Η απίστευτη και θλιβερή ιστορία της αθώας Ερέντιρα και της άσπλαχνης γιαγιάς της

Η απίστευτη και θλιβερή ιστορία της αθώας Ερέντιρα και της άσπλαχνης γιαγιάς της (ισπανικά: La increíble y triste historia de la cándida Eréndira y de su abuela desalmada) είναι νουβέλα του νομπελίστα Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες. Γράφτηκε το 1972, αλλά εκδόθηκε το 1978. Η πρώτη ελληνική έκδοση βγήκε το 1983 από τις εκδόσεις Γράμματα, σε μετάφραση της Σόφη Άννινου-Ρόχας, ενώ το 2015 συμπεριλήφθηκε στο Άπαντα Διηγήματα των εκδόσεων Νεφέλη, σε απόδοση της Κλαίτης Σωτηριάδου-Μπαράχας.

Η απίστευτη και θλιβερή ιστορία της αθώας Ερέντιρα και της άσπλαχνης γιαγιάς της
ΣυγγραφέαςΓκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες
ΤίτλοςLa increíble y triste historia de la cándida Eréndira y de su abuela desalmada
ΓλώσσαΙσπανικά
Ημερομηνία δημιουργίας1972
Ημερομηνία δημοσίευσης1972

Έμπνευση Επεξεργασία

Σύμφωνα με τον ίδιο τον Μάρκες, όταν ήταν δεκαέξι χρονών είδε ένα εντεκάχρονο κορίτσι να δουλεύει ως ιερόδουλη και να συνοδεύεται από μια γυναίκα που έμοιαζε συγγενής της. Πάνω σε αυτή την εμπειρία βασίστηκε και η συγκεκριμένη νουβέλα.[1]

Υπόθεση Επεξεργασία

Η γιαγιά κοίταζε τα λείψανα της περιουσίας της με αδιαπέραστη θλίψη. Η Ερέντιρα, ανάμεσα στους δύο τάφους των Αμαδίς, είχε σταματήσει το κλάμα. Όταν η γιαγιά πείστηκε πως πολύ λίγα πράγματα έμειναν ανέπαφα ανάμεσα στα ερείπια, κοίταξε την εγγονή της με απροσποίητο οίκτο. «Φτωχό μου παιδί» αναστέναξε. «Μια ζωή θα σου πάρει να μου ξεπληρώσεις τη ζημιά».

σελ. 17

Η όμορφη Ερέντιρα, δεκατεσσάρων χρονών, ζει μαζί με τη γιαγιά της σε μια απομονωμένη έπαυλη στη μέση της ερήμου. Μια νύχτα, ο δυνατός άνεμος ρίχνει το αναμμένο κηροπήγιο που έχει στο δωμάτιό της, με αποτέλεσμα να καεί ολοσχερώς το σπίτι τους. Η γιαγιά εκπορνεύει την Ερέντιρα ώστε να της ξεπληρώσει τη ζημιά αυτή και αρχίζουν να περιπλανώνται στη χώρα. Μετά τη συνάντηση με έναν ταχυδρόμο, ο οποίος πληρώνει χαμηλότερη τιμή με αντάλλαγμα να το διαδώσει παντού, άντρες από μακρινά μέρη έρχονται για να περάσουν μια νύχτα με την Ερέντιρα, σχηματίζοντας μεγάλες ουρές. Ένα βράδυ, όταν η γιαγιά κοιμόταν και η Ερέντιρα ετοιμαζόταν να ξαπλώσει, ο νεαρός Οδυσσέας, γιος ενός Ολλανδού λαθρέμπορου και μιας Ινδιάνας Γκουαχίρο, μπαίνει κρυφά στη σκηνή της. Μετά από μια σύντομη συζήτηση, η Ερέντιρα δέχεται να ξαπλώσει μαζί του, αρχικά για τα μισά λεφτά και αργότερα δωρεάν.

Έχοντας επιστρέψει στο σπίτι του, ο Οδυσσέας αποφασίζει να το σκάσει μαζί με την Ερέντιρα. Κλέβει το φορτηγάκι του πατέρα του και τρία από τα πορτοκάλια του, μέσα στα οποία υπάρχουν διαμάντια, και μετά από μια μικρή περιπλάνηση, βρίσκει τον καταυλισμό όπου βρίσκονται η γιαγιά με την Ερέντιρα κοντά στα παράλια της Καραϊβικής. Μαζί με την Ερέντιρα, καταφέρνουν να το σκάσουν, αλλά ένα στρατιωτικό απόσπασμα τους προλαβαίνει.

Ο Οδυσσέας επισκέπτεται ακόμα μία φορά τη σκηνή της Ερέντιρα, η οποία τον πείθει να σκοτώσουν πρώτα τη γιαγιά της. Αρχικά, προσπαθεί ανεπιτυχώς να τη δηλητηριάσει βάζοντας αρσενικό σε ένα γλυκό. Δύο εβδομάδες αργότερα επιχειρεί να ανατινάξει τη σκηνή της. Τελικά, τη σκοτώνει μαχαιρώνοντάς τη πέντε φορές. Η Ερέντιρα, που παρακολούθησε με απάθεια το σκηνικό, άρχισε να τρέχει προς την έρημο, όπου και χάνεται για πάντα.

Σύνδεση με άλλα έργα του Μάρκες Επεξεργασία

Η Ερέντιρα και η γιαγιά της εμφανίζονται στο Εκατό Χρόνια Μοναξιάς. Ο Αουρελιάνο Μπουενδία γνωρίζει την Ερέντιρα σε ένα πορνείο και υπόσχεται να την παντρευτεί, αλλά το επόμενο πρωί έχουν ήδη αναχωρήσει. Επίσης, αναφέρονται η αράχνη με το γυναικείο κεφάλι από το διήγημα Ένας πολύ γέρος κύριος με κάτι τεράστια φτερά και ο Μπλακαμάν από το διήγημα Μπλακαμάν, ο Καλός, πωλητής θαυμάτων.

Ανάλυση Επεξεργασία

Θεωρείται ένα από τα πιο μεστά και σπουδαία έργα του Μάρκες[2][3] και ως εκ τούτου έχουν γραφτεί διάφορες αναλυτικές θεωρίες πάνω σε αυτό. Για παράδειγμα, σύμφωνα με κάποιους πραγματεύεται το ζήτημα της καταπίεσης των γυναικών και της παιδικής πορνείας, ενώ άλλοι το θεωρούν έναν παραλληλισμό με την κατάκτηση της Λατινικής Αμερικής από τους Ισπανούς.[1][4] Ο ακαδημαϊκός Χοσέ Ραμόν Γκαρσία Μενέντες βλέπει τη νουβέλα από μία μαρξιστική σκοπιά, θεωρώντας τη μια παραβολή των χρεών των λατινοαμερικανικών κρατών.[5]

Κινηματογραφική μεταφορά Επεξεργασία

Το 1983 η νουβέλα μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο, υπό τον τίτλο Eréndira, από τον σκηνοθέτη Ρουί Γκέρα, σε σενάριο του ίδιου του Μάρκες. Τον πρωταγωνιστικό ρόλο είχε η Κλαούντια Οχάνα, ενώ τη γιαγιά υποδυόταν η Ειρήνη Παπά. Επρόκειτο για μια συμπαραγωγή εταιρειών από το Μεξικό, τη Γαλλία και τη Γερμανία, η οποία συμμετείχε στο διαγωνιστικό πρόγραμμα του Φεστιβάλ των Καννών.[6]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 Marting, Diane E. (2008). «The End of Eréndira's Prostitution». Στο: Bloom, Harold. Gabriel Garcia Marquez. New York: Chelsea. ISBN 9781438112985. 926785273. 
  2. Corwin, Jay (2016). Gabriel García Márquez. Palgrave Macmillan. ISBN 9781137513373. 
  3. Kaplan, Martin (1987). «Reviews of Innocent Eréndira and Other Stories». Στο: McMurray, George R. Critical Essays on Gabriel García Márquez . Boston, Mass.: G.K. Hall. ISBN 9780816188345. 15054665. 
  4. López, César (2006). «The Conquest Revisited: The History of Innocent Eréndira from a Post-colonial Perspective». Chasqui. 
  5. García Menéndez, José Ramón (1988). «Economía y literatura: Variaciones sobre la crisis del endeudamiento en América Latina». Caravelle: 45-46. 
  6. «ERENDIRA - Festival de Cannes». Festival de Cannes (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 19 Αυγούστου 2017.