Επιχείρηση βατραχοπέδιλο

αποτυχημένο καταδρομικό εγχείρημα των Βρετανών κομάντο στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο στη Λιβύη της Βορείου Αφρικής κατά του Ρόμελ

Η Επιχείρηση βατραχοπέδιλο ("Operation Flipper"), ήταν ένα αποτυχημένο καταδρομικό εγχείρημα που πραγματοποίησαν βρετανοί κομάντο κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου στη Λιβύη της Βορείου Αφρικής. Στόχος της επιχείρησης ήταν η εξόντωση του Γερμανού στρατάρχη Έρβιν Ρόμελ, προκειμένου να υπάρξει επιτυχής έκβαση στην επιχείρηση "Σταυροφόρος" ("Crusader") που σχεδιαζόταν από τους Συμμάχους για τα μέσα Νοεμβρίου του 1941, στην ίδια περιοχή, με επίκεντρα το Τομπρούκ και το Γκαμπρ Σάλεχ.

Συντελεστές, συγκρότηση και σχεδιασμός Επεξεργασία

Την επιχείρηση είχε αναλάβει να σχεδιάσει το "Γραφείο Συνδυασμένων Επιχειρήσεων" ("Office of Combined Operations") του βρετανικού στρατού, το οποίο διεύθυνε ο βετεράνος αξιωματικός, ήρωας του Α' Π.Π. βαρώνος-ναύαρχος Ρότζερ Τζον Μπράουνλο Κις. Την επιχείρηση "βατραχοπέδιλο" ορίστηκε να διευθύνει ο αντισυνταγματάρχης Ρόμπερτ Λέικοκ, με τέσσερις βασικούς στόχους: 1) Το διοικητήριο του Ρόμελ στην περιοχή της Μπέντα Λιτόρια, πλησίον της Απολλωνίας της Λιβύης. 2) Το ιταλικό κέντρο διοίκησης στη χερσόνησο της Κυρηναϊκής, 3) το γερμανικό κέντρο διαβιβάσεων στην Απολλωνία και 4) το ιταλικό κέντρο διαβιβάσεων. Συγκροτήθηκαν δυο διαφορετικές ομάδες καταδρομέων, με συνολικά 50 άνδρες (25 έκαστη). Η μία, με επικεφαλής τον μόλις 24 ετών γιο του Ρότζερ Κις, (γεννημένο στις 18 Μαΐου του 1917 στο Άμπεντουρ της επαρχίας Φάιφ της Σκωτίας και απόφοιτο της Βασιλικής Στρατιωτικής Ακαδημίας του Σάντχερστ) ταγματάρχη Τζέφρεϊ Τσαρλς Τάσκερ Κις (που είχε, προσωρινά, προαχθεί σε αντισυνταγματάρχη) και μέλη το λοχαγό Κάμπελ και τον υπολοχαγό Κουκ ανέλαβε να πλήξει τον πρώτο και τον τρίτο στόχο. Η άλλη, με επικεφαλής τον Λέικοκ και επιτελείς του το λοχαγό Γκλένι και τον υπολοχαγό Σάντερλαντ ανέλαβε τους στόχους 2 και 4.

Η επιχείρηση Επεξεργασία

Τη νύκτα της 10 Νοεμβρίου 1941, από το λιμάνι της Αλεξάνδρειας απέπλευσαν δυο υποβρύχια ("Torbay", "Talisman") στα οποία επέβαιναν οι δυο ομάδες καταδρομών, του Λέικοκ στο πρώτο και του Κις στο δεύτερο. Τις βραδινές ώρες της 14 Νοεμβρίου επιχείρησαν να αποβιβασθούν με λέμβους στην ακτή της Χάμα, μια έρημη παραλία που βρισκόταν 400 χιλ. πίσω από τις γραμμές του εχθρού. Ωστόσο, λόγω της σφοδρής θαλασσοταραχής που επικρατούσε, αλλά και των γενικότερα δυσμενών καιρικών συνθηκών, μόλις 36 από τους 59 καταδρομείς κατέστη δυνατό να φτάσουν στην ακτή. Εκεί, τους ανέμεναν τρεις Βρετανοί αξιωματικοί (λοχαγός Χάζελντεν, υπολοχαγός Ινγκλς και δεκανέα Σέβερν) ως σύνδεσμοι, προκειμένου να τους κατατοπίσουν για τη μορφολογία του εδάφους και να τους εξασφαλίσουν Άραβες οδηγούς. Η αποστολή θα έπρεπε να έχει ολοκληρωθεί μέχρι και το βράδυ της 17 Νοεμβρίου, καθώς την επόμενη ημέρα (18 Νοεμβρίου 1941) είχε προγραμματισθεί να τεθεί σε εφαρμογή η επιχείρηση "Σταυροφόρος". Ο Λέικοκ, του οποίου μόλις 16 άνδρες είχαν καταφέρει να αποβιβαστούν από το "Torbay", αποφάσισε να αναμένει την άφιξη στην παραλία και των υπολοίπων, ενώ ο Κις θα ξεκινούσε άμεσα τη δική του δράση, εναντίον του σημαντικότερου στόχου, του αρχηγείου του Ρόμελ, το οποίο σύμφωνα με τις πληροφορίες που διέθεταν οι βρετανικές μυστικές υπηρεσίες, στεγαζόταν σε ένα συγκεκριμένο κτίριο στην τοποθεσία Μπέντα Λιτόρια. Παράλληλα με την ομάδα Κις, θα δρούσε μια ολιγομελής ομάδα (6 ανδρών υπό τον λοχαγό Κουκ) με σκοπό τη δολιοφθορά των τηλεφωνικών επικοινωνιών στην περιοχή της Ελ Φρίντια.

Ύστερα από δυο 24ωρα σκληρής και επίπονης διάβασης, ο Κις και οι καταπονημένοι άνδρες του έφτασαν, μόλις το βράδυ της 17ης Νοεμβρίου στην περιοχή Σίντι Ράφα, αφού προηγουμένως είχαν πληροφορηθεί από φιλικά προσκείμενους στους συμμάχους Άραβες, ότι εκεί και όχι στη Μπέντα Λιτόρια, βρισκόταν το αρχηγείο του Γερμανού στρατάρχη. Ο Κις τοποθέτησε τους 17 καταδρομείς του περιμετρικά του κτιρίου που θεωρούσε ότι στέγαζε τον Ρόμελ και ο ίδιος με τη συνοδεία του λοχαγού Κάμπελ και του λοχία Τέρι εισέβαλαν μέσα, προσπαθώντας να εξουδετερώσουν το σκοπό. Όμως, εκείνος και παρά τον αιφνιδιασμό, αντιστάθηκε απρόσμενα, με συνέπεια οι Γερμανοί που βρίσκονταν εντός του κτιρίου να κινητοποιηθούν άμεσα. Από την αιματηρή συμπλοκή που ακολούθησε, φονεύθηκε ο Κις και τραυματίσθηκε σοβαρά ο Κάμπελ από φίλια σφαίρα, ενώ οι Βρετανοί πρόλαβαν να εξαπολύσουν χειροβομβίδες που προκάλεσαν το θάνατο αρκετών Γερμανών στρατιωτών. Όμως, όπως αποδείχθηκε αργότερα, το κτίριο αποτελούσε απλώς την έδρα μιας δευτερεύουσας σημασίας υπηρεσίας εφοδιασμού του Afrika Korps ενώ ο Ρόμελ, που εκείνο το βράδυ βρισκόταν σε στρατιωτική σύσκεψη στη Ρώμη, ουδέποτε είχε διαμείνει σε αυτό. Κατά την απόπειρα αποχώρησης οι κομάντος του Κις περιπλανήθηκαν επί 37 ολόκληρες μέρες στην έρημο (όπου αρκετοί από αυτούς φονεύθηκαν από νομάδες), με αποτέλεσμα μόλις δυο (Λέικοκ και Τέρι) να καταφέρουν να ξεφύγουν και να διασωθούν στην Αγγλία, ενώ οι υπόλοιποι συνελήφθησαν αιχμάλωτοι από τις γερμανικές δυνάμεις ενισχυμένες απο Ιταλούς καραμπινιέρους που τους περικύκλωσαν στην ακτή από όπου δεν κατέστη δυνατό να τους παραλάβει το υποβρύχιο και τελικά τους συνέλαβαν στην περιοχή της Σλόντα. Διέφυγαν, ωστόσο, ο Χάζελντεν με την ομάδα του.

Τιμές Επεξεργασία

Όταν ο Ρόμελ επέστρεψε στη βάση του την επομένη ημέρα και αφού ενημερώθηκε για τα συμβάντα, αναγνωρίζοντας τη γενναιότητα που επέδειξε ο Κις, έδωσε εντολή η σορός του να μεταφερθεί και να ενταφιασθεί με πλήρεις στρατιωτικές τιμές στο στρατιωτικό Κοιμητήριο της Βεγγάζης. Επτά μήνες αργότερα, (19 Ιουνίου του 1942) η βρετανική κυβέρνηση απένειμε, μετά θάνατο στον Κις το ανώτατο βρετανικό παράσημο, τον Σταυρό της Βικτωρίας.

Πηγές Επεξεργασία

  • Γεώργιος Ζουρίδης, "Μια άγνωστη απόπειρα δολοφονίας του Ρόμμελ", στο περιοδικό "Ιστορικά Θέματα", περιόδου Β΄, τεύχος 98, Ιανουάριος 2011, σελ. 28-45.
  • "The War in the Desert", "Time-Life Books", σειρά: "World War II" (1977)
  • "Afrika Korps", "Time-Life Books", σειρά: "The 3rd Reich" (1990)