Στο Δυτικό πολιτισμό, το μεσαίο δάχτυλο ή κωλοδάχτυλο, είναι μια άσεμνη χειρονομία που υπονοεί μέτρια έως ακραία περιφρόνηση. Γίνεται δείχνοντας το πίσω μέρος μιας κλειστής γροθιάς που έχει μόνο το μεσαίο δάχτυλο εκτεταμένο προς τα πάνω, αν και σε ορισμένες περιοχές εκτείνεται και ο αντίχειρας. Η έκταση του δαχτύλου θεωρείται σύμβολο της περιφρόνησης σε διάφορους πολιτισμούς. Πολλοί πολιτισμοί χρησιμοποιούν παρόμοιες χειρονομίες για να εμφανίσουν την ασέβειά τους, αν και άλλοι το χρησιμοποιούν για να δείξουν χωρίς σκόπιμη ασέβεια απέναντι σε άλλες κουλτούρες..

Κωλοδάχτυλο

Η χειρονομία χρονολογείται από την αρχαία Ελλάδα και χρησιμοποιήθηκε επίσης στην αρχαία Ρώμη. Ιστορικά, αντιπροσώπευε το φαλλό. Σε μερικές σύγχρονες κουλτούρες, έχει αποκτήσει αυξανόμενη αναγνώριση ως ένα σημάδι της ασέβειας, και έχει χρησιμοποιηθεί από τους καλλιτέχνες της μουσικής (κυρίως συχνότερα μεταξύ συγκροτημάτων hardcore punk, μέταλ και ραπ), αθλητές και πολιτικούς. Οι περισσότεροι εξακολουθούν να εκλαμβάνουν τη χειρονομία ως άσεμνη. Ο δείκτης και ο παράμεσος εκτός από το μεσαίο δάχτυλο σε περισσότερο σύγχρονες περιόδους έχει παρομοιαστεί να εκπροσωπεί τους όρχεις.[1]

Η χειρονομία με το μεσαίο δάχτυλο χρησιμοποιήθηκε στην αρχαιότητα ως ένα σύμβολο της σεξουαλικής επαφής, με τρόπο που προορίζεται να υποβαθμίσει, να εκφοβίσει και να απειλήσει το άτομο προς το οποίο απευθύνεται η χειρονομία.[2] Εκπροσωπούσε επίσης το φαλλό, με τα δάχτυλα δίπλα από το μεσαίο δάχτυλο να εκπροσωπούν τους όρχεις.[3] [4] Στον μεσογειακό κόσμο του 1ου αιώνα, η ύψωση του δάχτυλου ήταν μία από τις πολλές μεθόδους που χρησιμοποιούνταν για να εκτρέψουν την πανταχού παρούσα απειλή του κακού ματιού.[5]

Στα ελληνικά η χειρονομία ήταν γνωστή ως κατάπυγον [6][7](από κατά-, «προς τα κάτω», και πυγή, «γλουτοί»[8]). Στην αρχαία ελληνική κωμωδία, το κωλοδάχτυλο ήταν μια χειρονομία προσβολής προς άλλο πρόσωπο, με τον όρο κατάπυγον επίσης να αναφέρεται σε "έναν άνδρα ο οποίος υποβάλλεται σε πρωκτική διείσδυση»[9] ή καταπύγαινα σε μία γυναίκα.[10] Στην κωμωδία του Αριστοφάνη Νεφέλες(423 π.Χ.),[11] όταν ο χαρακτήρας Σωκράτης εξετάζει το μαθητή του στα ποιητικά μέτρα, ο Στρεψιάδης δηλώνει ότι ξέρει πολύ καλά τι είναι δάκτυλος, και δίνει το κωλοδάχτυλο. Η χειρονομία είναι ένα οπτικό λογοπαίγνιο με τις δύο σημασίες της λέξης, τόσο «δάχτυλο» και το ρυθμικό μέτρο αποτελείται από ένα μακρυά συλλαβή και δύο σύντομες, όπως και οι αρθρώσεις του δακτύλου (—‿ ‿, που εμφανίζονται επίσης ως οπτικό λογοπαίγνιο για το πέος και τους όρχεις σε ένα μεσαιωνικό λατινικό κείμενο[12]). Ο Σωκράτης αντιδρά στην χειρονομία ως αγροίκια και παιδαριώδη.[11][13] Η χειρονομία επαναλαμβάνεται ως μορφή διακωμώδησης στην Ειρήνη, παράλληλα με την πορδή στο πρόσωπο κάποιου.[14][15]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Rosewarne, Lauren (2013). American Taboo: The Forbidden Words, Unspoken Rules, and Secret Morality of Popular culture. σελ. 51. 
  2. Oricchio, Michael (June 20, 1996). «Davis' Infamous Finger Salute Has Had a Big Hand in History; Folklorists: Roots Go Back At Least 2,000 Years To Ancient Rome». San Jose Mercury News: σελ. 16A. http://nl.newsbank.com/nl-search/we/Archives?p_product=SJ&s_site=mercurynews&p_multi=SJ&p_theme=realcities&p_action=search&p_maxdocs=200&p_topdoc=1&p_text_direct-0=0EB71FB962BD9D8F&p_field_direct-0=document_id&p_perpage=10&p_sort=YMD_date:D&s_trackval=GooglePM. Ανακτήθηκε στις July 9, 2012.  (απαιτείται συνδρομή)
  3. Nasaw, Daniel (February 6, 2012). «When did the middle finger become offensive?». BBC News Magazine (BBC). http://www.bbc.co.uk/news/magazine-16916263. Ανακτήθηκε στις February 7, 2012. 
  4. Corbeill, Anthony (2003). Nature Embodied: Gesture in Ancient Rome. Princeton University Press. σελ. 6. ISBN 978-0-691-07494-8. 
  5. Malina, Bruce J. (2001).
  6. Liddell, Henry George· Robert Scott (1940). «A Greek–English Lexicon: κατάπυγον». Oxford University Press (via Perseus Project). Ανακτήθηκε στις 11 Ιουλίου 2012. 
  7. Halperin, David M.· Winkler, John J. (1992). Before Sexuality: The Construction of Erotic Experience in the Ancient Greek World. Princeton University Press. σελ. 186. ISBN 978-0-691-03538-3. 
  8. Liddell, Henry George· Robert Scott (1940). «A Greek–English Lexicon: πυγή». Oxford University Press (via Perseus Project). Ανακτήθηκε στις 11 Ιουλίου 2012. 
  9. Cohen, Beth (2000). Not the classical ideal: Athens and the construction of the other in Greek art. Brill. σελ. 186. 
  10. Calame, Claude· Lloyd, Janet (1999). The Poetics of Eros in Ancient Greece. Princeton University Press. σελ. 136. ISBN 978-0-691-04341-8. 
  11. 11,0 11,1 Dover, K.J. (1968). Aristophanes Clouds. Oxford University Press. σελίδες xvii, 181. ISBN 0-19-814395-8. 
  12. Adams, J.N. (1982). The Latin Sexual Vocabulary. Johns Hopkins University Press. σελ. 39. 
  13. Αριστοφάνης. «Νεφέλες (ll. 650-6)». Perseus Project. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουλίου 2012. 
  14. Αριστοφάνης. «Ειρήνη (ll. 546-9)» (στα Αρχαία Ελληνικά). Perseus Project. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουλίου 2012. 
  15. Liddell, Henry George· Robert Scott (1940). «A Greek–English Lexicon: σκιμαλίζω». Oxford University Press (via Perseus Project). Ανακτήθηκε στις 17 Ιουλίου 2012.