Φκώσι

Το Φκώσι, γνωστό και ως ο Γαρσαντής ή με το αρχαίο του όνομα Γαρσανδός, (τουρκικά: Mansurlu, Μανσουρλού) είναι χωριό το οποίο βρίσκεται 129 χλμ. νότια-νοτιοδυτικά της Καισάρειας και 42 χλμ. νότια-νοτιοδυτικά του Βαρασού στις βόρειες πλαγιές του Καλεντάγ, παρακλάδι του Αλαντάγ. Ανήκει στην Επαρχία Αδάνων της Τουρκίας. Σύμφωνα με την απογραφή του 2010 έχει 369 κατοίκους.

Φκώσι
Φκώσι 37°52′22″N 35°37′37″E
Χώρα	Τουρκία
Διοικητική υπαγωγή	Φέκε
Πληθυσμός	403 (2023)
Ζώνη ώρας	UTC+02:00 UTC+03:00

Ιστορία

Οι κάτοικοί του το 1924 ήταν Έλληνες ελληνόφωνοι (53 οικογένειες – 208 άτομα). Διοικητικά ήταν μουδουρλίκι και υπαγόταν στο καϊμακαμλίκι του Φέκε, στο μουτεσαριφλίκι του Κοζάν και στο βαλελίκι των Αδάνων, ενώ εκκλησιαστικά ανήκε στην μητρόπολη της Καισάρειας. Ήταν το μοναδικό ελληνικό χωριό ανάμεσα σε 36 τούρκικα. Μέχρι τα μέσα του 19ου αιώνα οι κάτοικοι ήταν «τεμετζήδες» (μεταλλωρύχοι) σε ορυχεία σιδήρου, μολυβιού και χαλκού, αργότερα κατά κύριο λόγο «τσιφτσήδες» (γεωργοί), κτηνοτρόφοι, «μάστροι πελεδζάτοι» (μάστορες πελεκητές, υλοτόμοι) και «κιρατζήδες» (αγωγιάτες) ξυλείας από το βουνό στο ποτάμι, απ’ όπου το ρεύμα του ποταμού την κατέβαζε στην Κιλικία.

Πηγές

• Ασβέστη Β. Μαρίας, «Ἐπαγγελματικές ἀσχολίες τῶν κατοίκων τῆς Καππαδοκίας», Επικαιρότητα, Αθήνα 1980.
• Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών,«Ἡ Ἕξοδος. Τόμος Β΄. Μαρτυρίες ἀπό τίς ἐπαρχίες τῆς Κεντρικῆς καί Νότιας Μικρασίας», Αθήνα 1982.
• Λαμπρόπουλου Αναστ. Ευάγγελου, "Καππαδοκία - Φάρασα. Τα τραγούδια και χοροί των Φαράσων της Καππαδοκίας, μαζί με διάφορα λαογραφικά στοιχεία.", Μεσσήνη, Α΄ έκδοσις 1995, Δ΄ έκδοσις επαυξημένη 2005.
• Γαρσαντής Φαρασσών