Ουράνιες συντεταγμένες

Οι Ουράνιες συντεταγμένες, ή ουρανογραφικές συντεταγμένες, είναι εκείνες που προσδιορίζουν το ίχνος (τη θέση) ενός ουρανίου σώματος στην ουράνια σφαίρα. Είναι αντίστοιχες με τις γεωγραφικές συντεταγμένες ενός τόπου στην επιφάνεια της Γήινης σφαίρας. Το σύστημα των συντεταγμένων αυτών βασίζεται στον ουράνιο ισημερινό και για αυτό το λόγο ονομάζονται επίσης και ισημερινές συντεταγμένες.

Οι ουράνιες ή ισημερινές συντεταγμένες είναι η απόκλιση αστέρος ή κλίση "δ" που μετριέται σε μοίρες, και η αστρική ωρική γωνία, που επίσης μετριέται σε μοίρες, όμως αντί της δεύτερης ειδικότερα οι αστρονόμοι χρησιμοποιούν την "ορθή αναφορά", (RA) που μετριέται πάνω στον ισημερινό σε χρόνο (00^h 00' 00") με αρχικό σημείο της μέτρησης το εαρινό σημείο, όπου τέμνονται η εκλειπτική και ο ουράνιος ισημερινός. Χοντρικά μπορεί να ειπωθεί ότι η απόκλιση ισοδυναμεί με το γεωγραφικό πλάτος, καθώς εκφράζει την απόσταση ενός σημείου από τον ουράνιο ισημερινό, ενώ η ορθή αναφορά με το γεωγραφικό μήκος, εκφράζοντας την απόστασή του πάνω στον ισημερινό από το εαρινό σημείο.

Άξιο προσοχής είναι ότι η αστρική ωρική γωνία μετριέται επί του ουράνιου ισημερινού από τον μεσημβρινό του τόπου παρατήρησης μέχρι τον ωρικό κύκλο του αστέρα, με ανάδρομη φορά και ολοκυκλικά, σε μοίρες. Η ορθή αναφορά, που χρησιμοποιούν οι αστρονόμοι, έχει ως αρχή μέτρησης το εαρινό σημείο και μετριέται επίσης πάνω στον ουράνιο ισημερινό μέχρι τον ωρικό κύκλο του αστέρα με την ορθή φορά, δηλαδή αριστερόστροφα, εξ ου και η ονομασία της. Επίσης αντίθετα με την ωρική γωνία, η ορθή αναφορά μετριέται σε χρόνο (ώρες, λεπτά και δευτερόλεπτα), καθώς συνηθίζεται να μετράται με βάση τη διάβαση ενός ουράνιου σώματος πάνω από τον μεσημβρινό ενός τόπου καθώς η Γη περιστρέφεται. Οι ποσότητες αυτές όμως τελικά εκφράζουν γωνία (ενδεικτικά μια ώρα ορθής αναφοράς ισοδυναμεί με γωνία 15 μοιρών).

Δείτε επίσης

Σύστημα συντεταγμένων
Γαλαξιακές συντεταγμένες
Τοπικές συντεταγμένες ή οριζόντιες συντεταγμένες.
Γεωγραφικές συντεταγμένες