Ελισάβετ Υψηλάντη

Ελληνίδα αριστοκράτισσα κατά την προεπαναστατική περίοδο του 1821

Η Ελισάβετ Υψηλάντη (Ιάσιο 1768 - Οδησσός 1866) ήταν Ελληνίδα αριστοκράτισσα και σπουδαία μορφή κατά την προεπαναστατική περίοδο του 1821.

Ελισάβετ Υψηλάντη
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση1770[1]
Ιάσιο
Θάνατος1866
Οδησσός
Πληροφορίες ασχολίας
Οικογένεια
ΣύζυγοςΚωνσταντίνος Υψηλάντης
ΤέκναΑλέξανδρος Κ. Υψηλάντης
Δημήτριος Υψηλάντης
Νικόλαος Υψηλάντης
Γεώργιος Υψηλάντης
Γρηγόριος Υψηλάντης
Αικατερίνη Υψηλάντη
Μαρία Υψηλάντη
ΓονείςΚωνσταντίνος Βακαρέσκου[2] και Safta Kretzulescu[2]

Βιογραφία Επεξεργασία

Καταγόταν από την οικογένεια Βακαρέσκου, σημαντική οικογένεια της Μολδαβίας με καταγωγή από τη Βόρειο Ήπειρο και υπήρξε η δεύτερη σύζυγος του Ηγεμόνα της Μολδοβλαχίας Κωνσταντίνου Υψηλάντη.

Από τον Κωνσταντίνο απέκτησε 7 παιδιά, τα πρώτα εκ των οποίων ήταν οι Αγωνιστές και Φιλικοί Αλέξανδρος, Δημήτριος και Νικόλαος[3]:

  • Αλέξανδρος 1792-1828, ο αρχηγός της Φιλικής Εταιρείας
  • Δημήτριος 1793-1832, μέλος της Φιλικής Εταιρείας
  • Νικόλαος 1796-1833, αρχηγός του Ιερού Λόχου
  • Γεώργιος -1829[4]
  • Γρηγόριος
  • Αικατερίνη 1791[4]-..
  • Μαρία 1798- , σύζυγος του Α. Σχινά[5][6]

Αποκλήθηκε "Πρωτομάνα των Φιλικών", καθώς κατά τα χρόνια της προετοιμασίας της Επανάστασης, η Ελισάβετ στάθηκε το πρόσωπο που οργάνωσε τις προκαταρτικές συναντήσεις προσωπικοτήτων της εποχής στα σαλόνια της, με το πρόσχημα φιλολογικών συναντήσεων, οι οποίες οδήγησαν τελικά στη σύσταση της Φιλικής Εταιρείας, της οποίας η ίδια υπήρξε πιθανότατα ένα από τα πρώτα γυναικεία μέλη.

Λέγεται ότι στο σπίτι της συγκεκριμένης οικογένειας, παρουσία της Ελισάβετ Υψηλάντη, συγκεντρώθηκαν οι Φιλικοί τον Φεβρουάριο του 1821 για να αποφασίσουν την έναρξη της Επανάστασης και να ετοιμάσουν τη σχετική διακήρυξη.[7]

Μετά τον χαμό του συζύγου της το 1816 και τη δήμευση της περιουσίας της Οικογένειας Υψηλάντη από τον Σουλτάνο, η Ελισάβετ υπήρξε από τους μεγαλύτερους χορηγούς του Αγώνα[8], στον οποίο προσέφερε το υπόλοιπο της περιουσίας της. Το αποτέλεσμα ήταν να περιέλθει σε μεγάλη ένδεια. Παρ' όλες ωστόσο τις στερήσεις, συνέχισε να στηρίζει το όραμα της εθνικής απελευθέρωσης με κάθε τρόπο.

Πέθανε στην Οδησσό πλήρης ημερών, στις 2 Οκτωβρίου 1866.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 reader.ekt.gr/bookReader/show/index.php?lib=GRLIV&path=GRLIV_000000000000070192#page/23/mode/1up.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Leo van de Pas: (Αγγλικά) Genealogics. 2003.
  3. Σκαρλάτος ο Βυζάντιος, Δημήτριος (2015). Κωνσταντινούπολις, Α'. Πελεκάνος. σελ. 537. 
  4. 4,0 4,1 Αρμονία: επιστημονικόν περιοδικόν σύγγραμμα. 3. 1902. σελ. 335. 
  5. Σκαρλάτος ο Βυζάντιος, Δημήτριος (2015). Κωνσταντινούπολις, Α'. Πελεκάνος. σελ. 537. 
  6. Αρμονία: επιστημονικόν περιοδικόν σύγγραμμα. 3. 1902. σελ. 335. 
  7. Ξηραδάκη, Κούλα (1995). ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΤΟΥ '21, Προσφορές, ηρωισμοί και θυσίες. Αθήνα: ΔΩΔΩΝΗ. σελ. 333. 
  8. Φρατζής, Αμβρόσιος (1839). Επιτομή της Ιστορίας της Αναγγενηθείσης Ελλάδος, Α'. Εν Αθήναις. σελ. 229.