Ψηλορείτης: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

 

==Το τοπωνύμιο Ίδα==

[[File:Crete copy.jpg|thumb|right|250px|Χάρτης της Κρήτης της εποχής της Αναγέννησης. Αναγράφονται εκατοντάδες τοπωνύμια μεταξύ των οποίων και η κορυφή '''Ίδα''' ως IDA στο κέντρο του χάρτη.]]

Στα μέσα του 20ου αιώνα βρέθηκαν στο σπήλαιο του Αρκαλοχωρίου, μεταξύ πολλών άλλων ευρημάτων, δυο πέλεκεις με χαραγμένη την ίδια επιγραφή σε γραμμική Α (2000-1400 π.Χ). Εφαρμόζοντας τις αξίες των συμβόλων της γραμμικής Β οι επιγραφές αποκρυπτογραφούνται ως ''«I-DA-MA-TE»''. Όλοι οι μελετητές συμφωνούν ότι όρος ''«I-DA-MA-TE»'' είναι μια αναθηματική αφιέρωση και αναφέρετε σε καποια Μινωική θεότητα που λατρεύονταν στο σπήλαιο αυτό.<ref name="b"/> Ο αρχαιολόγος Νικόλαος Μπουφίδης ερμήνευσε την επιγραφή ως ''«Ἴδα ἡ μάτηρ»'' ή ''«Ἰδαία ἡ μάτηρ»''<ref>Νικόλαος Μπουφίδης (1953-1954) Κρητομυκηναϊκαί επιγραφαί εξ Αρκαλοχωρίου, Αρχαιολογική Εφημερίς 2. σελ. 64-65.</ref> φράση που εμφανίζεται αυτούσια στην αρχαία ελληνική γραμματεία, για παράδειγμα στον Ορέστη του Ευριπίδη ''«Ἰδαία μάτηρ, Ἰδαία»''.<ref>Ευριπίδου Ορέστης (408 π.Χ.) στίχος 1441. Libraria Weidmannia (1861) Euripidis Tragoediae recensuit Godofredus Hermannus: Orestes. Τόμος 3. σελ. 138.</ref> Ερμηνεία με την οποία συμφωνεί απόλυτα η γλωσσολόγος Elwira Kaczyńska, και προχωράει παραθέτοντας την ετυμολόγηση της λέξης ἴδα του Ησύχιου του Αλεξανδρινού ''«ἴδα· μάχη <ἔριδα· μάχην>»''<ref>Hesychii Alexandrini lexicon (5ος αιώνας μ.Χ.) Sumptibus Hermanni Dufftii (1867). τμήμα 752, στις υποσημειώσεις.</ref>, την οποία θεωρεί Μινωικής προέλευσης και ακριβή, λαμβάνοντας υπόψη και τη φύση των ευρημάτων στο σπήλαιο του Αρκαλοχωρίου. Το σπήλαιο του Αρκαλοχωρίου αποτελεί έναν λατρευτικό χώρο, που δεν έχει βρεθεί όμοιος του στην Κρήτη, δεν υπάρχουν καθόλου πήλινα ή άλλου είδους ευρήματα, παρά μόνον όπλα, δεκάδες διπλοί πέλεκεις, μαχαίρια θυσιών, λόγχες, ασπίδες και άλλα υπολείμματα, ευρήματα που κατά την Elwira Kaczyńska καταδεικνύουν την πολεμική φύση της θεότητας που λατρεύονταν στον χώρο αυτό.<ref name="b">Elwira Kaczyńska (2002) Kadmos: Zeitschrift für vor- und frühgriechische Epigraphik, τόμος 41 (τόμος XLI). σελ. 137-140</ref> Της οποίας το όνομα διέσωσαν οι πέλεκεις (AR Zf 1) (AR Zf 2) που κατά την Elwira Kaczyńska σημαίνει κυριολεκτικά η μητέρα του πολέμου<ref name="b"/> και αν πάρουμε κατά γραμμα την ετυμολογία του Ησύχιου για τον όρο ἴδα, έχουμε την Μητέρα των μαχών. Για το δεύτερο συνθετικό MA-TE ο ιστορικός και αρχαιολόγος Gareth Owens συμφωνεί επίσης με την ερμηνεία του Νικόλαου Μπουφίδη μᾶτερ και παραθέτει μια ακόμα Μινωική επιγραφή που βρέθηκε στο Παλαιόκαστρο (PK Za 11) και αναφέρει σε γραμμική Α: ''«I-DA [,] PI-TE-RI»''<ref>Yves Duhoux, Thomas G. Palaima, John Bennet, Tg Palaima (1989) Les vicissitudes grammaticales du texte latin du Moyen-Âge aux Lumières. Peeters Publishers. σελ. 103.</ref>, και ερμηνεύει το PI-TE ως το αρσενικό του MA-TE, πάτερ, ενώ θεωρεί ότι το -RI δηλώνει πληθυντικό<ref>Gareth Owens (1999) The Structure of the Minoan Language. Journal of Indo-European Studies 1&2. σελ. 15-55.</ref><ref name="c">Gareth Owens (2007) Labyrinth: Scripts and Languages of Minoan and Mycenaean Crete. σελ. 223.</ref>, έτσι εδώ έχουμε τους Ιδαίους Πατέρες (ίσως αναφορά στους Ιδαίους δάκτυλους), και σημειώνει ότι αν και υπάρχουν αρκετά ακόμα ευρήματα, και μόνο με αυτούς τους όρους για την μητέρα και τον πατέρα, μπορούμε να πούμε με ασφάλεια ότι η μινωική γλώσσα ήταν μια ινδοευρωπαϊκή γλώσσα στενά συνδεδεμένη με την αρχαία ελληνική<ref>Gareth Owens (1996) The Minoan Libation Formula. Cretan Studies 5. Amsterdam. σελ. 163-203.</ref>, καθώς οι δυο αυτοί όροι τυχαίνει να είναι από τους σταθερότερους, αν όχι οι σταθερότεροι, σε όλες της ινδοευρωπαϊκές γλώσσες<ref>P.G. Toner (2015) Strings of Connectedness: Essays in honour of Ian Keen. ANU Press. σελ. 289.</ref><ref>Yaron Matras (2009) Language contact. Cambridge University Press. σελ. 169-172.</ref>, εξαιρουμένων των μικρασιάτικων<ref name="c"/>(Γεγονός που αποδομεί τον ισχυρισμό οτι οι Μινωίτες προέρχονταν από τη Μικρά Ασία.). Άποψη με την οποία συμφωνεί απόλυτα και η Elwira Kaczyńska<ref>Elwira Kaczyńska (2002) Kadmos: Zeitschrift für vor- und frühgriechische Epigraphik, τόμος 41 (τόμος XLI). σελ. 139. στις υποσημειώσεις.</ref> καθώς και πολλοί άλλοι μελετητές.<ref>Meriggi, P. Primi elementi di minoico A, Minos, 1956, suppl.</ref> <ref>Ktistopoulos, C. D. Relations entre linéaire A et linéaire B, Études mycéniennes (Paris 1956), pp. 189-191</ref><ref>Peruzzi, E. L’iscrizione HT 13, Minos 5 (1957), pp. 35-39</ref> <ref>Milani, C. Rev. of: Peruzzi, Le iscrizioni minoiche, Atti dell'Accademia di Scienze e Lettere ‘La Colombaria’ 24, 1959-60.</ref><ref>Ed. L. S. Olschki, Firenze 1960. Un volume di pp. 31-128</ref><ref>Aevum, Anno 37, Fasc. 3/4 (Maggio-Agosto 1963),p. 344</ref><ref>Milani, C. Contributo all’ interpretazione del lessico minoico, Kadmos 3 (1964), pp. 8-24</ref><ref>reprint: Milani, C. Varia Mycenaea (Milano 2005), pp. 319-336</ref><ref>Nagy, G. Greek-like elements in Linear A, Greek, Roman, and Byzantine Studies (Harvard University Press) vol. 4 (1963); Nagy, G. Observations on the sign-grouping and vocabulary of Linear A, American Journal of Archaeology 69, No. 4 (October 1965)</ref><ref>Pope, M.Aegean writing and Linear A (CapeTown, 1964)