Η Επαρχία Καινουργίου βρισκόταν στο νοτιοδυτικό τμήμα του Νομού Ηρακλείου και συνόρευε στα ανατολικά με την Επαρχία Μονοφατσίου, στα δυτικά με την Επαρχία Πυργιωτίσσης, στα βόρεια με την Επαρχία Μαλεβιζίου και με την Επαρχία Μυλοποτάμου (η τελευταία στον Νομό Ρεθύμνης) και από τα νότια με το Λιβυκό Πέλαγος. Στην εν λόγω Επαρχία βρισκόταν η γονιμότερη περιοχή της πεδιάδας της Μεσαράς. Παράγονται κυρίως λάδι, σταφίδα, σιτηρά και άλλα.

Ιστορικά στοιχεία Επεξεργασία

Η Επαρχία οφείλει την ονομασία της στην ενετική ονομασία Castel Nuovo, το οποίο κτίστηκε από τον Γενοβέζο Ενρίκο Πεσκατόρε (1206) δυτικά του σημερινού οικισμού Καστέλλι, μεταξύ Αγίων Δέκα και Μοιρών. Η ονομασία του φρουρίου μεταφράστηκε στα ελληνικά ως Νέο (Καινούργιο) Καστέλλι. Οι Βενετοί ονόμαζαν τις επαρχίες της Κρήτης από το όνομα του φρουρίου (castello), που είχαν στην καθεμιά. Συχνά αναφέρονται και οι ονομασίες Καινουρίου και Καινούργιου, οι οποίες θεωρούνται από μερικούς λανθασμένες. Με το όνομα Castel Nuovo αναφέρεται και σε ενετικό έγγραφο διανομής, το 1212. Τα τελευταία χρόνια ονομάστηκε Ψηλό Καστέλλι.

Το φρούριο αποπειράθηκαν να το καταλάβουν χωρίς επιτυχία οι επαναστάτες κατά τη Δημοκρατία του Αγίου Τίτου, το 1364. Αργότερα, όπως έγινε και σε άλλα επαρχιακά φρούρια, το κάστρο αυτό εγκαταλείφθηκε και ερημώθηκε. Γύρω από το λόφο βρίσκονταν τα σπίτια από τα οποία σώζονται ερείπια και τέσσερις εκκλησίες. Στη δυτική πλευρά ήταν οι κατοικίες των Εβραίων. Σύμφωνα με την παράδοση, οι εκκλησίες ήταν 101.

Το 1821 η επαρχία μετονομάστηκε σε Γορτύνη, όμως το όνομα αυτό δεν μπόρεσε να επικρατήσει.

Βιβλιογραφία Επεξεργασία