Βικιπαίδεια

Αβδού Ηρακλείου

οικισμός της Ελλάδας

Συντεταγμένες: 35°13′55″N 25°25′54″E / 35.23194°N 25.43167°E / 35.23194; 25.43167

Το Αβδού είναι χωριό και έδρα ομώνυμης κοινότητας, της δημοτικής ενότητας και δήμου Χερσονήσου, της περιφερειακής ενότητας (τέως νομού) Ηρακλείου, στην περιφέρεια Κρήτης, σύμφωνα με το πρόγραμμα Καλλικράτης.[1] [2] Πριν το σχέδιο Καποδίστριας και το πρόγραμμα Καλλικράτης, ανήκε στην επαρχία Πεδιάδος του νομού Ηρακλείου, στο γεωγραφικό διαμέρισμα Κρήτης. [3][4]

Αβδού
Αβδού is located in Greece
Αβδού
Αβδού
Διοίκηση
ΧώραΕλλάδα
ΠεριφέρειαΚρήτης
Περιφερειακή ΕνότηταΗρακλείου
ΔήμοςΧερσονήσου
Δημοτική ΕνότηταΧερσονήσου
Γεωγραφία
Γεωγραφικό διαμέρισμαΚρήτη
ΝομόςΗρακλείου
Υψόμετρο235
Έκταση(η κοινότητα)
Πληροφορίες
Ταχ. κώδικας700 05
Τηλ. κωδικός700 05
www.hersonisos.gr
δεδομένα

Γεωγραφικά - γενικά στοιχεία Επεξεργασία

Το Αβδού είναι χωριό στο Δ.-ΒΔ. τμήμα του νομού Ηρακλείου. Βρίσκεται σε ημιορεινή τοποθεσία στους πρόποδες του όρους Σελένα και κοντά στα όρια με τον νομό Λασιθίου, στην κοιλάδα και το φράγμα του ποταμού Αποσελέμη, σε μέσο σταθμικό υψόμετρο 235. Απέχει περίπου 37 χλμ. ΝΑ. του Ηρακλείου. Η τοπική κοινότητα είναι χαρακτηρισμένη ως αγροτικός ημιορεινός οικισμός, με έκταση 11,750 χμ². [5][6][3][4][1][7]

Διάφορα Επεξεργασία

Το Αβδού βρίσκεται στη μέση του καταπράσινου κάμπου της Λαγκάδας και παράγει κυρίως λάδι. Το χωριό σφύζει από ζωή ιδιαίτερα το καλοκαίρι όπου ο πληθυσμός του ανεβαίνει. Αυτό συμβαίνει καθώς οι ντόπιοι επιστρέφουν πάντα πατροπαράδοτα στον τόπο τους, τιμώντας απαραιτήτως τις εκδηλώσεις που διοργανώνει ο μορφωτικός και εκπολιτιστικός σύλλογος του χωριού.

Αξιοθέατα Επεξεργασία

  • Η καμαροσκεπής εκκλησία του Αγίου Κωνσταντίνου που, σύμφωνα με κτητορική επιγραφή, κτίστηκε το 1445. Διαθέτει πολύ ενδιαφέρουσες, αλλά κακά διατηρημένες, τοιχογραφίες των τεχνιτών Μανουήλ και Ιωάννη Φωκά (ΕΕΒΣ 15, 1939, 274, σημείωση 2) σημαντικές για την μελέτη εξέλιξης της τοιχογραφίας, κατά τον 16ο αιώνα.[3]
  • Οι εκκλησίες του Αγ. Αντωνίου, του Αγ. Γεωργίου, αγιοθύριδο με ανάγλυφες προτομές του Ιησού, της Θεομήτορος και άλλες.
  • Το σπήλαιο της Αγίας Φωτεινής[8], ΝΔ του χωριού σε υψόμετρο 760 μ, στις ΒΔ πλαγιές του υψώματος Λουλουδάκι.
  • Το σπήλαιο Φανερωμένη, ανατολικά του προηγουμένου, σε υψόμετρο 770 μ., αμφότερα ενδιαφέροντα από αρχαιολογική άποψη.

Ιστορικά στοιχεία Επεξεργασία

Η παλαιότερη αναφορά του ονόματος γίνεται το 1381, ενώ αναφέρεται ως Avudu το 1387 και Afdhu το 1390.[9] Το χωριό αναφέρεται από τον Καστροφύλακα (Κ94) ως Avdhù με 253 κατοίκους το 1583.

Ονομασία Επεξεργασία

Το τοπωνύμιο οφείλεται πιθανότατα στον προφήτη Αβδιού, του οποίου ναός υπήρχε, κατά την παράδοση, στη θέση «Λινές». Η λέξη "αβδή" στα αρχαία ελληνικά είναι η φωνή (κραυγή).

Διοικητικά στοιχεία Επεξεργασία

Ως οικισμός αναφέρεται επίσημα το 1925 με το ΦΕΚ 27Α - 31/01/1925 να ορίζεται έδρα της ομώνυμης νεοϊδρυθείσας κοινότητας.[10] Σύμφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης και με την τροποποίησή του Κλεισθένης Ι, αποτελεί την κοινότητα που υπάγεται στη δημοτική ενότητα Χερσονήσου του δήμου Χερσονήσου ενώ σύμφωνα την απογραφή του 2011 έχει πληθυσμό 357 κατοίκους[11].

Δείτε: Κοινότητα Αβδού

Πληθυσμός Επεξεργασία

Μόνιμος [12][13][14]
Έτος Πληθυσμός
1991 389
2001 320
2011 357
Πραγματικός (de facto) [15][16][1]
Έτος Πληθυσμός
1961 857
1971 561
1981 530
1991 446
2001 431
2011 371

Προσωπικότητες Επεξεργασία

Είναι γενέτειρα του αρχαιολόγου Στέφανου Ξανθουδίδη, του Νικολάου Καγιαμπή, ο οποίος έδρασε κατά την Επανάσταση του 1821 και πολέμησε στο Μεσολόγγι και υπήρξε σημαιοφόρος του Καραϊσκάκη, καθώς επίσης και του Ιωάννη Νταφώτη[17], ο οποίος συμμετείχε στην Επανάσταση του 1897 και τον Μακεδονικό Αγώνα. Για το λόγο αυτό, το Αβδού έχει αποκτήσει την προσωνυμία "Καπετανοχώρι".

Το Αβδού πέρα από καπετανοχώρι φημίζεται και για τους φωτισμένους ανθρώπους που γεννήθηκαν και κατάγονται από εκεί. Οι τέχνες έχουν ανθίσει μεταξύ άλλων στο χωριό. Φυσιογνωμίες και προσωπικότητες που έχουν μείνει στην ιστορία όπως ο Στέφανος Ξανθουδίδης αλλά και καλλιτέχνες που αφήνουν σήμερα με την εξέλιξη και το ταλέντο τους το δικό τους στίγμα στο χρόνο.

Ο διάσημος σκηνοθέτης Μανούσος Μανουσάκης έχει καταγωγή από το χωριό. Το επισκεπτόταν συχνά. Για αυτό επέλεξε και γύρισε μία από τις ταινίες του εκεί. Από την άλλη, ο τραγουδιστής Νίκος Ανδρουλάκης, δεν σταματά ποτέ να λέει και να παινεύει τον τόπο καταγωγής του. Όσα χρόνια και αν πέρασαν και όσο καταξιωμένη καριέρα και αν έχει κάνει στο καλλιτεχνικό χώρο επιστρέφει όποτε του το επιτρέπουν οι υποχρεώσεις του, μένει στο χωριό, τραγουδά για τους συγχωριανούς του. Μάλιστα είναι σημαντική η συμβολή του κατά την περίοδο των πασχαλιάτικων εορτών. Όπου συγκεντρώνει τις γυναίκες του χωριού, δημιουργώντας κάθε χρόνο μια χορωδία . Η οποία ψάλλει στην εκκλησία και στους δρόμους του χωριού τα εγκώμια.

Η παράδοση στο χωριό είναι πλούσια και ο πολιτιστικός σύλλογος ιδιαίτερα ενεργός καθώς ποικίλες εκδηλώσεις καθ ‘ όλη την διάρκεια του χρόνου λαμβάνουν χώρα εκεί. Παλιά έθιμα αναβιώνουν συνεχώς και στόχος όλων των ντόπιων είναι να προβάλλουν το χωριό τους με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.

Πηγές Επεξεργασία

  • Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, 1978, 2006 (ΠΛΜ)
  • Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς, εκδ. 1963 (ΠΛ)
  • Εγκυκλοπαίδεια Δομή, 2002-4
  • Οργανισμός εκδόσεων «Ελλάδα», χάρτες (Βαρελάς)
  • Περιοδικό «Διακοπές», εκδ. Δ.Ο.Λ., 2010
  • Χάρτες «ROAD»
  • Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΣΑ)
  • http://www.statistics.gr/portal/page/portal/ESYE/BUCKET/General/[νεκρός σύνδεσμος]
  • eetaa.gr

Βιβλιογραφία Επεξεργασία

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 https://www.statistics.gr/2011-census-pop-hous
  2. ↑ https://www.eetaa.gr/metaboles/oikmet_details.php?id=13413
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 ΠΛ 1:27
  4. ↑ 4,0 4,1 ΠΛΜ 1:67-8
  5. ↑ Εκδόσεις «Ελλάδα»
  6. ↑ Δομή 1:40
  7. ↑ Google Earth
  8. ↑ Γεωργίου Ι. Παναγιωτάκη, Δικταίο άντρο, β΄ έκδοση, Λασίθι 1988, σελ. 27.
  9. ↑ Στέργιος Σπανάκης (1993). Πόλεις και χωριά της Κρήτης στο πέρασμα των αιώνων, τόμος Α. Ηράκλειο: Γραφικές Τέχνες Γ. Δετοράκης. σελ. 37. 
  10. ↑ «ΕΕΤΑΑ-Διοικητικές Μεταβολές των Οικισμών». www.eetaa.gr. Ανακτήθηκε στις 29 Δεκεμβρίου 2023. 
  11. ↑ «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού», σελ. 10872 (σελ. 398 του pdf)
  12. ↑ https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2011_monimos.pdf
  13. ↑ https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2001_monimos.pdf
  14. ↑ https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1991_monimos.pdf
  15. ↑ ΠΛ 1:27
  16. ↑ ΠΛΜ 1:67-8
  17. ↑ Νικόλαος Γ. Χριστινίδης, Ιωάννης Ν. Νταφώτης 1866-1928. Ο αγωνιστής για την ελευθερία της Κρήτης, Historical Quest, Αθήνα 2014, σελ. 15.


Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αβδού_Ηρακλείου&oldid=10344663"