Βικιπαίδεια

Ζαμπαργκάντ

Το Ζαμπαργκάντ (αραβικά : جزيرة الزبرجد) ή Τοπάζιος είναι νησί της Αιγύπτου στην Ερυθρά Θάλασσα στον κόλπο Φαούλ. Το αραβικό όνομα προέρχεται από τη λέξη περίδοτο που είναι το κυρίως πέτρωμα του.[1] Καλύπτει μια έκταση 4,50 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Πιστεύεται ότι δημιουργήθηκε από μέρος υλικών του ανώτερου μανδύα και δεν είναι ηφαιστειογενές. Το κοντινότερο νησί είναι μια βραχονησίδα. Το νησί είναι λίγο βόρεια του Τροπικού του Καρκίνου και το υψηλότερο σημείο του είναι 235 μέτρα ύψος από την επιφάνεια της θάλασσας. Το νησί είναι μέρος του εθνικού πάρκου Έλβα, και κατά περιόδους είναι κλειστό για το κοινό όταν υφίσταται βλάβη στα κοράλλια και διαταραχή των πουλιών που αναπαράγονται στο νησί.

Το Ζαμπαργκάντ

Αρχαιότητα Επεξεργασία

Ο Μάρευ[2] το ταυτίζει με το «Νησί του Αγάθωνα» («Αγάθων Νησίς») του Πτολεμαίου. Ο Πλίνιος[3] γνωρίζει ένα νησί που ονομάζεται Τοπάζιος, το οποίο έδωσε το όνομα στο πέτρωμα. Ο Πλίνιος όμως περιγράφει ένα νησί στην Ερυθρά Θάλασσα ως πηγή για το πράσινο τοπάζι, πιθανώς βρίσκεται εδώ μια σύγχυση με το περίδοτο του Ζαμπαργκάντ.

Στο βιβλίο Περίπλους τῆς Ἐρυθράς Θαλάσσης[4] περιγράφεται ως ένα νησί απέναντι από αρχαία πόλη Βερενίκη ως πηγή του περίδοτου (ολιβίνη) που στην Ινδία είναι εμπορικά σημαντικό.

Ο Στράβων[5] αναφέρεται στον κόλπο απέναντι από την Βερενίκη και το Ρας Μπενάς τη «Νήσος Οφιώδης». Την ονομάζει έτσι επειδή πολλά φίδια ζούσαν εκεί αλλά αυτά πιάνονταν και πωλούνται από τον βασιλιά, επειδή είχαν σκοτώσει τους ναυτικούς, και λόγω του τοπάζιου που βρέθηκε στο νησί. Η ίδια ιστορία λέγεται και από τον Διόδωρο[6] όπου μιλάει όμως για «βασιλιάδες της Αλεξάνδρειας», οπότε μάλλον ονομάζει της Ελληνιστικής περιόδου ηγεμόνα ως διανομέα των φιδιών. Δεδομένου ότι το νησί δεν έχει ποτέ συνδεθεί με την ηπειρωτική χώρα, αλλά έχει δημιουργηθεί από πατημένα σε πλουτώνια πετρώματα, η έλλειψη των φιδιών είναι αρκετά αξιόπιστη.

Γεωλογία Επεξεργασία

Το νησί θεωρείται γεωλογικά μοναδικό, καθώς προέρχεται από τον ανυψωμένο μανδύα ένα κομμάτι της λιθόσφαιρας της υπο Ερυθράς Θάλασσας. Πετρώματα στο νησί είναι κυρίως μεταμορφωμένα πετρώματα του κάτω φλοιού. Το νησί βγήκε πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας όταν η Αφρικανική και ασιατική ηπειρωτική πλάκα σύγκλιναν και προκάλεσαν πέτρες από την κάτω κρούστα να ανέλθουν. Το νησί αποτελείται από πετρώματα Περιδοτίτη, τα οποία είναι πλούσια σε περίδοτο πολύτιμων λίθων (ολιβίνη). Για αυτά τα πετρώματα του στην αρχαιότητα ονομαζόταν «Τοπάζιος» που ήταν η ελληνική ονομασία για το νησί. Η παρουσία όλων αυτών των μετάλλων οδήγησε στην εξόρυξη τους που χρονολογείται ήδη από την αρχαιότητα.

Το πολύτιμο πέτρωμα ολιβίνης σε περιδοτίτες ενσωματωμένο προέκυψε σε μεγάλο βάθος, αλλά στη συνέχεια ήρθε γρήγορα στην επιφάνεια.

Περίδοτο που χρησιμοποιείται ήδη από την 18η Δυναστεία Φαραώ αποδεικνύεται από ευρήματα στην Αίγυπτο. Τα ορυχεία περίδοτου υπήρχαν σύμφωνα με τους άραβες συγγραφείς στα μέσα του 13ου αιώνα. Τα αποθέματα εξαντλήθηκαν το 1829 και σήμερα μια γαλλική κοινοπραξία κάνει εξόρυξη με σύγχρονα μέσα σε μεγαλύτερο βάθος.[7]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ G. A. Wainwright, Zeberged: The shipwrecked sailor's Island. Journal of Egyptian Archaeology 32, 1946, 32
  2. ↑ G. W. Murray, The Roman roads and stations in the Eastern Desert of Egypt. Journal of Egyptian Archaeology 11/3-4, 1925, 140
  3. ↑ HN VI, 29 (34, 169)
  4. ↑ 40-70 n. Chr.
  5. ↑ XVI, 4, 6
  6. ↑ ΙΙΙ, 39
  7. ↑ G. A. Wainwright, Zeberged: The shipwrecked sailor's Island. Journal of Egyptian Archaeology 32, 1946, 32

Πηγές Επεξεργασία

  • G. A. Wainwright: Zeberged. The shipwrecked sailor's Island. In: The Journal of Egyptian Archaeology. 32, 1946, ISSN 0075-4234, S. 31–38.
  • George Faldo Hourani: Arab seafaring in the Indian Ocean in ancient and early medieval times. Princeton University Press, Princeton NJ 1951 (Princeton oriental studies 13, ZDB-ID 419062-2).
  • D. E. Eichholz: Some mineralogical problems in Theophrastus' De Lapidibus. In: The Classical Quarterly. NS 17, 1, 1967, ISSN 0009-8388, S. 103–109.
  • G. W. B. Huntingford (Hrsg.): The Periplus of the Erythraean Sea by an unknown author. With some extracts from Agatharkhidēs „On the Erythraean sea“. Hakluyt Society, London 1980, ISBN 0-904180-05-0 (Works issued by Hakluyt Society. 2. ser. 151).
  • E. Bonatti, R. Clocchiatti, P. Colantoni, R. Gelmini, G. Marinelli, G. Ottonello, R. Santacroce, M. Taviani, A. A. Abdel-Meguid, H. S. Assaf, M. A. El Tahir: Zabargad (St. John's) Island. An uplifted fragment of sub-Red Sea lithosphere. In: Journal Geological Society. 140, August 1983, ISSN 0016-7649, S. 677–690.
  • G. Kurat: Geologie und Geochemie der Insel Zabargad (Ägypten, Rotes Meer). In: Mitteilungen der Österreichischen Mineralogischen Gesellschaft. 137, 1992, ISSN 1609-0144, S. 89–98.
  • G. Kurat u. a.: Petrology and geochemistry of peridotites and associated vein rocks of Zabargad Island, Red Sea, Egypt. In: Journal of Mineralogy and Petrology. 48, 2–4, 1993, ISSN 0930-0708, S. 309–341.


Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Ζαμπαργκάντ&oldid=10312409"