Ηφαιστειακή έκρηξη της Κω
| Αυτό το λήμμα ή η ενότητα χρειάζεται ειδικές γνώσεις. Αν γνωρίζετε καλά το θέμα, βελτιώστε το. Δείτε τη σελίδα συζήτησης για λεπτομέρειες. |
Η ηφαιστειακή έκρηξη της Κω ήταν γεωλογικό συμβάν της Πλειστοκαίνου Εποχής. Η έκρηξη, που έγινε πριν από 160.000 χρόνια, ήταν η μεγαλύτερη που έχει συμβεί στη νοτιοανατολική Μεσόγειο τα τελευταία 2.000.000 χρόνια και από τις πιο σφοδρές εκρήξεις στον κόσμο ξεπερνώντας κατά πολύ ακόμα και αυτή της Σαντορίνης, που είχε συμβεί τον 17 αιώνα π.Χ. και που αφάνισε ολοκληρωτικά τον Μινωικό πολιτισμό.
Εντασσόμενη στο ηφαιστειακό τόξο του ανατολικού Αιγαίου, και στο ηφαιστειακό κέντρο της Νισύρου, η έκρηξη είχε ως αποτέλεσμα την δημιουργία των νησιών της περιοχής από νότια της Κω και ως την Τήλο.[1]
Ηφαιστειακή δράση Επεξεργασία
Η ηφαιστειακή δράση της Κω είχε αρχίσει λίγο πιο βόρεια από εκεί που εντοπίζεται σήμερα, πριν από πέντε εκατομμύρια χρόνια, κατά το Πλειστόκαινο. Υπάρχει ύστερα μία σχετική ηρεμία, που διήρκεσε για μερικά εκατομμύρια ίσως χρόνια και που κορυφώνεται με τη μεγάλη αυτή έκρηξη στον θαλάσσιο χώρο μεταξύ Νισύρου και Κω. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα η ηφαιστειακή τέφρα να βρεθεί έως και 550 χιλιόμετρα πιο μακριά, κοντά στο νησί της Κύπρου. Οι εκρήξεις (πιο ήπιες) άρχισαν από τη νήσο Γυαλί. Η πρώτη φάση της έκρηξης διήρκεσε μόνο λίγες ώρες. Κατά τη διάρκειά της το θαλασσινό νερό άρχισε σταδιακά να εισχωρεί στον κρατήρα - διαμέτρου 20 χιλιομέτρων- μέσα από τις ρωγμές που είχαν ήδη εμφανιστεί εξαιτίας των πολυάριθμων μικρό-εκρήξεων. Στη δεύτερη φάση, η οποία διήρκεσε για μερικές μέρες, έγινε η κατάρρευση της καλντέρας, δημιουργώντας τον κόλπο Κεφάλου, που βλέπουμε μέχρι και σήμερα. Το ηφαιστειακό υλικό της έκρηξης υπολογίζεται πως κινούνταν με 100 μέτρα το δευτερόλεπτο, στο εσωτερικό της θάλασσας.[2] Εκτίναξε στην ατμόσφαιρα λιωμένα πετρώματα που έφταναν την ποσότητα των 240 δισεκατομμυρίων τόνων, ενώ η νήσος Γυαλί καλύφθηκε με ένα στρώμα κίσσηρης με πάχος 170 μέτρα, όπως και η Κως, που έφτασε τα 30 μέτρα.[3] Τα πυρακτωμένα νέφη δεν άργησαν να καλύψουν μια απόσταση 8.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Υπολείμματα αυτής της έκρηξης βρέθηκαν στην Κάλυμνο, στην Κνίδο, στην Τήλο, καθώς και σε μεγάλο μέρος από τα παράλια της Μικράς Ασία. Το ηφαίστειο μετά από αυτήν την έκρηξη "σίγησε", και έτσι ο κρατήρας του, καλύφθηκε με θαλάσσια ιζήματα, που φτάνουν σε πάχος τα 40 μέτρα. Αφού πέρασαν χιλιάδες χρόνια δημιουργήθηκε ένας νέος υποθαλάσσιος κρατήρας στη θέση του, που ονομάζεται " Άβυσσος ". Η έκρηξη αυτή υπολογίζεται με βάση τον ηφαιστειακό δείκτη σε vei-7.
Το ηφαίστειο θεωρείται μέχρι και σήμερα ενεργό. Βρίσκεται δηλαδή ακόμα στην μετά-ηφαιστειακή του δραστηριότητα. Υπάρχουν σημεία στον κρατήρα του, που εκ τινάζουν σε μορφή πίδακων, πυρακτωμένα υλικά. Στην περίπτωση που συγκεντρώσει ξαφνικά πολύ μεγάλες ποσότητες μάγματος, θα βιώσουμε μια μεγάλη έκρηξη, σαν αυτή που είχε λάβει χώρα πριν από 160.000 χρόνια. Ωστόσο υπήρχαν στιγμές που οι επιστήμονες φοβήθηκαν για μια νέα έκρηξη, όπως το 1996 όπου η ευρύτερη περιοχή της Νισύρου συγκλονίστηκε από ένα πλήθος μικροσεισμών.[4]
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ https://pergamos.lib.uoa.gr/uoa/dl/frontend/file/lib/default/data/1317943/theFile, σελ.53
- ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Μαΐου 2022. Ανακτήθηκε στις 7 Μαΐου 2022.
- ↑ «Η απίστευτη έκρηξη της Κω». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Μαΐου 2022. Ανακτήθηκε στις 7 Μαΐου 2022.
- ↑ «Bρήκαν το ηφαίστειο - φάντασμα στο Aιγαίο».