Αλνιτάκ

πολλαπλός αστέρας στον αστερισμό Ωρίωνα

Συντεταγμένες: Sky map 05h 40m 45.5s, −01° 56′ 34″

Ο Αλνιτάκ (Alnitak, αραβ. النطاق), γνωστός και ως ζ Ωρίωνος, είναι τριπλός αστέρας στον αστερισμό Ωρίωνα. Αποτελεί τον ανατολικότερο αστέρα της Ζώνης του Ωρίωνα. Όταν ο Ωρίωνας βρίσκεται κοντά στον ουράνιο μεσημβρινό, ο Αλνιτάκ αποτελεί τον αριστερό αστέρα της Ζώνης του Ωρίωνα, παρατηρούμενος από το Βόρειο ημισφαίριο κοιτώντας προς τα νότια.

Αλνιτάκ (ζ Ωρίωνος)
Αστερισμός: Ωρίων
Συντεταγμένες (εποχή 2000.0): α = 5h:40m:45,5s,
δ = -01°.56′.34″
Φαινόμενο μέγεθος: +1,77 (2,08 & 4,28 & 4,01)
Φασματικός τύπος: O9.5 Iab + B1 IV + B0 III
Απόσταση από τη Γη: περ. 1100 ως 1350 έτη φωτός

Ονομασίες και ιστορικά στοιχεία Επεξεργασία

Το παραδοσιακό όνομα Αλνιτάκ ή Αλνιτά(χ) είναι από την αραβική λέξη an-niṭāq, που σημαίνει ακριβώς «η ζώνη»[1].

Ο Αλνιτάκ είναι γνωστός από την αρχαιότητα και σημαντικός στις παραδόσεις πολλών λαών εξαιτίας της θέσεώς του στη Ζώνη του Ωρίωνα. Αναφέρθηκε ως διπλός αστέρας (αποτελούμενος από δύο αστέρες) για πρώτη φορά από τον Γερμανό ερασιτέχνη αστρονόμο Γκέοργκ Κ. Κουνόβσκυ το 1819.[1]. Το 1998, ο κύριος αστέρας βρέθηκε από μία ομάδα αστρονόμων στο Αστεροσκοπείο Λόουελ ότι αποτελείται με τη σειρά του από δύο διαφορετικούς αστέρες, κάτι που είχαν υποπτευθεί από παρατηρήσεις στην Αυστραλία τη δεκαετία του 1970. Η ηλιοκεντρική του παράλλαξη από παρατηρήσεις του δορυφόρου HIPPARCOS αντιστοιχεί σε απόσταση από τη Γη περί τα 225 παρσέκ, αλλά ο υπολογισμός αυτός δεν λαμβάνει υπόψη τις πρόσθετες κινήσεις που προκύπτουν από την πολλαπλή φύση του συστήματος. Μεγαλύτερες αποστάσεις έχουν υπολογισθεί από αρκετούς αστρονόμους.

Ο αστέρας και το σύστημα Επεξεργασία

 
Οι διαστάσεις του Αλνιτάκ σε σύγκριση με αυτές του Ηλίου (κάτω αριστερά)
 
Η Ζώνη του Ωρίωνα, με τον Αλνιτάκ στα αριστερά

Ο κύριος αστέρας του συστήματος του Αλνιτάκ είναι ένας θερμός κυανός υπεργίγαντας με απόλυτο μέγεθος -6,0. Πρόκειται για τον φωτεινότερο στους γήινους ουρανούς αστέρα φασματικού τύπου O, με φαινόμενο μέγεθος +2,0. Μαζί με τους δύο γαλανόλευκους συνοδούς του αστέρες 4ου μεγέθους (ο ένας είναι ορατός με ισχυρό τηλεσκόπιο σε γωνιακή απόσταση 3΄΄ και ο άλλος ανιχνεύεται φασματοσκοπικώς) έχει συνολικό φαινόμενο μέγεθος +1,77. Ο μακρινός συνοδός υπολογίζεται ότι περιφέρεται γύρω από τον κύριο αστέρα μία φορά κάθε 1.508,6 γήινα έτη. `Ολοι οι αστέρες ανήκουν στις ομάδες OB Ωρίων OB1 και Collinder 70.

Ο κύριος αστέρας του συστήματος εκτιμάται ότι έχει 33 φορές τη μάζα του Ηλίου και εικοσαπλάσια διάμετρο.

Το όλο σύστημα είναι εμβαπτισμένο στην ύλη του νεφελώματος IC 434.

Δείτε επίσης Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 Richard Hinckley Allen: Star-names and their meanings (1936), σσ. 314-15.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία