Γιαν Πίτερς Σένρενταμ
Ο Γιαν Πίτερς Σένρενταμ (ολλανδικά: Jan Pieterszoon Saenredam (1565 – 6 Απριλίου 1607[13]) ήταν Ολλανδός μανιεριστής ζωγράφος, χαράκτης και χαρτογράφος, πατέρας του ζωγράφου εσωτερικού εκκλησιών Πίτερ Σένρενταμ. Είναι γνωστός για τις πολλές αλληγορικές εικόνες που δημιούργησε με βάση την κλασική μυθολογία και τη Βίβλο.
| Γιαν Πίτερς Σένρενταμ | |
|---|---|
 | |
| Γέννηση | 1565[1][2][3] ή 1565 (περίπου)[4] Ζάανταμ[4] |
| Θάνατος | 6 Απριλίου 1607[5][1][6] Άσσεντελφτ και Assendelft[4] |
| Χώρα πολιτογράφησης | Ολλανδική Δημοκρατία |
| Ιδιότητα | ζωγράφος[7], χαράκτης[8], χαλκοχαράκτης[8][9][10], σκιτσογράφος[8][4], χαράκτης[11], χαρτογράφος[4], κλητήρας[4] και διάκονος[4] |
| Τέκνα | Πίτερ Σένρενταμ[12][4] |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Βιογραφία Επεξεργασία
Ο Γιαν Σένρενταμ γεννήθηκε στο Ζάανταμ. Έμεινε ορφανός σε μικρή ηλικία και ανατράφηκε από τον θείο του, Πίτερ ντε Γιονγκ (Pieter de Jongh), ο οποίος ασκούσε το επάγγελμα του δικαστικού κλητήρα στο Άσσεντελφτ.[14] Ο θείος του τον προόριζε για αγρότη και τεχνίτη, γι' αυτό τον έστειλε να μάθει καλαθοπλεκτική.[15] Καθώς ήταν επιμελής μαθητής, διδάχτηκε γραφή και ανάγνωση, αλλά εξέπληξε τους δασκάλους του με τις διακοσμήσεις που δημιουργούσε στα κείμενά του. Παράδειγμα των καλλιγραφικών του ικανοτήτων κάποτε μπορούσε κανείς να δει στο Assum House του Χέιμσκερκ, τόπο κατοικίας του ηγεμόνα του Άσσενντελφτ. Παρά την αρχική απόφαση της επαγγελματικής του στροφής στη γεωργία και στο εμπόριο, επέδειξε τόσο σημαντικές καλλιτεχνικές ικανότητες, ώστε άρχισε να εργάζεται ως μαθητευόμενος χαρτογράφος. Ο πρώτος του χάρτης χρονολογείται από το 1589, απεικόνιζε την Ολλανδία και μπορούσε κανείς να τον δει στο βιβλίο που εξέδωσε η πόλη και αποκλήθηκε Guiccardijn (αναφορά στο έργο του Λοντοβίκο Γκουιτσαρντίνι, με τίτλο Η περιγραφή των Κάτω Χωρών)).[15] Λίγο καιρό αργότερα τον κηδεμόνα του επισκέφθηκε ένας δικηγόρος του Άσσεντελφτ[14] ονόματι Σποορβάτερ τοτ Άσσεντελφτ, πείθοντάς τον να επιτρέψει στον προστατευόμενό του να αξιοποιήσει το χάρισμά του. Έτσι, ο νεαρός Σένρενταμ στάλθηκε να σπουδάσει σχέδιο με τον Χέντρικ Χόλτσιους (στον οποίο τον σύστησε ο δικηγόρος), στο Χάαρλεμ. Εκεί έγινε "Δάσκαλος" σε ηλικία 24 ετών.[15]
Αφού εργάστηκε για ένα διάστημα μαζί με τον Χόλτσιους, ήρθε αντιμέτωπος με τον αναπόφευκτο επαγγελματικό ανταγωνισμό αλλά και τις ζηλοφθονίες των συναδέλφων του, κάτι που τον παρακίνησε να μετοικήσει και να εργαστεί στο Άμστερνταμ για δυο χρόνια.[15] Στη συνέχεια επέστρεψε στο Άσσεντελφτ, όπου νυμφεύτηκε και δημιούργησε το δικό του εργαστήριο. Η πρώτη του εργασία ήταν το χαρακτικό με τους 12 Αποστόλους, βασισμένο σε σχεδίασμα του Κάρελ φαν Μάντερ.[16] Δημιούργησε χαρακτικά από σχέδια του Χόλτσιους, του Άμπραχαμ Μπλούμερτ, του Κορνέλις φαν Χάαρλεμ, του Πολίντορο ντα Καραβάτζο αλλά και δικά του.[16] Δημιούργησε περισσότερες από 170 πλάκες χαρακτικών, με τελευταία αυτήν της Άρτεμης με την Καλλιστώ σε σχέδιο του Πάουλους Μορέιλσε το 1606.[16] Δύο πλάκες, στις οποίες εργαζόταν, σε σχέδια του Μπαρτολομέους Σπράνγκερ, δεν ολοκληρώθηκαν από τον ίδιο, αλλά αργότερα από τον Γιάκομπ Μάταμ.[16]
Σύμφωνα με το Ρέικσμουζεουμ, το 1595 επέστρεψε από το Άμστερνταμ στο Άσσεντελφτ, όπου νυμφεύτηκε την Άννα Πάουβελσντοχτερ (Anna Pauwelsdochter).[17] Ο Γιαν άφησε στη σύζυγό του σημαντική περιουσία, αποτέλεσμα επικερδών επενδύσεων στην Ολλανδική Εταιρία Δυτικών Ινδιών.[18] Απεβίωσε από τύφο στις 6 Απριλίου 1607 σε ηλικία 41 ετών και τάφηκε στο χοροστάσιο της εκκλησίας του Αγίου Αδόλφου στο Άσσεντελφτ. Η επιτύμβια πλάκα του φέρει την επιγραφή Ioannis Saenredam Sculptoris celeberrimi.[16]
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 «Johannes Saenredam». Biografisch Portaal. 84291969.
- ↑ «Jan Pieterszoon Saenredam». The Stuttgart Database of Scientific Illustrators 1450–1950. 2334.
- ↑ (Ολλανδικά) Digital Library for Dutch Literature. saen004. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 4,7 (Αγγλικά) ECARTICO. www
.vondel .humanities .uva .nl /ecartico /persons /6516. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2023. - ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data
.bnf .fr /ark: /12148 /cb123913017. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015. - ↑ (Ολλανδικά) RKDartists. 69236. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ (Αγγλικά) Union List of Artist Names. 9 Αυγούστου 2021. 500019614. Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2024.
- ↑ 8,0 8,1 8,2 The Fine Art Archive. cs
.isabart .org /person /31175. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2021. - ↑ The Fine Art Archive. cs
.isabart .org /person /109449. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2021. - ↑ «'Winter'». Ανακτήθηκε στις 14 Μαρτίου 2021.
- ↑ Maurits Prins van Oranje (1567-1625) 1600. Ανακτήθηκε στις 5 Δεκεμβρίου 2021.
- ↑ (Αγγλικά) Union List of Artist Names. 20 Ιουλίου 2020. 500019614. Ανακτήθηκε στις 22 Μαΐου 2021.
- ↑ «Université de Liège, Jan SAENREDAM». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Ιανουαρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 11 Φεβρουαρίου 2017.
- ↑ 14,0 14,1 «Spaightwood Galleries: Netherlandish Printmakers 16th-17th Centuries: Jan Saenredam (Dutch, c. 1565-1607)». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Φεβρουαρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 11 Φεβρουαρίου 2017.
- ↑ 15,0 15,1 15,2 15,3 Het Gulden Cabinet σελ. 498
- ↑ 16,0 16,1 16,2 16,3 16,4 Het Gulden Cabinet σελ. 499
- ↑ «Rijksmuseum». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Οκτωβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 11 Φεβρουαρίου 2017.
- ↑ «Rijksmuseum». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Ιουνίου 2011. Ανακτήθηκε στις 11 Φεβρουαρίου 2017.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία
Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Jan Saenredam στο Wikimedia Commons- Spaightwood Galleries