Τζίλιαν Άντερσον

Αμερικανίδα ηθοποιός

Η Τζίλιαν Άντερσον (Gillian Anderson, 9 Αυγούστου 1968) είναι Αγγλοαμερικανή ηθοποιός. Έχει ερμηνεύσει πολλούς δημοφιλείς ρόλους στην τηλεόραση, το θέατρο και τον κινηματογράφο με χαρακτηριστικότερο τον ρόλο της ως δυναμική σκεπτικίστρια πράκτορας του FBI Ντέινα Σκάλι στη σειρά επιστημονικής φαντασίας The X-Files. Έναν χαρακτήρα που ερμήνευσε από το 1993 ως το 2002 στις 9 τηλεοπτικές σεζόν της σειράς καθώς και στις δύο μεταφορές της σειράς στον κινηματογράφο το 1998 με την ταινία The X-Files: Fight the Future και το 2008 με την ταινία The X-Files: I Want to Believe ενώ επανήλθε στον ίδιο ρόλο στις δύο revival mini σεζόν της σειράς το 2016 (The X-Files: Event Series 2016) και το 2018 (The X-Files: Event Series 2018).

Τζίλιαν Άντερσον
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Gillian Anderson (Αγγλικά)
Γέννηση9  Αυγούστου 1968[1][2][3]
Σικάγο[4]
ΚατοικίαΛονδίνο
Χώρα πολιτογράφησηςΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής
Ηνωμένο Βασίλειο[5]
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσαΑγγλικά
Ομιλούμενες γλώσσεςΑγγλικά[6]
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο ΝτεΠόλ (1986–1990)
City High-Middle School (έως 1986)
Πανεπιστήμιο Κορνέλ (1987)
The Theatre School at DePaul University
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταηθοποιός τηλεόρασης
ηθοποιός ταινιών
σκηνοθέτρια ταινιών κινηματογράφου
σεναριογράφος
ηθοποιός φωνής
ακτιβίστρια ανθρωπίνων δικαιωμάτων
τραγουδίστρια
ηθοποιός θεάτρου
ηθοποιός[7]
τηλεοπτικός παραγωγός[8]
Περίοδος ακμής1986
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/ΚίνημαΔημοκρατικό Κόμμα των ΗΠΑ
Οικογένεια
ΣύζυγοςΚλιντ Κλοτζ (1994–1997)
Τζούλιαν Οζάν (2004–2006)
ΣύντροφοςPeter Morgan (2016–2020)
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςΠαγκόσμιο θεατρικό βραβείο (1991)[9]
Χρυσή Σφαίρα Καλύτερου Α' γυναικείου ρόλου σε δραματική σειρά (1996)
Βραβείο Σωματείου Ηθοποιών Καλύτερης γυναικείας ερμηνείας σε δραματική σειρά (1996)
Βραβείο Σωματείου Ηθοποιών Καλύτερης γυναικείας ερμηνείας σε δραματική σειρά (1997)
BIFA Award for Best Performance by an Actress in a British Independent Film (2000)
Αξιωματικός του Τάγματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας (2016)[10]
αστέρι στη Λεωφόρο της Δόξας του Χόλιγουντ (8  Ιανουαρίου 2018)[11]
βραβείο Έμμυ ζώνης υψηλής τηλεθέασης καλύτερου Α' γυναικείου ρόλου σε δραματική σειρά (1997)
Evening Standard Theatre Award for Best Actress
Ιστότοπος
gilliananderson.ws
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Μέσα από τον ρόλο της Ντέινα Σκάλι κατέκτησε παγκόσμια αποδοχή και καταξίωση αλλά και αρκετά βραβεία μεταξύ των οποίων Βραβείο Emmy, Χρυσή Σφαίρα και δύο Βραβεία SAG καλύτερης ηθοποιού. Είναι η πρώτη γυναίκα ηθοποιός που πήρε τα 3 σημαντικότερα τηλεοπτικά βραβεία στην κατηγορία καλύτερης ηθοποιού (Emmy, Χρυσή Σφαίρα, SAG) μέσα σε μια χρονιά το 1997. Ακόμη, ο ρόλος της Ντέινα Σκάλι προκάλεσε στα τέλη της δεκαετίας του 1990 το λεγόμενο "The Scully Effect",[12] σύμφωνα με το οποίο 63% των γυναικών που επέλεγαν να ακολουθήσουν καριέρες στο επάγγελμα του γιατρού ή του αστυνομικού την περίοδο ακμής της σειράς, το έκαναν με πρότυπο τον ρόλο της Σκάλι ως γιατρού και ειδικής πράκτορα του FBI.

Μετά τα X-Files η Άντερσον συνέχισε να αναλαμβάνει πολλούς και διαφορετικούς δυναμικούς γυναικείους ρόλους που της χάρισαν περαιτέρω αναγνώριση, όπως τη ντεντέκτιβ Στέλλα Γκίμπσον στο The Fall (2013-2016) του BBC, την ψυχολόγο και μυστηριώδη φίλη του διαβόητου Χάνιμπαλ Λέκτερ, Μπεντέλια Ντι Μόριερ στο Hannibal (2013-2015) του NBC και την απελευθερωμένη σεξολόγο Δρ. Τζιν Μίλμπερν στο Sex Education (2019-σήμερα) του Netflix. Tο 2020 η Άντερσον πρωταγωνίστησε στον 4ο κύκλο της βραβευμένης σειράς του Netflix με θέμα τη ζωή της Βασίλισσας Ελισάβετ The Crown, υποδυόμενη την πρώτη γυναίκα πρωθυπουργό της Βρετανίας, Μάργκαρετ Θάτσερ. Με την ερμηνεία της στον συγκεκριμένο ρόλο έλαβε αποθεωτικές κριτικές από κοινό και κριτικούς με αποτέλεσμα να αποσπάσει για δεύτερη φορά στην καριέρα της την τριπλέτα των βραβείων Emmy, Χρυσή Σφαίρα και SAG για το 2021, αυτή την φορά στην κατηγορία ''Καλύτερη ηθοποιός σε Β' Γυναικείο ρόλο''.[13]

Η Άντερσον έχει επίσης πρωταγωνιστήσει σε βραβευμένες μεταφορές κλασικών μυθιστορημάτων του Τσαρλς Ντίκενς στο BBC. To 2005 ενσάρκωσε τη Lady Dedlock στη mini σειρά Bleak House (Ο ζοφερός οίκος), ρόλο για τον οποίο κέρδισε την πέμπτη της υποψηφιότητα στην κατηγορία καλύτερης ηθοποιού στα βραβεία Emmy και τις Χρυσές Σφαίρες του 2006, ενώ ήταν επίσης υποψήφια καλύτερη ηθοποιός στα βραβεία BAFTA της ίδιας χρονιάς. Το 2011 επέστρεψε σε μια ακόμη διασκευή μυθιστορήματος του Ντίκενς, το δημοφιλές Great Expectations (Μεγάλες Προσδοκίες) στον ρόλο της Miss Havisham, για τον οποίο απέσπασε επαινετικές κριτικές.

Ιδιαίτερα επιτυχημένη είναι η καριέρα της Άντερσον και στο βρετανικό θέατρο με την ίδια να έχει λάβει μέχρι σήμερα 3 υποψηφιότητες καλύτερης ηθοποιού στα θεατρικά Βραβεία Λόρενς Ολίβιε. Υποδύθηκε το ρόλο της Μπλανς ΝτιΜπουά στο Λεωφορείο ο Πόθος του Τενεσί Ουίλιαμς που ανέβηκε το 2014 στη σκηνή του θεάτρου Young Vic του Λονδίνου, έναν ρόλο που ήταν όνειρο ζωής για την ίδια. Για την ερμηνεία της έλαβε διθυραμβικές κριτικές και κέρδισε το βραβείο καλύτερης ηθοποιού στα Evening Standard Theatre Awards ενώ η παράσταση είχε την πιο γρήγορη προπώληση εισιτηρίων στην ιστορία του θεάτρου Young Vic. Η παράσταση προβλήθηκε ως μέρος του προγράμματος National Theatre Live του Εθνικού θεάτρου της Αγγλίας σε πολλές χώρες του κόσμου σε θέατρα και κινηματογραφικές αίθουσες, μεταξύ των οποίων και στην Ελλάδα στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.[14] Το 2016 η παράσταση μεταφέρθηκε αυτούσια και στη Νέα Υόρκη.

Η Τζίλιαν Άντερσον έχει χαρακτηριστεί ως female icon για τους επιτυχημένους δυναμικούς γυναικείους ρόλους που έχει ερμηνεύσει και για τη στάση ζωής της διαχρονικά. Τη δεκαετία του 1990 αγωνίστηκε για χρόνια μέχρι να καταφέρει να λάβει από το τηλεοπτικό στούντιο Fox τον ίδιο μισθό με τον συμπρωταγωνιστή της στα X-Files, Ντέιβιντ Ντουκόβνι, ο οποίος στις πρώτες σεζόν της σειράς έπαιρνε τα διπλάσια χρήματα από αυτή. Η ίδια κατάσταση επαναλήφθηκε το 2015, όταν το Fox της προσέφερε για να επιστρέψει στην αναβίωση της σειράς και πάλι τα μισά χρήματα από τον Ντουκόβνι, με την ίδια να θέτει απαράβατο όρο για να επιστρέψει να πληρωθεί και πάλι ισάξια με τον συμπρωταγωνιστή της. Επιπλέον, μιλήσε εκτενώς για το θέμα στα media κατά τη διάρκεια του promo των νέων επεισοδίων της σειράς και έθιξε το πρόβλημα της άνισης μισθοδοσίας ανάμεσα σε άνδρες και γυναίκες στο Χόλιγουντ.[15] Το 2017 κυκλοφόρησε το We: A Manifesto for Women Everywhere, ένα βιβλίο αφιερωμένο στις γυναίκες και τους αγώνες τους σε έναν ανδροκρατούμενο κόσμο, με βασική συγγραφέα την ίδια και την δημοσιογράφο Τζένιφερ Ναντίλ. Έχει τιμηθεί στην Αγγλία με τον τίτλο του Αξιωματικού του Τάγματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας το 2016 για την προσφορά της στις τέχνες, αλλά και στην Αμερική με Αστέρι στη Λεωφόρο της Δόξας του Χόλιγουντ το 2018 για την συνολική πορεία της.[16]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. 11943931X. Ανακτήθηκε στις 15  Οκτωβρίου 2015.
  2. 2,0 2,1 (Αγγλικά) SNAC. w6j684dx. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. 3,0 3,1 (Αγγλικά) Internet Broadway Database. 113318. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 15  Δεκεμβρίου 2014.
  5. Companies House. NVEfRtiT-8Rj-OrE_6gsySpIu9k. Ανακτήθηκε στις 12  Δεκεμβρίου 2021.
  6. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb13171503v. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  7. www.nytimes.com/2008/07/13/movies/13harr.html?pagewanted=all.
  8. Ανακτήθηκε στις 11  Δεκεμβρίου 2020.
  9. www.theatreworldawards.org/past-recipients.html.
  10. assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/581724/2016_Honorary_awards_V4.pdf.
  11. walkoffame.com/gillian-anderson.
  12. Miss Gillian Anderson (2018-03-06), The Scully Effect (official video from The X Files), https://www.youtube.com/watch?v=UTYu0c36q4Y, ανακτήθηκε στις 2019-05-01 
  13. Supporting Actress in a Drama: 73rd Emmys, https://www.youtube.com/watch?v=3epLj6ZStsw, ανακτήθηκε στις 2021-09-20 
  14. ««Λεωφορείο ο Πόθος» με το κορίτσι των X-Files». The TOC. 1 Αυγούστου 2014. Ανακτήθηκε στις 1 Μαΐου 2019. 
  15. «Gillian Anderson talks fight for equal pay behind 'The X-Files' revival». EW.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 1 Μαΐου 2019. 
  16. «Photos: Gillian Anderson honored with star on Hollywood Walk of Fame». Orange County Register (στα Αγγλικά). 9 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 20 Σεπτεμβρίου 2021.