Ηλέκτρα Αποστόλου
| Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Η Ηλέκτρα Αποστόλου (1912 - 25 Ιουλίου 1944) ήταν Ελληνίδα πολιτικός και αντιστασιακή. Για την πολιτική της δράση, φυλακίστηκε και εξορίστηκε πολλές φορές. Δολοφονήθηκε από στελέχη της Ειδικής Ασφάλειας το 1944.
| Ηλέκτρα Αποστόλου | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 20 Φεβρουαρίου 1912 Αθήνα |
| Θάνατος | 26 Ιουλίου 1944 Αθήνα |
| Χώρα πολιτογράφησης | Ελλάδα |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Ελληνικά |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | πολιτικός |
| Πολιτική τοποθέτηση | |
| Πολιτικό κόμμα/Κίνημα | Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας |
Νεότητα Επεξεργασία
Η Ηλέκτρα Αποστόλου γεννήθηκε το 1912 στην Αθήνα από ευκατάστατη οικογένεια και ήταν αδελφή του στελέχους του ΚΚΕ Λευτέρη Αποστόλου.[1] Το 1926 έγινε μέλος της ΟΚΝΕ και το 1933 ανέλαβε τη διεύθυνση της εφημερίδας «Νεολαία».[2] Συμμετείχε στο Παγκόσμιο Αντιφασιστικό και Αντιπολεμικό Συνέδριο Γυναικών το οποίο έγινε το 1934 στο Παρίσι, ως επικεφαλής της ελληνικής αντιπροσωπείας.
Το 1935, πήρε μέρος στο 6ο Συνέδριο της Κομμουνιστικής Διεθνούς Νέων (ΚΔΝ), εκπροσωπώντας μαζί με άλλους Έλληνες νεολαίους την ΟΚΝΕ. Όταν επέστρεψε στην Ελλάδα, η Ηλέκτρα Αποστόλου έγινε μέλος του Γραφείου της ΚΕ της ΟΚΝΕ.
Η δικτατορία της 4ης Αυγούστου τη συνέλαβε και την έκλεισε στις γυναικείες φυλακές Αβέρωφ, όπου βασανίστηκε. Όταν αποφυλακίστηκε, πέρασε στην παρανομία και στάλθηκε στη Θεσσαλονίκη, όπου ανέλαβε γραμματέας του Γραφείου της ΟΚΝΕ Μακεδονίας - Θράκης.
Το 1939, η Ηλέκτρα Αποστόλου συλλαμβάνεται εκ νέου και στέλνεται εξορία με άλλους κομμουνιστές στην Ανάφη. Λίγο πριν εξοριστεί, και κατά τη διάρκεια της μεταγωγής της, γέννησε σε σκληρές και επικίνδυνες συνθήκες την κόρη της, Αγνή. Η Κατοχή τη βρήκε εξόριστη μαζί με την κόρη της στην Ανάφη.
Ήταν παντρεμένη με το γιατρό Γιάννη Σιδερίδη, στέλεχος του ΚΚΕ, που πέθανε από πείνα στο Στρατόπεδο Συγκέντρωσης στην Κατούνα, στα τέλη Δεκέμβρη του 1942, δύο μέρες αφότου είχε μεταφερθεί από την Ακροναυπλία μαζί με εκατό άλλους κρατούμενους κομμουνιστές.[3]
Δράση στην Κατοχή Επεξεργασία
Το Μάιο του 1941, παραδόθηκε από την Ελληνική χωροφυλακή στους κατακτητές.[4] Το Σεπτέμβριο του 1942, απέδρασε από τα κρατητήρια του Τμήματος Μεταγωγών Αθηνών και εντάχθηκε στις εαμικές οργανώσεις.[4]
Σύλληψη και Εκτέλεση Επεξεργασία
Στις 25 Ιουλίου του 1944, στις 7:30 το πρωί, καθώς περπατούσε στην οδό 3ης Σεπτεμβρίου διασταυρώθηκε με ένα χωροφύλακα που την αναγνώρισε.[4] Έπειτα από σύντομη καταδίωξη, συνελήφθη και Μεταφέρθηκε στο ξενοδοχείο Κρυστάλ στην οδό Ελπίδος 3, στη σημερινή Πλατεία Βικτωρίας το οποίο είχε επιτάξει η Ειδική Ασφάλεια.[4] Υπέστη σκληρά βασανιστήρια, αλλά παρά την ηγετική της θέση στο ΚΚΕ, η Αποστόλου δεν αποκάλυψε τα ονόματα των συνεργατών της.[5] Έπειτα από τα βασανιστήρια, εκτελέστηκε ενω το πτώμα της κακοποιήθηκε μετα θάνατον.[5]
Το πτώμα της πετάχτηκε βασανισμένο, στις 26 Ιουλίου 1944, έξω από το ξενοδοχείο Κρυστάλ και μεταφέρθηκε στο νεκροτομείο Αθηνών. Εκεί ο ιατροδικαστής έκανε τη νεκροψία.[6] Την επομένη, 27 Ιουλίου, το πτώμα της πετάχτηκε στους δρόμους της Αθήνας. Το ΕΑΜ από τις εφημερίδες του υποσχέθηκε εκδίκηση. Βασανιστές και δολοφόνοι της Ηλέκτρας Αποστόλου ήταν ο διοικητής της Ειδικής Ασφάλειας, υποστράτηγος Αλέξανδρος Λάμπου, ο ανθυπασπιστής Ευσέβιος Παρθενίου και ο Μηνάς Καθρέπτης.[7] Μετά την απελευθέρωση, στη δίκη των δοσιλόγων, το φθινόπωρο του 1945, οι τρεις εκτελεστές της Ηλέκτρας Αποστόλου και δεκάδων άλλων πατριωτών καταδικάστηκαν σε ισόβια, αλλά, μετά από μερικούς μήνες, αφέθηκαν ελεύθεροι στο πλαίσιο του εμφυλιακού κλίματος. Μάλιστα, ο Λάμπου συνταξιοδοτήθηκε με το βαθμό του αντιστράτηγου[8], ενώ ο Παρθενίου σταδιοδρόμησε στη Βασιλική Χωροφυλακή[9].
Ηλέκτρα 1,2,3,... και υστεροφημία Επεξεργασία
Αμέσως μετά την εύρεση του πτώματός της, έγιναν εκτελέσεις ατόμων που συνεργάζονταν με τις Κατοχικές δυνάμεις. Στα πτώματά τους αφηνόταν σημείωμα με το όνομά της και έναν αριθμό που αυξανόταν Ηλέκτρα 1,2,3,.... Οι πράξεις αυτές έγιναν κυρίως από την ΟΠΛΑ[10]. Το ΕΑΜ και το ΚΚΕ έκαναν πολλές εκδηλώσεις στη μνήμη της, εκδηλώσεις που συνεχίζονται ως και σήμερα από αριστερά κόμματα και παρατάξεις.[11][12] Ο ΔΣΕ είχε θεσπίσει το μετάλλιο ηρωισμού "Ηλέκτρα Αποστόλου", ενώ πολλά ποιήματα γράφτηκαν για αυτήν.
«Ηλέκτρα μας.
Η ώρα της λευτεριάς έφτασε, μα συ δε λείπεις.
Είναι τ' όνομά σου γραμμένο πλάι - πλάι
στ' όνομα της λευτεριάς
το αίμα σου μέσα στις φλέβες μας
η καρδιά σου, στην καρδιά μας»
Γιάννης Ρίτσος
Στις 26 Ιουλίου του 1945, τον πρώτο χρόνο της απελευθέρωσης απ’ την Κατοχή και την επέτειο του θανάτου της, οργανώθηκε στην Αθήνα ένα συλλαλητήριο-μνημόσυνο για τις γυναίκες που σκοτωθήκανε την περίοδο της Κατοχής. Και για την Ηλέκτρα Αποστόλου.
Η κόρη της, Αγνή Σιδερίδου, ζει στη Μόσχα.
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ "ΗΛΕΚΤΡΑ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ Μια ηρωίδα του λαού μας,εφημερίδα Ριζοσπάστης, Κυριακή 29 Ιούλη 2001"
- ↑ Χαραλαμπίδης 2023, σελ. 246 σημ.116.
- ↑ Μανούσακας (1978), σελ.260
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 Χαραλαμπίδης 2023, σελ. 246 σημ. 116.
- ↑ 5,0 5,1 Χαραλαμπίδης 2023, σελ. 247.
- ↑ "ΗΛΕΚΤΡΑ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ Μια ηρωίδα του λαού μας, Ριζοσπάστης Κυριακή 29 Ιούλη 2001"
- ↑ Ριζοσπάστης 10/11/1944
- ↑ Το μπλόκο της Καλογρέζας. Του Μενέλαου Χαραλαμπίδη Μνήμες ιστοσελίδα tvxs.gr, ανακτήθηκε 6/3/2015
- ↑ Η ΑΡΙΣΤΟΚΡΑΤΙΑ του εγκλήματoς Της ΚΑΙΤΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ, ιστοσελίδα efsyn.gr, ανακτήθηκε στις 6/3/2015
- ↑ Ιάσονας Χανδρινός (2012), σελ 226-227
- ↑ «"Πρόταση για μετονομασία οδού της δημοτικής παράταξης Ανοιχτή Πόλη"». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Νοεμβρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2012.
- ↑ εκδήλωση μνήμης των οργανώσεων του ΚΚΕ, Σάββατο 23 Ιούλη 2011 εφημερίδα Ριζοσπάστης"[νεκρός σύνδεσμος]
Πηγές Επεξεργασία
- Χαραλαμπίδης, Μενέλαος (2023). Οι δωσίλογοι:Ένοπλη, πολιτική και οικονομική συνεργασία στα χρόνια της κατοχής (Β' έκδοση). Αθήνα: Αλεξάνδρεια. ISBN 978-618-223-034-3.
- Το τιμωρό χέρι του λαού. Η δράση του ΕΛΑΣ και της ΟΠΛΑ στην κατεχόμενη πρωτεύουσα 1942-1944, Ιάσονας Χανδρινός, Εκδόσεις Θεμέλιο, Αθήνα 2012