο εσωτερικό χώρο, που βρίσκει την καλύτερη έκφρασή του στην Καστοριά, ένα ιδιότυπο μακεδονικό ρυθμό.<ref>Νίκος Δόϊκος, ''Καστοριανά μνημεία'', σσ.186-261, Εκδ. Χρωμογραφή, (1995), ISBN 960-7690-00-1.</ref> Είναι κατ΄εξοχήν δείγματα λαϊκής αρχιτεκτονικής. Γενικά στα αρχοντικά της Καστοριάς υπάρχει μια ισορροπία σε σχέση με το περιβάλλον, ενώ διατηρούν ακέραιες τις αρετές του μέτρου και της ανθρώπινης κλίμακας.<ref>Πάνος Τσολάκης, ''Η αρχιτεκτονική της παλιάς Καστοριάς'', Εκδ. Επίκεντρο, 2009, ISBN 9789604582242.</ref> Ανάλογα με την κλίση του εδάφους ήταν τριώροφα και τετραώροφα, όταν δεν υπήρχε κλίση ήταν μόνο το ισόγειο, το μεσοπάτωμα και ο όροφος. Τα μεγάλα σπίτια για πρώτη φορά απέκτησαν τζαμλίκια και ξύλινα παράθυρα που οι Τούρκοι τα αποκαλούσαν «κιρκ πεντζέρ» (=σαράντα παραθύρια){{παραπομπή}}.
 
==Η λίμνη της Καστοριάς==
Γραμμή 179:
 
== Αξιόλογοι Καστοριανοί ==
•Παπαχρίστος Ανδρέας ( Λιθια Καστοριάς 1937) Γλύπτης από τους σπουδαιότερους της Ευρώπης.
 
*[[Τοβία μπεν Ελιέζερ]], μελετητής της [[Τορά]] του 11ου αιώνα, συγγραφέας και ποιητής▼
•'''Βασίλης Δωρόπουλος''' (Καστοριά 1942) είναι Έλληνας [[Ζωγραφική|ζωγράφος]] και [[Γλυπτική|γλύπτης]].
*[[Μανωλάκης Καστοριανός]] (17ος αι., ακμάσ. [[1660]]) ο πρώτος [[εθνικοί ευεργέτες|εθνικός ευεργέτης]]<ref>Εγκυκλοπαίδεια ΔΟΜΗ, Τόμος 13ος σ.579.</ref><ref>[[Απόστολος Βακαλόπουλος]], ''Ιστορία της Μακεδονίας (1354-1833)'', σελ.446, Εκδόσεις Βάνιας, 1988.</ref><ref>Ν.Σβορώνος, ''ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΕΘΝΟΣ. ΓΕΝΕΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ'', εκδ. ΠΟΛΙΣ 2004.</ref>▼
 
•'''Κυριάκος Καραταΐδης''' ([[Καστοριά]], [[4 Ιουλίου]] [[1965]]) είναι [[Έλληνας]] πρώην διεθνής [[Ποδόσφαιρο|ποδοσφαιριστής]]▼
 
 
 
•Γιώργος Γιαννούλης ([[Επταχώρι Καστοριάς]], [[1915]] - [[1948]]) ήταν [[Έλληνες|Έλληνας]] στρατιωτικός, αγωνιστής της [[Εθνική Αντίσταση (Ελλάδα)|Εθνικής Αντίστασης]] και διοικητής του [[Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδας|Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας]].
 
▲*[[Τοβία μπεν Ελιέζερ]] μελετητής της [[Τορά]] του 11ου αιώνα, συγγραφέας και ποιητής
▲*[[Μανωλάκης Καστοριανός]] (17ος αι. ακμάσ. [[1660]]) ο πρώτος [[εθνικοί ευεργέτες|εθνικός ευεργέτης]]<ref>Εγκυκλοπαίδεια ΔΟΜΗ, Τόμος 13ος σ.579.</ref><ref>[[Απόστολος Βακαλόπουλος]], ''Ιστορία της Μακεδονίας (1354-1833)'', σελ.446, Εκδόσεις Βάνιας, 1988.</ref><ref>Ν.Σβορώνος, ''ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΕΘΝΟΣ. ΓΕΝΕΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ'', εκδ. ΠΟΛΙΣ 2004.</ref>
* [[Θωμάς Β’ Λογοθέτης]], διδάσκαλος (17ος αι.)
* [[Κωνσταντίνος Μιχαήλ]] 18ος αιώνας, ιατροφιλόσοφος
* [[Σεβαστός Λεοντιάδης]] ([[1690]] - [[1765]]), λόγιος
* [[Θωμάς Μανδακάσης]] ([[1709]] - [[1796]]), γιατρός και λόγιος
* [[Γεώργιος Καστοριώτης]] ή Γεώργιος Καστριώτης <ref name=paranikas5354/> Μέγας κομίσος στην [[Ουγγροβλαχία|Ουγγαροβλαχία]] και ιδρυτής, στα 1705, εκκλησιαστικής σχολής.<ref>ΕΠΟΧΕΣ, Τεύχος 15 σ.86, Παναγιώτης Μουλάς.</ref><ref>Στο ζήτημα της εξασφάλισης της κυριότητος επί του Παναγίου Τάφου και των άλλων ιερών προσκυνημάτων συμπαραστάθηκαν ηθικά και υλικά πολλοί Έλληνες «άρχοντες», όπως ο [[Μανωλάκης Καστοριανός]], ο [[Γεώργιος Καστοριώτης]] ή Καστριώτης, Νικόλαος Καραγιάννης, ο Παναγιώτης Νικούσιος έμπορος στη Βενετία, ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος και άλλοι. ''Ιστορία του Ελληνικού Έθνους'', τ. ΙΑ΄, σ.134.</ref>
* [[Αθανάσιος Χριστόπουλος]] ([[1772]] - [[1847]]), Ιατροφιλόσοφος, ανώτατος δικαστικός στις παραδουνάβιες Ηγεμονίες, ποιητής<ref>[[Γεώργιος Βαλέτας]], ''Επίτομη Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας'', σσ.67,68, Έκδοση Πέτρου Κ.Ράνου, 1966.</ref>
* [[Γεώργιος Θεοχάρης]] (1758-1843), στενός συνεργάτης του Ρήγα Φερραίου.<ref>[[Κωνσταντίνος Άμαντος|Κ. Άμαντος]], ''Ανέκδοτα έγγραφα περί Ρήγα Βελεστινλή'', 1932.</ref><ref>[[Κωνσταντίνος Άμαντος|Κ. Άμαντος]] Μακεδονικά σημειώματα....άχρι της σήμερον.</ref>
* [[Αδελφοί Εμμανουήλ|Ιωάννης και Παναγιώτης Εμμανουήλ]], συνεργάτες του [[Ρήγας Φεραίος|Ρήγα Φεραίου]]
* [[Δαμιανός Γεωργίου]] (1809-1899), καθηγητής της ιατρικής στη Αθήνα<ref>Καθημερινή, ένθετο ΕΠΤΑ ΗΜΕΡΕΣ,3-12-1995, σ. 28.</ref><ref>Περιοδ. Επτά Εποχές, τεύχος Ιουνίου 15 (1964).</ref>
*[[Παύλος Ιωάννου (πανεπιστημιακός)|Παύλος Ιωάννου]] (1824-1897) καθηγητής της Ιατρικής και πρύτανις του Πανεπιστημίου Αθηνών<ref>Εγκυκλοπαίδεια ''Πάπυρος Λαρούς Μπριττάνικα''.</ref>
* [[Γεώργιος Δράσκας]] Γουνέμπορας στην [[Βουδαπέστη|Πέστη]], στο πρώτο ήμισυ του 19ου αι.και ευεργέτης.<ref>Περιοδικό ΕΠΟΧΕΣ σ.94.</ref>
* Αδελφοί Βελδάρη, Γουνέμποροι στηστην [[Πράγα]], στο πρώτο ήμισυ του 19ου αι.και δωρητές.<ref>Αυτοβιογραφία Π.Π.Ναούμ (1871).</ref>
* [[Παναγιώτης Παπαναούμ]] (1810-1885), μηχανικός,<ref>Στρατιωτική Επιθεώρηση –Δελτίον ΝΟΕ-ΔΕΚ 2005.</ref> συγγραφέας,<ref>''Διάλογος δύω(sic) φίλων'', εν Λειψίαι εκ της τυπογραφίας Καρόλου Τάουνχνιτζ (1851).</ref> περιηγητής, πρόξενος<ref>Από δακτυλογραφημένο απόγραφο χειρογράφων των απογόνων του στο Mainz am Rhein της Γερμανίας.</ref><ref>[[Γεράσιμος Βώκος]], ''Το Είκοσι Ένα'',(1906).</ref><ref>''Επιστολαί Γ.Π.Κρέμου και ηθική Στιχουργία Α.Κ.Βυζαντίου'', σ.ΙΙΙ (1870).</ref>
* [[Παύλος Αργυριάδης]] (1849 – 1901)<ref>http://www.rassias.gr/1087ARGYRIADIS.html.</ref>
* [[Δημήτριος Μπετλής]], Γουνέμπορας στη [[Βιέννη]] κατά το πρώτο ήμισυ του 19ου αι. και δωρητής του Ελληνικού Σχολείου που λειτουργούσε κανονικά, μέχρι το 1888, στη συνοικία Νικολάου Πετρίτη.<ref>[[Γεώργιος Κουρνούτος]]. ''Σχολεία της τουρκοκρατουμένης Καστοριάς'', Αθήναι 1953, σ.428.</ref>
* [[Δημήτριος Σακελλάριος]], Πρόξενος στο [[Βουκουρέστι]],επιμελείται, με δική του δαπάνη, την έκδοση του ''Μεγάλου Αλφαβηταρίου'' <ref>ΕΝ ΒΟΥΔΑ, Εν τω τυπογραφείω του Πανδιδακτηρίου,νυν το τέταρτον (1818).</ref>
* [[Βασίλειος Χατζής]] (1870-1915), Διακεκριμένος Ζωγράφος γνωστός κυρίως για τις θαλασσογραφίες του<ref>Κ.Χασιώτης, ''Η καταγωγή και το έργο του Ζωγράφου Β.Χατζή''.</ref>
* [[Αριστοτέλης Ζάχος]] ([[1871]] - [[1939]]), αρχιτέκτονας<ref>''12 Έλληνες Αρχιτέκτονες του Μεσοπολέμου'', Πανεπιστημιακές εκδόσεις Κρήτης σ.376.</ref>
* [[Λεωνίδας Παπάζογλου]] ([[1872]] - [[1918]]), φωτογράφος.
* [[Ιωάννης Παπαρέσκας]], οπλαρχηγός της [[Ελληνική επανάσταση του 1821|επανάστασης του 1821]]
* [[Αριστείδης Μαργαρίτης]], Μακεδονομάχος, έδρασε στην Καστοριά, την Φλώρινα και τηςτην [[Πελαγονία]].
* [[Κωνσταντίνος Γκολογκίνας]], Μακεδονομάχος,έδρασε κυρίως στην Καστοριά και τα [[Κορέστεια|Κορέστια]].
* [[Σπυρίδων Δούκης]], Μακεδονομάχος, έδρασε κυρίως στα [[Καστανοχώρια]] και το [[Βοΐον|ΒοΐοΒόιο]].
* [[Χρυσός Δούκης]], Μακεδονομάχος, έδρασε κυρίως σε περιοχές γύρω από τηντη λίμνη της Καστοριάς.
*[[Παντελής Τσαμίσης]], 1870-1952, Εκπαιδευτικός και λαογράφος<ref>{{Cite [web|url=http://openarchivespandektis.ekt.gr/visitpandektis/331599 handle/10442/130399|title=Πανδέκτης]{{dead: Τσαμίσης Παντελής linkΚοσμά|datewebsite=June 2015pandektis.ekt.gr|accessdate=2020-05-10}}</ref>
* [[Σαράντης Τσεμάνης]], 1892-1973, Γιατρός και Δήμαρχος Καστοριάς (1946-1950).
* Βασίλης Δόικος, 1906-1995, Μουσικοσυνθέτης, διασκευαστής δημοτικών τραγουδιών της Μακεδονίας, συνθέτης του Ύμνου της ΕΠΟΝ.
* [[Ανδρέας Τζήμας]] (Καστοριά, 2 Σεπτεμβρίου 1909), ηγετικό στέλεχος του [[ΚΚΕ]], πολιτικός επίτροπος του [[ΕΑΜ]]
*[[Σόλων Γρηγοριάδης]], δημοσιογράφος, πολιτικός και συγγραφέας (1912-1994)
*[[Θεοδόσης Τάσιος|Θεοδόσης Τάσιος,]]<nowiki/>Καστοριά 22 Ιανουαρίου 1930, Ακαδημαϊκός,πολιτικός μηχανικός
*[[Λουκάς Σαμαράς]] ([[1936]]- ) Ζωγράφος, γλύπτης και φωτογράφος.
▲•'''*[[Κυριάκος Καραταΐδης''']] ([[Καστοριά]], [[4 Ιουλίου]] [[1965]]) είναι [[Έλληνας]] πρώην διεθνής [[Ποδόσφαιρο|ποδοσφαιριστής]]
*[[Θόδωρος Παπαντίνας|Θεόδωρος «Τέρρυ» Παπαντίνας]] (1951-2016) μουσικός της [[ροκ]]
* Μπάμπης Μακρίδης (1970- ) Σκηνοθέτης
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/wiki/Καστοριά"