Στην φιλοσοφία, παμψυχισμός ονομάζεται η άποψη ότι η συνείδηση, μυαλό ή ψυχή είναι παγκόσμιο και αρχέγονο χαρακτηριστικό όλων των πραγμάτων. Οι παμψυχιστές θεωρούν τους εαυτούς τους μυαλά σε έναν κόσμο μυαλών.

Ο παμψυχισμός είναι μια από παλιότερες φιλοσοφικές θεωρίες, ενώ έχει αποδοθεί σε φιλοσόφους όπως οι Θαλής, Παρμενίδης, Πλάτωνας, Αβερρόης, Σπινόζα, Λάιμπνιτς και Γουίλιαμ Τζέιμς. Ο παμψυχισμός επίσης απαντάται σε αρχαίες φιλοσοφίες όπως ο Στωικισμός, ο Ταοϊσμός, Βεδάντα, και Μαχαγιάνα. Κατά το 19ου αιώνα ο παμψυχισμός ήταν η στάνταρτ θεωρία στη φιλοσοφία του νου, αλλά γνώρισε ύφεση κατά τα μέσα του 20ου αιώνα με την άνοδο του λογικού θετικισμού[1][2]. Το πρόσφατο ενδιαφέρον για το δύσκολο πρόβλημα της συνείδησης έχει αναβιώσει και το ενδιαφέρον για τον παμψυχισμό[1].

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 Seager, William and Allen-Hermanson, Sean. "Panpsychism". The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Winter 2012 Edition), Edward N. Zalta (ed.)
  2. Koch, Christof (1 Ιανουαρίου 2014). «Is Consciousness Universal». Scientific American. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουνίου 2009.