Η κότα έκανε το αυγό ή το αυγό την κότα

φιλοσοφικό παράδοξο

Το δίλημμα της αιτιότητας για το αν η κότα ή το αυγό προϋπήρχε του ενός, πηγάζει από την παρατήρηση ότι όλα τα κοτόπουλα εκκολάπτονται από τα αυγά και όλα τα αυγά γεννιούνται από κοτόπουλα. Το δίλημμα χρησιμοποιείται και μεταφορικά για καταστάσεις όπου δεν είναι σαφές ποιο από τα δύο γεγονότα πρέπει να θεωρηθεί αιτία και ποιο το αποτέλεσμα, να εκφράσει ένα σενάριο ή να εκφράσει τη δυσκολία της αλληλουχίας ενεργειών όπου η καθεμία φαίνεται να εξαρτάται από τις άλλες που γίνονται πρώτα. Ο Πλούταρχος έθεσε την ερώτηση ως φιλοσοφική υπόθεση στο δοκίμιό του Ηθικά, γραμμένο τον 1ο αιώνα μ.Χ..[1][2]

Κοτόπουλο εκκολάπτεται

Παρόλο που η έκφραση χρησιμοποιείται συνήθως μεταφορικά, η εξελικτική βιολογία μπορεί να δώσει απάντηση βάσει της δαρβινικής αρχής ότι τα είδη εξελίσσονται με την πάροδο του χρόνου και έτσι τα κοτόπουλα είχαν προγόνους που δεν ήταν κοτόπουλα.[3] Εάν η ερώτηση αναφέρεται γενικά σε αυγά, το αυγό ήρθε πρώτο. Το πρώτο αυγό με σκληρό κέλυφος που θα μπορούσε να γεννηθεί στη στεριά, αντί να παραμείνει στο νερό όπως τα αυγά ψαριών ή αμφιβίων εμφανίστηκε πριν από περίπου 312 εκατομμύρια χρόνια.[4]

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. «Essays and Miscellanies, by Plutarch». Project Gutenberg. Ανακτήθηκε στις 7 Ιουλίου 2020. 
  2. O'Brien, Carl Séan (2015). The Demiurge in Ancient Thought. Cambridge, England: Cambridge University Press. σελ. 106. ISBN 978-1-107-07536-8. 
  3. Fabry, Merrill (21 Σεπτεμβρίου 2016). «Now You Know: Which Came First, the Chicken or the Egg?». Time. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουλίου 2017. 
  4. Benton, Michael J.; Donoghue, Philip C. J. (2007-01-01). «Paleontological Evidence to Date the Tree of Life». Molecular Biology and Evolution 24 (1): 26–53. doi:10.1093/molbev/msl150. ISSN 0737-4038. PMID 17047029. https://academic.oup.com/mbe/article/24/1/26/1070944.