Η Σιωπή

Tystnaden
Σκηνοθεσία	Ίνγκμαρ Μπέργκμαν
Παραγωγή	Άλαν Έκελουντ
Σενάριο	Ίνγκμαρ Μπέργκμαν
Πρωταγωνιστές	Ίνγκριντ Τούλιν; Γκούνελ Λίντμπλουμ; Μπίργκερ Μάλμστεν
Μουσική	Ίβαν Ρενλίντεν
Φωτογραφία	Σβεν Νίκβιστ
Μοντάζ	Ulla Ryghe
Διανομή	SF Studios και Netflix
Πρώτη προβολή	23 Σεπτεμβρίου – 1963
Διάρκεια	95 λεπτά
Προέλευση	Σουηδία
Γλώσσα	Σουηδικά
	Σχετικά πολυμέσα
	δεδομένα (π • σ • ε )

Η Σιωπή (Tystnaden, 1963) είναι ταινία σε σενάριο και σκηνοθεσία του Σουηδού σκηνοθέτη Ίνγκμαρ Μπέργκμαν.

Η ταινία αποτελεί την τρίτη και τελευταία πράξη της τριλογίας "ταινιών δωματίου" που άνοιξε με το "Μέσα από το σπασμένο καθρέφτη" και συνεχίστηκε με το "Χειμωνιάτικο φως". Αρχικά ο Μπέργκμαν σκόπευε να ονομάσει την ταινία "Η σιωπή του Θεού. Το αρνητικό αποτύπωμα".

Υπόθεση

Σε ένα τρένο που πάει σε άγνωστη κατεύθυνση ταξιδεύουν δύο αδερφές – η Έστερ (Ίνγκριντ Τούλιν) και η Άννα (Γκούνελ Λίνμπλουμ) και ο μικρός γιος της Άννας, Γιόχαν (Γ. Λίντστρομ). Στο κουπέ επικρατεί σχεδόν απόλυτη σιωπή που διασπάται σπανίως από τον διάλογο της Άννας με τον γιο της. Το αγόρι βαριέται, όπως βαριέται και η μητέρα του. Η Έστερ είναι άρρωστη και όλη η εικόνα της εκπέμπει κούραση, φόβο θανάτου και ζήλια που νιώθει για την αδερφή της.

Λόγω αρρώστιας της Έστερ οι ταξιδιώτες κατεβαίνουν σε ένα απροσδιόριστο Ευρωπαϊκό κράτος, σε μια πόλη που λέγεται Τιμόκα (εσθονική λέξη που σημαίνει "αυτός που ανήκει στον δήμιο"). Καταλύουν σ' ένα ξενοδοχείο. Στους φαινομενικά άδειους διαδρόμους του ξενοδοχείου περιπλανιέται ο Γιόχαν μέχρι που βρίσκεται στο δωμάτιο των νάνων ηθοποιών, που τον ντύνουν κορίτσι και προσελκύουν σε ένα παράξενο παιχνίδι. Οι νάνοι και οι υπάλληλοι του ξενοδοχείου μιλούν μια ακατανόητη για τους πρωταγωνιστές γλώσσα.

Η Άννα περιπλανιέται στην άγνωστη πόλη, μέσα στην ασφυκτική καλοκαιρινή ατμόσφαιρα κάτω από τα βλέμματα των γύρω αντρών. Παρακολουθεί μια θεατρική παράσταση όπου συμμετέχουν οι νάνοι από το ξενοδοχείο. Εκεί στο θέατρο συναντάει ένα ζευγάρι που κάνει έρωτα στα πίσω καθίσματα. Ύστερα γνωρίζει ένα σερβιτόρα στην καφετέρια. Έρχονται μαζί στο ξενοδοχείο και κάνουν έρωτα. Κρυφά το βλέπει και ο γιος της. Η Έστερ προσπαθεί να μάθει λεπτομέρειες της ερωτικής της περιπέτειας και τελικά καταλήγουν σε καβγά.

Όταν η αδερφή της λείπει η Έστερ καπνίζει, πίνει, προσπαθεί να δουλέψει, κοιμάται. Μισεί όλο τον κόσμο, την αδερφή και τον εαυτό της. Παρακολουθεί τη ζωή στην πόλη μέσα από το παράθυρο. Προσπαθεί να κερδίσει εμπιστοσύνη του ανιψιού της, αλλά μάταια. Ο μόνος άνθρωπος με τον οποίο μπορεί να επικοινωνήσει κανονικά είναι ο υπάλληλος του ξενοδοχείου, στα χέρια του οποίου και παραμένει στο τέλος της ταινίας. Πιθανόν, ο σκηνοθέτης εννοεί τον θάνατό της.

Η Άννα και ο Γιόχαν συνεχίζουν το ταξίδι τους.

Μπέργκμαν για την ταινία

"Η αρχική μου ιδέα ήταν να κάνω μια ταινία που να υπακούει περισσότερο στους νόμους της μουσικής παρά της δραματουργίας. Μια ταινία που να ενεργεί ρυθμικά. Τοποθετώντας όλα τα κομμάτια στη σωστή σειρά, σκεφτόμουν περισσότερο από ποτέ με μουσικούς όρους".

Υποδοχή

Η ταινία έγινε η μεγαλύτερη επιτυχία της κινηματογραφικής εταιρίας Svensk Filmindustrie μέχρι τότε. Το ρεκόρ της κατέρριψε το 1973 μια άλλη ταινία του Μπέργκμαν, η "Σκηνές από έναν γάμο" ^[1].
Κατά τη διάρκεια προβολής της ταινίας στη Σουηδία, τον Νοέμβριο 1963, η θρυλική ιταλική ποδοσφαιρική ομάδα AC Milan ήρθε στη Στοκχόλμη να παίξει φιλικό αγώνα με τη IFK Norrköping. Έχουν ακουστεί τόσο πολλά για τη "Σιωπή" ώστε όλη η ομάδα έσπευσε στον κινηματογράφο να δει την περιβόητη ταινία. Ο Σουηδός προπονητής τους Νίσσε Λιεντχόλμ (Nisse Liedholm) τους έκανε διερμηνεία^[1].
Στην Αργεντινή ο διανομέας της ταινίας Juan Antonio Muruzeta καταδικάστηκε σε ένα χρόνο φυλάκισης με αναστολή γιατί οι δικαστές θεώρησαν ότι η ταινία περιέχει τουλάχιστον τρεις σκηνές "προσβλητικές ακόμα και για το πιο ανοιχτόμυαλο κοινό". Ο εφευρετικός επιχειρηματίας όμως δεν πτοήθηκε και οργάνωσε την προβολή της "Σιωπής" στην πόλη Κολόνια του Ουρουγουάη, μόλις 30 χλμ. μακριά από το Μπουένος Άιρες. Εκεί η ταινία εγκρίθηκε για προβολή σε πλήρης έκδοση. Στους Αργεντινούς θεατές, λοιπόν, προτάθηκε μία ειδική προσφορά που περιλάμβανε ταξίδι με φέριμποτ μέχρι την Κολόνια και εισιτήριο για την προβολή της ταινίας^[1].

Διανομή ρόλων

Ίνγκριντ Τούλιν — Έστερ
Γκούνελ Λίντμπλουμ — Άννα
Μπίργκερ Μάλμστεν — μπάρμαν
Γιόργκεν Λίντστρομ — Γιόχαν

Μουσική

Goldbergvariationer. Variation nr 25 του Johann Sebastian Bach.
Coffee Bean Calypso του Silvio Pinto.
Mayfair Waltz του Robert Mersey.
Sing, Baby, Sing του Lew Pollack.
Club Cool του Robert Mersey.
Jazz Club του Robert Mersey.
Rock in the Rough του Robert Mersey.

Υποσημειώσεις

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 «The Silence. Epilogue από την ιστοσελίδα Ingmar Bergman Face to Face». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Οκτωβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 9 Ιανουαρίου 2009.

Εξωτερικοί συνδέσμοι

Η Σιωπή στην IMDb (Αγγλικά)
Η Σιωπή στο AllMovie (Αγγλικά)
Η Σιωπή στο Rotten Tomatoes (Αγγλικά)
Η Σιωπή στο TCMDB (Αγγλικά)
Η Σιωπή στο AlloCine (Γαλλικά)
Η Σιωπή στο Cine.gr (αρχειοθετημένος)
Η Σιωπή^{[νεκρός σύνδεσμος]} στο Bergmanorama, ιστοσελίδα αφιερωμένη στο Ίνγκμαρ Μπέργμαν
Η Σιωπή στην επίσημη ιστοσελίδα του Ίνγκμαρ Μπέργμαν

[Epilogue-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 «The Silence. Epilogue από την ιστοσελίδα Ingmar Bergman Face to Face». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Οκτωβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 9 Ιανουαρίου 2009.

[1]