Τζιτζιάκ Τζακέλι

Σύζυγος του Αυτοκράτορα της Τραπεζούντας
(Ανακατεύθυνση από Ζιζιάκ Ζακέλι)

Η Ζιαζιάκ, γεωργιανά ჯიაჯაყ ჯაყელი (άκμασε 1300-1330) από τον Οίκο των Ζακέλι, πριγκίπων της Γεωργίας (Ιβηρίας), έγινε αυτοκράτειρα της Τραπεζούντας μετά τον γάμο της με τον Αλέξιο Β΄ Μέγα Κομνηνό.

Τζιτζιάκ Τζακέλι
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
ჯიაჯაყ ჯაყელი (Γεωργιανά)
Γέννηση1283 (περίπου)
Θάνατος1320 (before)[1]
Χώρα πολιτογράφησηςΒυζαντινή Αυτοκρατορία
Πληροφορίες ασχολίας
Οικογένεια
ΣύζυγοςΑλέξιος Β' Μέγας Κομνηνός (από 1300)[2]
ΤέκναΑνδρόνικος Γ' Μέγας Κομνηνός[3]
Βασίλειος Μέγας Κομνηνός
Άννα Μεγάλη Κομνηνή[3]
Michael Azachutlu Comnenos[3]
Georgios Achpugas Comnenos[3]
Eudokia Comnene[3]
ΓονείςΜπέκα Α΄ Ζακέλι
ΑδέλφιαΣαργής Α΄ Ζακέλι
Natela Jaqeli
ΟικογένειαHouse of Jaqeli
Θυρεός
Commons page Σχετικά πολυμέσα
Ο σύζυγος της Ζιαζιάκ Ζακέλι, ο Αλέξιος Β΄ Μέγας Κομνηνός.

Βιογραφία Επεξεργασία

Ήταν κόρη του Μπέκα Α΄ αταμπέγκ του Σάμτσκε.[4] Ο Οίκος της κατείχε το Γεωργιανό φεουδαλικό αξίωμα του εριστάβι, που μπορεί να αποδοθεί ως "κυβερνήτης περιοχής" ή "στρατιωτικός διοικητής",[5] περίπου ισοδύναμο με τα Ρωμαϊκά αξιώματα του στρατηγού ή του δούκα.

Εκτιμάται, ότι ο γάμος της έγινε π. το 1300.[6] Ο Ανδρόνικος Β΄ Παλαιολόγος ήταν κηδεμόνας του ανήλικου Αλεξίου Β΄ και ήθελε ο Αλέξιος Β΄ να νυμφευτεί την κόρη τού Νικηφόρου Χούμνου μεσάζοντος (πρώτου υπουργού) του και λογίου. Όμως ο νεαρός Αλέξιος Β΄, χωρίς να ζητήσει την έγκρισή του, νυμφεύτηκε τη Ζιζιάκ. Ο Ανδρόνικος Β΄ αποτάνθηκε στην Εκκλησία, ζητώντας την ακύρωση του γάμου, αλλά ο Πατριάρχης αρνήθηκε να συμπράξει, για τον λόγο ότι η Ζιαζιάκ ήταν έγκυος. Η μητέρα του Αλεξίου Β΄, η Ευδοκία Παλαιολογίνα, που επέστρεψε στην Τραπεζούντα με σκοπό να τον πείσει να λύσει τον γάμο, τον συμβούλευσε να κρατήσει τη σύζυγό του από τη Γεωργία.[7]

Η διάρκεια του γάμου τους δεν είναι σαφής. Ο Αλέξιος Β΄ απεβίωσε το 1330, αλλά δεν έχουμε πληροφορία για το τέλος της Ζιαζιάκ. Το Λεξικό Ιστορικό και Γενεαλογικό των μεγάλων οίκων της Ελλάδας, της Αλβανίας και της Κωνσταντινούπολης (1983) του Μιχαήλ-Δημητρίου Στούρτζα την θεωρεί ως την πρώτη από δύο συζύγους. Η δεύτερη είναι η Ζίντγκα, κόρη του Δημητρίου Β΄ της Γεωργίας και της δεύτερης συζύγου του Σολγκάρ, Μογγόλας. Ο Δημήτριος Β΄ ήταν πολύγαμος: είχε τρεις συζύγους ταυτόχρονα. Η κόρη του αυτή πιστοποιείται από τα Γεωργιανά Χρονικά. Πάντως το Χρονικό δεν αναφέρει, ότι αυτή παντρεύτηκε. Παλαιότερα έργα, όπως το Γενεαλογικά δένδρα για την ιστορία των Ευρωπαϊκών Κρατών (1978) του Ντέντλεβ Σβέννικε δεν αναφέρουν δεύτερο γάμο του Αλεξίου Β΄. Ως εκ τούτου η άποψη του Μ.Δ. Στούρτζα δεν είναι ευρέως αποδεκτή.[8]

Οικογένεια Επεξεργασία

Παντρεύτηκε τον Αλέξιο Β΄ Μέγα Κομνηνό και είχε τέκνα:[9]

  • Ανδρόνικος Γ΄ απεβ. 1332, αυτοκράτορας της Τραπεζούντας.
  • Βασίλειος απεβ. 1340, αυτοκράτορας της Τραπεζούντας.
  • Ευδοκία, παντρεύτηκε τον εμίρη της Σινώπης.
  • Μιχαήλ Αναχουτλού, φονεύτηκε από τον Ανδρόνικο Γ΄ το 1330.
  • Άννα Αναχουτλού απεβ. 1342, αυτοκράτειρα της Τραπεζούντας.
  • Γεώργιος Αχπουγκάς, φονεύτηκε από τον Ανδρόνικο Γ΄ το 1330.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Ανακτήθηκε στις 27  Νοεμβρίου 2018.
  2. p21915.htm#i219147. Ανακτήθηκε στις 7  Αυγούστου 2020.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage.
  4. Cawley, Charles, Profile of Alexios II and his wife/wives, Medieval Lands database, Foundation for Medieval Genealogy
  5. Mariam Lordkipanidze , "Georgia in the XI-XII centuries", Glossary
  6. Cawley, Charles, Profile of Alexios II and his wife/wives, Medieval Lands database, Foundation for Medieval Genealogy
  7. William Miller, Trebizond: The last Greek Empire of the Byzantine Era: 1204-1461, 1926 (Chicago: Argonaut, 1969), pp. 32f
  8. Cawley, Charles, Profile of Jidga Khanun, Medieval Lands database, Foundation for Medieval Genealogy,
  9. George Finlay, The History of Greece and the Empire of Trebizond, (1204-1461) (Edinburgh: William Blackwood, 1851), p. 436