Ευρυδίκη της Λυγκηστίδος

Η Ευρυδίκη (407 π.Χ. - ...) ήταν αρχαία Ελληνίδα βασίλισσα από τη Λυγκηστίδα της Μακεδονίας.[5] Ήταν κόρη του Σίρρα και της Ίρρας, εγγονή του Αρραβαίου, βασιλιά της Λυγκηστίδος, σύζυγος του Αμύντα Γ' της Μακεδονίας και μητέρα του Αλεξάνδρου Β', του Περδίκκα Γ', του Φιλίππου Β' και της Ευρυνόης.

Ευρυδίκη της Λυγκηστίδος
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση407 π.Χ.
Θάνατος3ος αιώνας π.Χ. (πιθανώς)
Τόπος ταφήςΒεργίνα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςαρχαία ελληνικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταβασίλισσα[1]
συγγραφέας[2]
Οικογένεια
ΣύζυγοςΑμύντας Γ΄ της Μακεδονίας[3]
ΤέκναΑλέξανδρος Β' της Μακεδονίας
Φίλιππος Β΄ της Μακεδονίας
Περδίκκας Γ' της Μακεδονίας
Ευρινόη
ΓονείςΣίρρας[4]
ΑδέλφιαΔέρδας Β΄
ΟικογένειαΔυναστεία των Αργεαδών

Η βασιλική οικογένεια της Ευριδίκης ανήκε στη δωρική φυλή των Βακχιαδών,[6][7][8][9] που παραδοσιακά ασκούσε αυστηρή ενδογαμία και δεν παντρεύονταν με ξενικές φυλές.[10] Ο αβάσιμος κι εσφαλμένος ισχυρισμός του Πλούταρχου ότι η Ευριδίκη ήταν Ιλλυρίδα[11][note 1] ήταν προφανώς συκοφαντία,[13][14] με ρίζες στην Αθήνα, που είχε στόχο να δυσφημίσει τον γιό της, τον Φίλιππο Β’, πως είχε μη Ελληνική καταγωγή.[15] Ο Ισοκράτης και ο Αισχίνης είχαν αποσαφηνίσει πως ο Φίλιππος ήταν πλήρως Έλληνας κι από του δύο γονείς.[16][17] Εξάλλου, τεκμηριώνεται ότι οι Μακεδόνες έπαιρναν περιστασιακά Ιλλυρίες μόνο ως παλλακίδες αλλά όχι ως βασίλισσες.[18]

Η Ευρυδίκη, πριγκίπισσα της Λυγκηστίδος, την οποία παντρεύτηκε ο Αμύντας Γ' της Μακεδονίας, περιγράφεται σαν μια φιλόδοξη γυναίκα που δεν δίσταζε μπροστά σε τίποτα. Με την βοήθεια του Πτολεμαίου από την Άλωρο, συζύγου της κόρης της Ευρυνόης, οργάνωσε τη δολοφονία του άντρα της Αμύντα και κατόπιν τη δολοφονία του πρωτότοκου γιου της Αλεξάνδρου Β', νόμιμου διάδοχου του μακεδονικού θρόνου. Κατά την διάρκεια των εσωτερικών διενέξεων, ένας σφετεριστής του θρόνου, ο Παυσανίας, εισέβαλε στην Μακεδονία με ένα στρατό αποτελούμενο από άλλους Έλληνες μισθοφόρους και εξορισμένους Μακεδόνες. Μπροστά στον κίνδυνο να χάσει την εξουσία, η Ευρυδίκη στράφηκε στον Αθηναίο στρατηγό Ιφικράτη και ζήτησε την βοήθεια του. Ο Ιφικράτης κατάφερε να υπερισχύσει του Παυσανία και νέος βασιλιάς της Μακεδονίας ανακηρύχθηκε ο ανήλικος τότε, Περδίκκας, με επίτροπο τον Πτολεμαίο από τον Αλωρό. Αργότερα όταν ο Περδίκκας ενηλικιώθηκε και ανέλαβε την εξουσία, εξόντωσε τον Πτολεμαίο Αλωρίτη.

Οι πολιτικές δραστηριότητες της Ευρυδίκης σηματοδοτούν μια καμπή στην ιστορία της Μακεδονίας. Είναι η πρώτη γνωστή βασίλισσα που ανέλαβε ενεργά πολιτική δράση και άσκησε με επιτυχία πολιτική επιρροή.[19]

Υποσημειώσεις

Επεξεργασία
  1. Ο ίδιος χαρακτηρισμός διατυπώνεται αργότερα από τον Λιβάνιο και στην Βυζαντινή εγκυκλοπαίδεια Σούδα.[6][12]

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. (Γερμανικά) Κατάλογος της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γερμανίας. 1192219279. Ανακτήθηκε στις 17  Ιουλίου 2021.
  2. Ian Plant: «Women Writers of Ancient Greece and Rome» (Αγγλικά) University of Oklahoma Press. Νόρμαν. 2004. ISBN-13 978-0-8061-3622-6.
  3. (πολλαπλές γλώσσες) Virtual International Authority File. OCLC. Dublin. 11152986602012670056. Ανακτήθηκε στις 23  Μαΐου 2020.
  4. 4,0 4,1 Julius Kaerst: «Eurydike 14» (Γερμανικά) 1907. Ανακτήθηκε στις 14  Απριλίου 2024.
  5. Chrystal, Paul (2017). Women at War in the Classical World. Pen and Sword Books Ltd. σελ. 144. ISBN 978-1-47385-660-8. Eurydice I (born 407 BCE) was a Greek queen from Macedon, wife of king Amyntas III of Macedon. She was the daughter of Sirras of Lyncestis and had four children: including Alexander II, Perdiccas III and Philip II; she was the paternal grandmother of Alexander the Great. 
  6. 6,0 6,1 Kapetanopoulos, Elias (1994). «Sirras». The Ancient World (Ares Publishers) XXV (1, Alexander the Great, VIII): 9–14. ISSN 0160-9645. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2020-10-21. https://web.archive.org/web/20201021032235/https://web.ccsu.edu/elias/Sirras.pdf. Ανακτήθηκε στις 2023-09-06. 
  7. Στράβων.   Γεωγραφικά. 7. Wikisource. «οἱ δὲ Λυγκῆσται ὑπ᾽ Ἀρραβαίωι ἐγένοντο, τοῦ Βακχιαδῶν γένους ὄντι· τούτου δ᾽ ἦν θυγατριδῆ ἡ Φιλίππου μήτηρ τοῦ Ἀμύντου Εὐρυδίκη, Ἴρρα δὲ θυγάτηρ» 
  8. Dixon, Michael D. (2014). Late Classical and Early Hellenistic Corinth: 338-196 BC. Routledge Monographs in Classical Studies. σελ. 119. ISBN 978-0415735513. 
  9. Lightman, Marjorie· Lightman, Benjamin (2007). A to Z of Ancient Greek and Roman Women. Facts on File. σελ. 126. ISBN 978-0816067107. 
  10. Ηρόδοτος, Ιστορίαι, 5.92.
  11. Πλούταρχος, Ηθικά, 63 & 155.
  12. «Suda On Line: Byzantine Lexicography – "Karanos"». Stoa.org. 
  13. Rowson, Alex (2022). The Young Alexander: The Making of Alexander the Great. William Collins. σελ. 351. ISBN 978-0008284398. 
  14. Lane Fox, Robin J (22 Ιουνίου 2011). Brill's Companion to Ancient Macedon: Studies in the Archaeology and History of Macedon, 650 BC - 300 AD. BRILL. σελ. 221. ISBN 978-90-04-20923-7. 
  15. Plant, Ian Michael (2004). Women Writers of Ancient Greece and Rome: An Anthology (στα Αγγλικά). University of Oklahoma Press. σελ. 43. ISBN 9780806136219. 
  16. Ισοκράτης. Φίλιππος, 5.127.
  17. Malcolm, Errington (1994). A History of Macedonia. Barnes Noble. σελ. 4. ISBN 1-56619-519-5. 
  18. H. Macurdy, Grace (1927). «Queen Eurydice and the Evidence for Woman Power in Early Macedonia». The American Journal of Philology 48 (3O): 201–214. doi:10.2307/290125. https://www.jstor.org/stable/290125. 
  19. Carney, Elizabeth Donnelly (2000). Women and Monarchy in Macedonia. University of Oklahoma Press. ISBN 0-8061-3212-4.