Εξπρεσιονιστική αρχιτεκτονική
| Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Η εξπρεσιονιστική αρχιτεκτονική ήταν ένα αρχιτεκτονικό ρεύμα που αναπτύχθηκε στην Ευρώπη τις αρχές του 20ου αιώνα, παράλληλα με τον Εξπρεσιονισμό στις υπόλοιπες τέχνες.
Ορισμός
ΕπεξεργασίαΟ όρος εξπρεσιονισμός πρωτοχρησιμοποιήθηκε από ένα Γάλλο ζωγράφο τον Julien Auguste Hervé το 1901 ο οποίος εξέθεσε 8 πίνακες στο Salon des Indépendants στο Παρίσι στους οποίου έδωσε τίτλο «εξπρεσιονισμοί» («expressionismes»). Στη συνέχεια ο όρος αυτός επανεμφανίστηκε στη Γερμανία, αναφερόμενος και πάλι σε πίνακες. Μετά το 1910 ο όρος άρχισε να χρησιμοποιείται ευρέως και σταδιακά εξαπλώθηκε από τη ζωγραφική στη λογοτεχνία, στο θέατρο, στη μουσική αλλά και στην αρχιτεκτονική. Ένας ορισμός που έδωσε ο Edschmid για τον εξπρεσιονισμό στην αρχιτεκτονική είναι ο εξής: «Ένα σπίτι δεν είναι πια μόνο ένα θέμα για έναν καλλιτέχνη, αποτελούμενο από πέτρα, άσχημο ή όμορφο, πρέπει να ειδωθεί έως ότου η πραγματική του μορφή να αναγνωρισθεί, μέχρι να απελευθερωθεί από τα δεσμά μιας ψευδούς πραγματικότητας, μέχρι οτιδήποτε είναι λανθάνον σε αυτό, να εκφραστεί». Οι ρίζες της εξπρεσιονιστικής αρχιτεκτονικής εντοπίζονται κυρίως σε δυο κινήματα του 19ου αιώνα, του Εθνικού Ρομαντισμού (Νational Romantisicm) και της Αρ Νουβώ (Art Nouveau). Οι φόρμες του εξπρεσιονισμού περιέχουν το στοιχείο της υπερβολής, στυλιζαρισμένο και μνημειακό χαρακτήρα, οργανικές μορφές καθώς και το γνώρισμα ότι δινόταν έμφαση εξίσου στην εσωτερική και στην εξωτερική διακόσμηση πράγμα που ενδεχομένως ενισχύθηκε από την μαζική παραγωγή υλικών κατασκευής( τούβλο, ατσάλι και κυρίως γυαλί).
Ιστορικό Πλαίσιο
ΕπεξεργασίαΗ μεταπολεμική ατμόσφαιρα που επικρατούσε στη Γερμανία εκείνη την περίοδο (μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο) και η απελπισία των ανθρώπων, τους ώθησε να ψάξουν μια μορφή τέχνης πιο βαθιά συναισθηματικά και με περισσότερη έντονη την προσωπική έκφραση. Σημαντική επιρροή σε αυτήν την αναζήτηση είχαν οι απόψεις ορισμένων επιφανών προσωπικοτήτων. Των Φρίντριχ Νίτσε και Σαίρεν Κίρκεγκωρ στη φιλοσοφία, των Φωβιστών και του Έντβαρτ Μουνκ στη ζωγραφική και στην αρχιτεκτονική το κίνημα του εθνικού ρομαντισμού και της Αρ Νουβώ.
Παραδείγματα
ΕπεξεργασίαΚατά την μεταπολεμική περίοδο στο Βερολίνο συνυπάρχει τόσο η παλαιότερη όσο και και η νεότερη γενιά αρχιτεκτόνων του κινήματος του εξπρεσιονισμού. σε αυτούς περιλαμβάνονται οι: Hans Poelzig (Grosses Schauspielhaus, Βερολίνο 1919), Μπρούνο Τάουτ (γυάλινο περίπτερο, Κολωνία 1914), Έριχ Μέντελσον (πύργος του Αϊνστάιν, Πότσδαμ 1919), Βάλτερ Γκρόπιους (κτήριο του Μπάουχαους, Ντεσσάου 1932) και Μις φαν ντε Ρόε (περίπτερο της Βαρκελώνης, Βαρκελώνη 1929). Έξω από τη Γερμανία εμφανίζεται η «σχολή του Άμστερνταμ» της οποίας οι ιδέες είναι συγγενικές με αυτές του εξπρεσιονισμού και κύριος εκπρόσωπος της είναι ο Ρούντολφ Στάινερ (Γκαιτεάνουμ I, Ντόρναχ 1913 και Γκαιτεάνουμ II, Ντόρναχ 1928). Γεγονότα ιδιαίτερης σημασίας για τον εξπρεσιονισμό είναι η Werkbund Exhibition η οποία πραγματοποιήθηκε στην Κολωνία το 1914 και η λειτουργία του Grosses Schauspielhaus που έκανε το θέατρο προσιτό και στα χαμηλότερα κοινωνικά στρώματα.
Βιβλιογραφία
Επεξεργασία- Modern Architecture and Expressionism - Sharp Denis
- Μοντέρνα Αρχιτεκτονική - Kenneth Frampton