Μαχαγιάνα

Μαχαγιάνα (Μεγάλο όχημα) είναι ένας από τους δύο μεγάλους κλάδους του Βουδισμού που διαδόθηκε κυρίως στο Θιβέτ, την Κίνα και την Ιαπωνία. Ο άλλος κλάδος είναι ο Τεραβάντα.

Γενικά οι οπαδοί αυτής της σχολής, καλούμενοι "Μποντισάτβας" αγωνίζονται όχι τόσο για τους εαυτούς τους να φθάσουν στη Νιρβάνα όσο για να σώσουν χιλιάδες άλλους συνανθρώπους τους.

Ιστορία

Η σχολή Μαχαγιάνα ξεκίνησε τον 1ο αι. Π.Κ.Ε. ως περαιτέρω ανάπτυξη της εξέγερσης Μαχασάνγκα όπως έχει μείνει στην ιστορία του Βουδισμού. Η φιλελεύθερη στάση της σχολής απέναντι στη μοναστική παράδοση επέτρεψε στη λαϊκή κοινότητα για να έχει μια μεγαλύτερη φωνή στη φύση του Βουδισμού, καθώς οι απλούστερες ανάγκες του κοινού λαού ταίριαζαν περισσότερο στη διδασκαλία των Μαχαγιανιστών. Για παράδειγμα, οι πιστοί είχαν συνηθίσει το πολυπληθές πάνθεο του Ινδουϊσμού και της ηρωικής παράδοσης. Έτσι ήλθε σε ύπαρξη η Τρικάγια (Trikaya) το δόγμα των τριών σωμάτων: Ο Βούδας άλλαξε φύση. Δεν ήταν πια ένας άνθρωπος που αφυπνίστηκε στη φώτιση, αλλά αντιπροσωπευόταν από διάφορους θεϊκούς Βούδες όπως και από το ίδιο το Ντάρμα, Σουνυάτα (κενό) ή τον Βουδικό Νου, ανάλογα με την ερμηνεία.

Σημαντικότερη, εντούτοις, ήταν η αυξανόμενη σημασία των Μποντ(χ)ισάτβα (Bodhisattva). Ο Μποντισάτβα είναι εκείνος που έχει επιτύχει τη φώτιση, αλλά που επιλέγει να παραμείνει σε αυτόν τον κόσμο της πλάνης ή Σαμσάρα (Samsara) προκειμένου να οδηγήσει και άλλους στη φώτιση. Μοιάζει πολύ με τον άγιο, ένας πνευματικός ήρωας τον οποίο θαυμάζουν και στον οποίο απευθύνονται οι απλοί άνθρωποι.

Μαζί με τις νέες ιδέες ήρθαν και νέες γραφές. Αποκαλούνται επίσης Σούτρα, και αποδίδονται συχνά στον ίδιο τον Βούδα, ενίοτε ως ιδιαίτερες διδασκαλίες τις οποίες θεωρούσε υποτίθεται ο Βούδας πολύ δύσκολες για τους αρχικούς ακροατές του και για αυτό έμειναν κρυμμένες έως ότου ωριμάσει ο καρπός της διδασκαλίας στις συνειδήσεις των ανθρώπων. Οι σημαντικότερες από αυτές τις σούτρα είναι:

• Πρατζναπαραμίτα σούτρα ή Τελειοποίηση της Σοφίας.
• Σουντάρμα-πουνταρίκα σούτρα ή Λευκός Λωτός του αληθινού Ντάρμα.
• Βιμαλακρίτι-νιρντέσα ή Έκθεση του Βιμαλακρίτι.
• Σουρανγκάμα-σαμάντι ή Σούτρα του Ήρωα
• Σουκχαβάτι-βυούχα ή Σούτρα της Αγνής Γης

Προτεινόμενη βιβλιογραφία

• Snelling, J., The Buddhist Handbook, Inner Traditions,(Rochester, 1991)
• The Encyclopedia of Eastern Philosophy and Religion, Shambhala, (Boston, 1994)
• The Encyclopaedia Britannica, Chicago(1998)
• Γρηγόριος Ζιάκας, Ιστορία των θρησκευμάτων,τομ.Α΄ Τα Ινδικά θρησκεύματα, εκδ. Π.Πουρναράς, Θεσσ/ίκη, 1986, σελ. 333-334

Πηγές

• "Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ηλίου" τομ.13ος, σελ.133