Φιντέλιο: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 1:
{{πλάγιος τίτλος}}
{{χωρίς παραπομπές}}
{{πηγές|07|02|2020}}
{{βιβλίο}}Ο '''''Φιντέλιο''''' ({{lang-de|''Fidelio''}}) είναι [[όπερα]] σε δύο πράξεις του [[Λούντβιχ βαν Μπετόβεν]]. Γράφτηκε πάνω στο [[λιμπρέτο]] μιας παλαιότερης [[Γαλλία|γαλλικής]] όπερας, της ''[[Λεονόρα (όπερα)|Léonore ou L’amour conjugal]]'' του [[Ζαν-Νικολά Μπουϊγί]], όπως διασκευάστηκε στα [[Γερμανική γλώσσα|γερμανικά]], πρώτα από τον [[Γιόζεφ Ζονλάιτνερ]] και στη συνέχεια από τον [[Γκέορκ Τράιτσκε]].
 
Το έργο πρωτοπαρουσιάστηκε (ως τρίπρακτο υπό τον τίτλο ''Λεονόρα'Λεονώρα''' ({{lang-de|''Leonore''}}) ως τρίπρακτο το [[1805]] στη [[Βιέννη]], χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία: το κοινό είχε σοβαρότερα πράγματα να ασχοληθεί, αφού η [[πόλη]] είχε μόλις καταληφθεί από τον [[Ναπολέων Α΄ της Γαλλίας|Ναπολέοντα]], ενώ και από καλλιτεχνική σκοπιά είχε εμφανείς αδυναμίες. Το [[Μάρτιος|Μάρτιο]] του [[1806]] παρουσιάστηκε ξανά ως δίπρακτο και με σημαντικές διορθώσεις (η εκδοχή[[ουβερτούρα]] αυτήαυτής της εκδοχή ονομάζεται σήμερα ''ΛεονόραΛεονώρα αρ. 3''), αλλά και πάλι δεν ευτύχησε -: ο Μπετόβεν τσακώθηκε με τον ιμπρεσάριο και μετά τη δεύτερη παράσταση το έργο κατέβηκε.
{{βιβλίο}}Ο '''''Φιντέλιο''''' (''Fidelio'') είναι [[όπερα]] σε δύο πράξεις του [[Λούντβιχ βαν Μπετόβεν]]. Γράφτηκε πάνω στο [[λιμπρέτο]] μιας παλαιότερης [[Γαλλία|γαλλικής]] όπερας, της ''[[Λεονόρα (όπερα)|Léonore ou L’amour conjugal]]'' του [[Ζαν-Νικολά Μπουϊγί]], όπως διασκευάστηκε στα [[Γερμανική γλώσσα|γερμανικά]], πρώτα από τον [[Γιόζεφ Ζονλάιτνερ]] και στη συνέχεια από τον [[Γκέορκ Τράιτσκε]].
 
Για τα επόμενα χρόνια η Λεονόρα''Λεονώρα'' έμεινε στα συρτάρια τουτο [[Γερμανοί|Γερμανού]]γερμανού [[Συνθέτης|συνθέτη]]. Κάποια στιγμή αποφάσισε να επανεπεξεργαστεί τη σύνθεση, ενώ προσέλαβε τον Τράιτσκε για να κάνει κάποιες αλλαγές στο λιμπρέτο του Ζονλάιτνερ. Αυτή η τρίτη εκδοχή έκανε πρεμιέρα ως ''Φιντέλιο'' το [[1814]], γνώρισε πολύ μεγάλη επιτυχία και έμελλε να είναι η οριστική. Ανακουφισμένος μετά από μια δεκαετία προσπαθειών, ο Μπετόβεν έγραψε τότε στο συνεργάτη του: «Σας διαβεβαιώνω, αγαπητέ Τράιτσκε, ότι αυτή η όπερα θα μου χαρίσει το φωτοστέφανο του μάρτυρα».
Το έργο πρωτοπαρουσιάστηκε (υπό τον τίτλο ''Λεονόρα'') ως τρίπρακτο το [[1805]] στη [[Βιέννη]], χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία: το κοινό είχε σοβαρότερα πράγματα να ασχοληθεί, αφού η [[πόλη]] είχε μόλις καταληφθεί από τον [[Ναπολέων Α΄ της Γαλλίας|Ναπολέοντα]], ενώ και από καλλιτεχνική σκοπιά είχε εμφανείς αδυναμίες. Το [[Μάρτιος|Μάρτιο]] του [[1806]] παρουσιάστηκε ξανά ως δίπρακτο και με σημαντικές διορθώσεις (η εκδοχή αυτή ονομάζεται σήμερα ''Λεονόρα 3''), αλλά και πάλι δεν ευτύχησε - ο Μπετόβεν τσακώθηκε με τον ιμπρεσάριο και μετά τη δεύτερη παράσταση το έργο κατέβηκε.
 
Για τα επόμενα χρόνια η Λεονόρα έμεινε στα συρτάρια του [[Γερμανοί|Γερμανού]] [[Συνθέτης|συνθέτη]]. Κάποια στιγμή αποφάσισε να επανεπεξεργαστεί τη σύνθεση, ενώ προσέλαβε τον Τράιτσκε για να κάνει κάποιες αλλαγές στο λιμπρέτο του Ζονλάιτνερ. Αυτή η τρίτη εκδοχή έκανε πρεμιέρα ως ''Φιντέλιο'' το [[1814]], γνώρισε πολύ μεγάλη επιτυχία και έμελλε να είναι η οριστική. Ανακουφισμένος μετά από μια δεκαετία προσπαθειών, ο Μπετόβεν έγραψε τότε στο συνεργάτη του: «Σας διαβεβαιώνω, αγαπητέ Τράιτσκε, ότι αυτή η όπερα θα μου χαρίσει το φωτοστέφανο του μάρτυρα».
 
==Ιδιαιτερότητες==
Μολονότι ο ''Φιντέλιο'' είναι η μοναδική όπερα του Μπετόβεν, αποτελεί έργο - σταθμό στην ιστορία του συγκεκριμένου μουσικού είδους. Θεωρείται ως μία από τις πλέον πολύπλοκες και δύσκολες όπερες, απαιτώντας εξαιρετική δεξιοτεχνία τόσο από την [[Συμφωνική ορχήστρα|ορχήστρα]] όσο και από τους ερμηνευτές. Μάλιστα ο ανδρικός πρωταγωνιστικός ρόλος, ο ''Φλόρεσταν'', αποτελεί μέχρι σήμερα «ρόλο αναφοράς» για την κατηγορία των [[Φαχ#Fächer του Τενόρου|ηρωικών τενόρων]] (Heldentenor).
 
Το έργο ξεχωρίζει επίσης για το [[Φιλελευθερισμός|φιλελεύθερο]] [[Πολιτική|πολιτικό]] χαρακτήρα του, με το πρωταγωνιστικό ζευγάρι να παραπέμπει ευθέως στις αξίες του [[Διαφωτισμός|Διαφωτισμού]]. Ο [[λιμπρετίστας]] Μπουϊγί είχε συμμετάσχει ενεργά στη [[Γαλλική Επανάσταση]] και μάλιστα κατά την περίοδο της [[Τρομοκρατία (Γαλλική Επανάσταση)|Τρομοκρατίας]] ήταν επικεφαλής του [[Στρατός|στρατού]] στην πόλη [[Τουρ]].
 
==Ενορχήστρωση==
Η ορχήστρα του ''Φιντέλιο' αποτελείται από τα εξής [[μουσικά όργανα]]:
* [[Πνευστά όργανα|Πνευστά]]: 1 [[πίκολο]], 2 [[Φλάουτο|φλάουτα]], 2 [[όμποε]], 2 [[Κλαρινέτο|κλαρινέτα]], 2 [[Φαγκότο|φαγκότα]], 1 [[κόντρα-φαγκότο]], 4 [[Κόρνο|κόρνα]], 3 [[Τρομπέτα|τρομπέτες]], 2 [[Τρομπόνι|τρομπόνια]]. Η τρίτη τρομπέτα παίζει, κατόπιν οδηγίας του συνθέτη, εκτός σκηνής.
* [[Κρουστά της συμφωνικής ορχήστρας|Κρουστά]]: [[τυμπάνια]]
Γραμμή 25:
Ο δεσμοφύλακας Τζακίνο αγαπά την κόρη του προϊσταμένου του, τη Μαρτσελίνα. Αυτή όμως παραπέμπει το [[Γάμος|γάμο]] στο απώτερο μέλλον επειδή είναι ερωτευμένη με το νεοφερμένο τεχνίτη Φιντέλιο, τον οποίο επιπλέον ονειρεύεται για γαμπρό και ο πατέρας Ρόκκο.
 
Κανείς τους δεν έχει καταλάβει ότι στην πραγματικότητα ο Φιντέλιο είναι μια μεταμφιεσμένη [[γυναίκα]], η ΛεονόραΛεονώρα, η οποία αναζητά το χαμένο σύζυγό της Φλόρεσταν. Εκμεταλλευόμενος τη συμπάθεια πατέρα και κόρης, ο Φιντέλιο προσπαθεί να εκμαιεύσει στοιχεία για τα μπουντρούμια του [[Υπόγειο|υπογείου]], όπου πρόσβαση έχουν μόνο τα υψηλόβαθμα στελέχη. Μαθαίνει λοιπόν από τον Ρόκκο ότι εκεί βρίσκεται ένας [[πολιτικός κρατούμενος]] με «μεγάλους εχθρούς».
 
Διοικητής της φυλακής είναι ο Δον Πιζάρο, για τον οποίο κυκλοφορεί η φήμη ότι φέρεται τυραννικά - για το λόγο αυτό επίκειται επιθεώρηση από το βασιλικό επίτροπο. Φοβούμενος ότι έτσι θα ανακαλυφθεί ο μυστικός κρατούμενος του υπογείου (δηλ. ο Φλόρεσταν που επισήμως θεωρείται τα τελευταία δύο χρόνια αγνοούμενος), ο Πιζάρο αποφασίζει να τον σκοτώσει. Διατάζει λοιπόν μυστικά τον Ρόκκο να ανοίξει έναν τάφο στο υπόγειο.
Γραμμή 32:
 
===Πράξη Β΄===
Η δράση μεταφέρεται στο κελί του Φλόρεσταν, ο οποίος έχει καταρρεύσει μετά από ένα όραμα, ότι η αγαπημένη του ΛεονόραΛεονώρα έρχεται στο μπουντρούμι και τον σώζει. Καθώς οι Ρόκκο και Φιντέλιο σκάβουν τον τάφο, ο Φλόρεσταν συνέρχεται. Πληροφορείται απ' τους δύο άνδρες τη μοίρα που τον περιμένει και τους παρακαλεί να μεταβιβάσουν ένα μήνυμα στη γυναίκα του. Ο Ρόκκο αρνείται, δίνει όμως άδεια στο Φιντέλιο να του δώσει κάτι να πιει και λίγο ψωμί.
 
Όταν οι δύο τελειώνουν το σκάψιμο, ο διοικητής κατεβαίνει για να σκοτώσει τον Φλόρεσταν και διώχνει τον Φιντέλιο απ' το κελί. Όμως τη στιγμή που ο Πιζάρο τραβά το μαχαίρι, ο Φιντέλιο (που ήταν κρυμμένος δίπλα) μπαίνει στη μέση, αποκαλύπτει την αληθινή ταυτότητά του και βγάζει ένα πιστόλι για να αποτρέψει τη δολοφονία. Η σκηνή διακόπτεται από τον ανύποπτο Τζακίνο, ο οποίος εμφανίζεται μαζί με στρατιώτες και ενημερώνει ότι ο επίτροπος (Δον Φερνάντο) περιμένει στην πύλη. Ανακουφισμένος, ο καλόκαρδος Ρόκκο ζητά απ' τους στρατιώτες να συνοδεύσουν τον Πιζάρο επάνω, ενώ ο Φλόρεσταν και η ΛεονόραΛεονώρα γιορτάζουν τη νίκη τους.
 
Οι υπόλοιποι φυλακισμένοι αρχίζουν να τραγουδούν για τη στιγμή της δικαιοσύνης που επιτέλους έφτασε, καθώς ο Φερνάντο ανακοινώνει σε μια πλατεία έξω απ' τις φυλακές πως η τυραννική διοίκηση του Πιζάρο τελείωσε. Ο Ρόκκο τον πλησιάζει και τον ενημερώνει αναλυτικά για τα συμβάντα, επιβαρύνοντας ακόμα περισσότερο τη θέση του διοικητή. Έτσι ο Πιζάρο οδηγείται στο κελί, ενώ η Μαρτσελίνα λιποθυμά καταλαβαίνοντας ότι είχε ερωτευθεί μια μεταμφιεσμένη γυναίκα.
 
Στην τελική σκηνή, η ΛεονόραΛεονώρα απελευθερώνει με τα ίδια της τα χέρια τον Φλόρεσταν απ' τις αλυσίδες του, ενώ οι συγκεντρωμένοι εξυμνούν τις αρετές της ως πιστής και τολμηρής γυναίκας.
 
==Παραπομπές==
{{παραπομπές}}
==Εξωτερικοί σύνδεσμοι==
{{commonscat}}