Φράγμα Αποσελέμη
Το φράγμα Αποσελέμη βρίσκεται στο Νομό Ηρακλείου και υδροδοτεί από το 2012 τις πόλεις του Ηρακλείου και Αγίου Νικολάου, καλύπτοντας σε ανάγκες υδροδότησης περίπου 264.000 κατοίκων[1]. Η τεχνική μελέτη για την υλοποίησή του ξεκίνησε το 1990 και το 2002 έλαβε χρηματοδότηση από το Ταμείο Συνοχής. Το κόστος για το έργο αυτό προϋπολογίστηκε στα 114 εκατομμύρια ευρώ. Το νερό που εμπεριέχει το φράγμα Αποσελέμη προέρχεται από το οροπέδιο Λασιθίου και τη λεκάνη Αποσελέμη[2] . Το συγκεκριμένο έργο επιλύει το πρόβλημα της υδροδότησης σε συνδυασμό με το πρόβλημα της εποχιακής πλημμύρας στην περιοχή του Λασιθίου. Από τις αντλήσεις νερού από το φράγμα Αποσελέμη εξοικονομείται περίπου 0,4 ευρώ ανά κυβικό μέτρο νερού. Πρακτικά σημαίνει ότι κάθε χρόνο το όφελος από την εξοικονόμηση του νερού ανέρχεται στα 5 με 10 εκ. ευρώ[3].
| Φράγμα Αποσελέμη | |
|---|---|
 | |
 | |
| Είδος | φράγμα |
| Γεωγραφικές συντεταγμένες | 35°14′56″N 25°24′4″E |
| Διοικητική υπαγωγή | Δήμος Χερσονήσου |
| Τοποθεσία | Ποταμιές Ηρακλείου |
| Χώρα | Ελλάδα |
 Πολυμέσα | |
| δεδομένα (π) | |
Απαλλοτρίωση και κατασκευή Φράγματος Αποσελέμη Επεξεργασία
Η περιοχή που κατασκευάστηκε το φράγμα Αποσελέμη απαλλοτριώθηκε και οι κάτοικοι του οικισμού Σφενδύλι, αποζημιώθηκαν για τις περιουσίες τους και εγκατέλειψαν τον οικισμό. Τη σημερινή εποχή το συγκεκριμένο φράγμα λειτουργεί ως την πιο μεγάλη τεχνητή λίμνη του Ηρακλείου, στην οποία ζουν διάφορα είδη πτηνών και ψαριών καθιστώντας την περιοχή έναν μεγάλο υδροβιότοπο[4] . Επίσης στην περιοχή παρατηρείται μια πληθώρα από διαφορετικά είδη πεταλούδας όπως Hesperiidae, Lycaenidae, Nymphalidae, Papilionidae, Pieridae[5] .
Χαρακτηριστικά Φράγματος Αποσελέμη Επεξεργασία
Τα τεχνικά χαρακτηριστικά του φράγματος Αποσελέμη είναι τα εξής: χωρητικότητα νερού 27,3 εκ. κ.μ στο Ηράκλειο Κρήτης. Κατασκευάστηκε από τη Γενική Γραμματεία Δημοσίων έργων σε συνεργασία με την Υ.Δ.Ε. Ύδρευση Ηρακλείου – Αγίου Νικολάου. Το συγκεκριμένο φράγμα βρίσκεται μεταξύ των οικισμών Ποταμιών και Αβδού. Η απόστασή του από την πόλη του Ηρακλείου είναι περίπου 30 χιλιόμετρα. Η κατασκευή του φράγματος Αποσελέμη περιλαμβάνει τη δημιουργία χωμάτινου φράγματος ύψους 62,5 μέτρων και ανώτατο όριο στάθμης τα 221 μέτρα. Ο ταμιευτήρας του Φράγματος Αποσελέμη υδροδοτεί το υδραγωγείο Ηρακλείου σε έκταση 74 χιλ., έξι δήμους και 19 οικισμούς. Η έκταση επιφάνειας είναι 1,928 τετραγωνικά χιλιόμετρα, με πλάτος βάσης 320 μέτρα, μήκος στέψης, 660 μέτρα, όγκο αναχώματος 3.500.000 κυβικά μέτρα και όγκο ταμιευτήρα 27.300.000 κυβικά μέτρα[6].
Ο ταμιευτήρας του φράγματος Αποσελέμη σε καθημερινή βάση γεμίζει με 500.000 κυβικά μέτρα νερού. Σε περίπτωση έντονων βροχοπτώσεων ο ταμιευτήρας του φράγματος υπερχειλίζει. Για παράδειγμα το 2020 το συγκεκριμένο φράγμα είχε υπερχειλίσει δυο φορές, συγκρατώντας πάνω από 6 εκ. κυβικά μέτρα νερού επιπλέον[7] .
Κοινός πόρος Επεξεργασία
Το ζήτημα κατασκευής/διαχείρισης μεγάλων υδροηλεκτρικών φραγμάτων της χώρας όπως του φράγματος Αποσελέμη, είναι ένα μείζων ζήτημα που προβληματίζει κατά καιρούς τις τοπικές κοινότητες, οι οποίες στο πλαίσιο αυτοδιαχείρισης του κοινού πόρου, σκέφτονται πώς θα μπορούσαν να διατηρήσουν τη βιοποικιλότητα της περιοχής (Καραουλάνη, 2017). Στην περιοχή λειτουργεί η Εγκατάσταση Επεξεργασία Νερού Αποσελέμη και το Υδραγωγείο από 2016 που μπορούν να εισφέρουν στην παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας. Οι βασικές δραστηριότητες για επεξεργασία του νερού του Ταμιευτήρα του Φράγματος Αποσελέμη είναι η οζόνωση, κροκιδοκαθίζηση, διήθηση μέσω κλινών άμμου, χλωρίωση[8] . Το διυλιστήριο νερού έχει μια δυναμικότητα 110.600 κυβικά μέτρα ανά ημέρα και ο βασικός αγωγός αδιύλιστου νερού από το φράγμα προς την Εγκατάσταση Επεξεργασίας νερού είναι 70 χιλιόμετρα. Τα δυο αυτά έργα, δηλαδή η Εγκατάσταση Επεξεργασίας Νερού και το Υδραγωγείο έχουν ξεκινήσει τη λειτουργία τους από το 2015, δηλαδή τρία χρόνια μετά την ολοκλήρωση του έργου του Φράγματος Αποσελέμη. Θα μπορούσε να χαρακτηριστεί κοινό πόρος υπό προϋποθέσεις για την παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας, εφόσον οι κάτοικοι της περιοχής συνεργαστούν με τον υδροηλεκτρικό σταθμό της περιοχής του Ηρακλείου. Με αυτό τον τρόπο μέσα από την παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας μπορεί να γίνει αξιοποίηση της μηχανικής ενέργειας του νερού του φράγματος για την μετατροπή του σε ηλεκτρική ενέργεια, με τη χρήση στροβίλων/ηλεκτρογεννητριών. Η κύρια λειτουργία μιας υδροηλεκτρικής μονάδας που θα μπορούσε να υπάρχει ως ένα αυτοδιαχειριζόμενο εγχείρημα από την πλευρά των κατοίκων θα μπορούσε να εισφέρει σε σημαντικό βαθμό στην αξιοποίηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας όπως η υδροηλεκτρική για να παραχθεί ηλεκτρική ενέργεια, και έτσι η περιοχή του Ηρακλείου να αποκτήσει μεγαλύτερη ενεργειακή αυτονομία[9]
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ «Φράγμα Αποσελέμη». Όμιλος ΗΡΑΚΛΗΣ, τσιμέντο, σκυρόδεμα και αδρανή. Ανακτήθηκε στις 24 Μαΐου 2022.
- ↑ «ΜΙΚΡΟΤΕΡΑ ΦΡΑΓΜΑΤΑ, ΜΕ ΚΑΛΥΤΕΡΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ (Ιούλιος 2012)». Νόμος και Φύση. 10 Ιουλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 24 Μαΐου 2022.
- ↑ «Fytokomia.gr | Οφέλη από το φράγμα Αποσελέμη». Fytokomia.gr (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 24 Μαΐου 2022.
- ↑ «Φράγμα Αποσελέμη». monasterygouverniotisa.gr. Ανακτήθηκε στις 24 Μαΐου 2022.
- ↑ «Φράγμα Αποσελέμη, ένας παράδεισος πεταλούδων». butterfliesofcrete.com. Ανακτήθηκε στις 24 Μαΐου 2022.
- ↑ «Η Εταιρεία – OAKAE». Ανακτήθηκε στις 24 Μαΐου 2022.
- ↑ editor2 (18 Ιανουαρίου 2022). «Φράγμα Αποσελέμη: «Ξεδιψάει» τρεις δήμους της Κρήτης, λίγο πριν την υπερχείλιση». Cretapost.gr. Ανακτήθηκε στις 24 Μαΐου 2022.
- ↑ «Ο ΟΑΚ λειτουργεί πλέον την ΕΕΝ Αποσελέμη και το Υδραγωγείο - HANIA.news». 19 Δεκεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 24 Μαΐου 2022.
- ↑ «Υδροηλεκτρική ενέργεια». users.sch.gr. Ανακτήθηκε στις 24 Μαΐου 2022.