Εμίλια Πλάτερ
| Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Η Κόμησσα Εμίλια Πλάτερ (Emilia Plater) (13 Νοεμβρίου 1806 - 23 Δεκεμβρίου 1831) ήταν επαναστάτρια της Πολωνο-Λιθουανικής Κοινοπολιτείας. Πολέμησε κατά την Εξέγερση του Νοεμβρίου και θεωρείται εθνική ηρωΐδα στη Λευκορωσία, τη Λιθουανία και την Πολωνία, χώρες που αποτελούσαν μέρος της Πολωνο-Λιθουανικής Κοινοπολιτείας.
| Εμίλια Πλάτερ | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Emilia Plater (Πολωνικά) |
| Γέννηση | 13 Νοεμβρίου 1806[1][2] Βίλνιους[3][4] |
| Θάνατος | 23 Δεκεμβρίου 1831[1][2] Vainežeris |
| Αιτία θανάτου | νόσος |
| Τόπος ταφής | Καπτσιαμιέστις |
| Χώρα πολιτογράφησης | Ρωσική Αυτοκρατορία Πολωνία |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Μητρική γλώσσα | Πολωνικά |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Πολωνικά |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | στρατιωτικός |
| Περίοδος ακμής | 1830 |
| Οικογένεια | |
| Γονείς | Franciszek Ksawery Plater και Anna Mohl |
| Οικογένεια | Plater |
| Στρατιωτική σταδιοδρομία | |
| Βαθμός/στρατός | λοχαγός |
| Πόλεμοι/μάχες | Νοεμβριανή Εξέγερση |
| Θυρεός | |
 | |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Βιογραφία Επεξεργασία
Η Εμίλια Πλάτερ γεννήθηκε στο Βίλνιους, σε μία αριστοκρατική οικογένεια Λιβονικής καταγωγής με ρίζες στη Βεστφαλία. Οι γονείς της, Franciszek Ksawery Plater και Anna Mohl, χωρίσαν όταν ήταν εννέα ετών. Ανετράφη από μακρυνούς συγγενείς, την οικογένεια Plater-Żyberk, στο οικογενειακό κτήμα Līksna στη Λιβονία, στη σημερινή Λεττονία. Έλαβε υψηλή μόρφωση και έμαθε να εκτιμά τις προσπάθειες του Ταντέους Κοστσιούσκο (Tadeusz Kościuszko) και του ποιητή Άνταμ Μιτσκιέβιτς (Adam Mickiewicz). Επίσης, ήταν μεγάλη θαυμάστρια της Μπουμπουλίνας, που ήδη είχε γίνει ίνδαλμα του Ελληνικού ξεσηκωμού ενάντια στους Οθωμανούς, καθώς και της Ιωάννας της Λωραίνης.
Το 1829, η Εμίλια Πλάτερ ξεκίνησε μια μεγάλη περιήγηση σε ολόκληρη την ιστορική Πολωνο-Λιθουανική Κοινοπολιτεία, αλλά αναγκάστηκε να επιστρεψει πίσω λόγω του θανάτου της μητέρας της. Μετά το ξέσπασμα της Εξέγερσης του Νοεμβρίου εναντίον της Αυτοκρατορικής Ρωσίας, οι περιοχές του πρώην Μεγάλου Δουκάτου της Λιθουανίας έμειναν αρχικά ανεπηρέαστες από τις μάχες και κατά τη διάρκεια των αρχικών σταδίων δεν υπήρξαν αντι-Τσαρικές μονάδες. Η Εμίλια Πλάτερ αποφάσισε να σχηματίσει μία από τις πρώτες αντάρτικες Λιθουανικές μονάδες. Έκοψε τα μαλλιά της, έφτιαξε μία στολή για την ίδια και ανέλαβε την οργάνωση και τον εξοπλισμό μιας ομάδας εθελοντών. Η μονάδα αποτελείτο από περίπου 280 πεζικάριους, 60 ιππείς και κάμποσες εκατοντάδες χωρικών οπλισμένων με πολεμικά δρεπάνια (στα Πολωνικα: kosa bojowa). Από την περιοχή του Ντάουγκαβπιλς (Daugavpils) (Dyneburg, Dünaburg) εισήλθε στη Λιθουανία, όπου τον Απρίλιο του 1831 η μονάδα της κατέλαβε την πόλη Ζαρασάι. Η μονάδα της προσπάθησε έπειτα να επιστρέψει στο Ντάουγκαβπιλς, αλλά παράτησαν το σχέδιο αυτό αφού η αναγνωριστική ομάδα που έστειλαν ανακάλυψε πως η πόλη φυλασσόταν από ισχυρή φρουρά και ήταν απόρθητη σε επίθεση από μια ομάδα με τη δική της ισχύ.
Επέστρεψε στη Σαμογκίτια και κατευθύνθηκε προς τη Πανεβεζίς, όπου ένωσε τις δυνάμεις της με την ομάδα της οποίας ηγείτο ο Karol Załuski. Λίγο αργότερα ο στρατηγός Ντεζιντέρι Χλαπόφσκι (Dezydery Chłapowski) εισέβαλε στην περιοχή με μεγάλη δύναμη και έλαβε την ηγεσία όλων των μονάδων που μάχονταν στο πρώην Μέγα Δουκάτο. Σύμφωνα με ένα διαδεδομένο θρύλο, συμβούλευσε την Εμίλια να τα παρατήσει και να επιστρέψει σπίτι της. Λέγεται πως απάντησε πως δεν είχε καμία πρόθεση να βγάλει τη στολή της μέχρι η πατρική της γη να απελευθερωθεί πλήρως.
Η απόφασή της έγινε δεκτή και έγινε διοικητής αξιωματικός του 1ου λόχου του Πολωνο-Λιθουανικού Πεζικού Συντάγματος. Πολέμησε με διακρίσεις και προήχθη στο βαθμό του λοχαγού, η υψηλότερη βαθμίδα που είχε απονεμηθεί σε γυναίκα την εποχή εκείνη. Μετά την ήττα των Πολωνικών μονάδων από τις Ρώσικες, ο στρατηγός Χλαπόβσκι αποφάσισε να περάσει τα σύνορα προς την Πρωσία και να κλειστεί εκεί. Η Εμίλια Πλάτερ αρνήθηκε να ακολουθήσει διαταγές και αντιθέτως αποφάσισε να εισβάλει στη Βαρσοβία και να συνεχίσει τον αγώνα. Ωστόσο, αρρώστησε βαριά και πέθανε στις 23 Δεκεμβρίου 1831 σε ένα κτήμα της οικογένειας Abłamowicze στο Γιουστινάβας (Justinavas). Τάφηκε στο μικρό χωριό Καπτσιαμιέστις (Kapčiamiestis) κοντά στη Λαζντιγιάι (Lazdijai).
Κληρονομιά Επεξεργασία
Ο θάνατός της έγινε ευρέως γνωστός σύντομα και η Εμίλια Πλάτερ έγινε ένα από τα σύμβολα της εξέγερσης. Το σύμβολο της μαχόμενης κόρης διαδόθηκε γρήγορα στην Πολωνία, τη Λιθουανία και το εξωτερικό. Ο Αντάμ Μιτσκιέβιτς την απαθανάτισε σε ένα από τα ποιήματά του, Śmierć pułkownika (Θάνατος ενός Συνταγματάρχη), αν και η περιγραφή του θανάτου της είναι καθαρά ποιητική φαντασία και συνδέεται λίγο με την πραγματική της ζωή. Λογοτεχνικά έργα εκδόθηκαν για τη ζωή της, κυρίως από Πολωνούς μετανάστες και ξένους. Έγινε επίσης θέμα διάφορων ζωγράφων της εποχής.
Μεταξύ άλλων, απεικονιζόταν στα χαρτονομίσματα της Δεύτερης Πολωνικής Δημοκρατίας (20 ζλότι). Δρόμοι με το όνομά της υπάρχουν στις περισσότερες μεγάλες πόλεις της Πολωνίας.
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 27 Απριλίου 2014.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 (Πολωνικά) Internetowy Polski Słownik Biograficzny. emilia-plater-1806-1831-bohaterka-powstania-listopadowego.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. 120995875. Ανακτήθηκε στις 12 Αυγούστου 2015.
- ↑ psb.23121.11.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία
Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Emilia Plater στο Wikimedia Commons- Σύντομη Βιογραφία
- www.emiliaplater.org
- Αυθεντικό γράμμα της Εμίλια Πλάτερ, στο οποίο επιβεβαιώνει το γεγονός πως συμμετείχε εθελοντικά στις στρατιωτικές δυνάμεις.
- Η οικογένεια Πλάτερ στη Βεσταφαλία
