Τελετή ανοίγματος του στόματος

Η τελετή ανοίγματος του στόματος (ή τελετουργία) ήταν ένα αρχαίο αιγυπτιακό τελετουργικό που περιγράφεται σε ταφικά κείμενα όπως τα Κείμενα των Πυραμίδων.

Ιερείς του Άνουβι, του οδηγού των νεκρών και θεό της βαλσάμωσης, πραγματοποιεί το τελετουργικό του ανοίγματος του στόματος.

Ταφική μαγεία

Κομμάτι ανάγλυφου τάφου που απεικονίζει μια τελετουργική ταφική σκηνή. Αναπαριστά την προσφορά κρέατος της τελετής του ανοίγματος του στόματος. Τέλη της 18ης δυναστείας, Μουσείο Πέτρι Αιγυπτιακών Αρχαιοτήτων, Λονδίνο.

Ο Άυ πραγματοποιεί το Άνοιγμα του Στόματος για τον Τουταγχαμών.

Η τελετή περιελάμβανε το συμβολικό ζωντάνεμα ενός αγάλματος ή μούμιας ανοίγοντας με μαγεία το στόμα ώστε να μπορέσει να αναπνεύσει και να μιλήσει. Υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν ότι το τελετουργικό αυτό απαντάται από το Παλαιό Βασίλειο ως τη Ρωμαϊκή περίοδο. Για την πραγματοποίησή της χρησιμοποιούνταν συγκεκριμένα εργαλεία, όπως ένα τελετουργικό σκεπάρνι, ένα θυμιατήρι με σχήμα χεριού, μια πεπλατυσμένη λεπίδα γνωστή ως peseshkaf, μια λεπίδα στην άκρη με σχήμα κεφαλιού φιδιού, και μια σειρά άλλων φυλακτών. Επίσης ένα πόδι μοσχαριού κρατιόταν μπροστά στο ύψος του στόματος.

Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι πίστευαν ότι προκειμένου η ψυχή κάποιου να επιβιώσει στη μετά θάνατον ζωή θα χρειαζόταν τροφή και νερό. Το τελετουργικό του ανοίγματος του στόματος γινόταν συνεπώς έτσι ώστε ο νεκρός θα μπορεί να φάει και να πιει πάλι και στη μετά θάνατον ζωή.

Η τελετή περιελάμβανε μέχρι και 75 «επεισόδια» και, στην πλήρη μορφή της, περιελάμβανε τα ακόλουθα στάδια:

• Επεισόδια 1–9 Προκαταρκτικά τελετουργικά
• Επεισόδια 10–22 Ζωντάνεμα του αγάλματος
• Επεισόδια 23–42 Προσφορές κρέατος σχετικά με την Πάνω Αίγυπτο
• Επεισόδια 43–46 Προσφορές κρέατος σχετικά με την Κάτω Αίγυπτο
• Επεισόδια 47–71 Ταφικό γεύμα
• Επεισόδια 72–75 Τελετουργικά κλεισίματος (της τελετής)

Το Βιβλίο των Νεκρών επίσης περιέχει ξόρκι για τη διαδικασία, το οποίο μπορούν να χρησιμοποιήσουν μόνοι τους:

Το στόμα μου ανοίγεται από τον Πτα,
Τα κόκαλα του στόματός μου χαλαρώνονται από τον θεό της πόλης μου.
Ο Θωθ ήρθε πλήρως εξοπλισμένος με ξόρκια,
Χαλαρώνει τους δεσμούς του Θωθ από το στόμα μου.
Ο Ατούμ μου έδωσε χέρια,
Τοποθετήθηκαν σαν φύλακες.

Το στόμα μου δόθηκε σε εμένα,
Το στόμα μου ανοίχθηκε από τον Πτα,
Με αυτό το σκεπάρνι από μέταλλο,
Με το οποίο άνοιξε το στόμα των θεών
Είμαι η Σεκχμέτ-Ουατζέτ που κατοικώ στο δυτικό μέρος του ουρανού,
Είμαι η Σαχίτ ανάμεσα στις ψυχές της Ων*

*Ηλιούπολη