Η Ιωάννα της Άκρας (1272 - 23 Απριλίου 1307) ήταν δεύτερη κόρη του Εδουάρδου Α' της Αγγλίας και της πρώτης πρώτης συζύγου του Ελεονώρας της Καστίλης, ονομάστηκε Άκρας επειδή γεννήθηκε στην Άκρα την εποχή που οι γονείς της μετείχαν στην Η΄ Σταυροφορία.[4][5] Παντρεύτηκε δυο φορές την πρώτη με τον Ριχάρδο ντε Κλερ, 7ο κόμη του Γκλόστερ έναν από ισχυρό άνδρα στο βασίλειο του πατέρα του και τη δεύτερη μυστικά με τον Ραλφ του Μόνθερμερ έναν ευγενή της βασιλικής αυλής. Η Ιωάννα της Άκρας έμεινε γνωστή για τα πολλά θαύματα που έγιναν στον τάφο της και τις αναφορές του ονόματος της στη λογοτεχνία.

Ιωάννα της Άκρας
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Joan of Acre (Αγγλικά)
Γέννηση1272
Άκρα
Θάνατος23  Απριλίου 1307
Clare
Αιτία θανάτουεπιπλοκή κατά τον τοκετό
Τόπος ταφήςClare Priory
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητααριστοκράτης
Οικογένεια
ΣύζυγοςRalph de Monthermer (1297–1307)[1][2]
Gilbert de Clare, 7th Earl of Gloucester (1290–1295)[2][1]
ΤέκναGilbert de Clare, 8th Earl of Gloucester[2]
Mary de Monthermer[3]
Thomas de Monthermer, 2nd Baron de Monthermer
Margaret de Clare[2]
Elizabeth de Clare[2]
Eleanor de Clare[2]
Edward de Monthermer, 3rd Baron Monthermer[3]
Joan de Monthermer[3]
ΓονείςΕδουάρδος Α΄ της Αγγλίας[2] και Ελεονώρα της Καστίλης[2]
ΑδέλφιαΕδουάρδος Β΄ της Αγγλίας[2]
Ελεωνόρα της Αγγλίας[2]
Μαργαρίτα της Αγγλίας, δούκισσα της Βραβάντης[2]
Ελισάβετ του Ρούντλαν[2]
Μαίρη του Γούντστοκ
Τόμας του Μπράδερτον
Αλφόνσο, κόμης του Τσέστερ
Ερρίκος της Αγγλίας
Εδμόνδος του Γούντστοκ, 1ος κόμης του Κεντ
ΟικογένειαΟίκος των Πλανταγενετών
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Παιδικά χρόνια

Επεξεργασία

Η Ιωάννα της Άκρας γεννήθηκε την άνοιξη του 1272 στο βασίλειο της Άκρας στο σημερινό Ισραήλ την εποχή που οι γονείς της μετείχαν στην Η΄ Σταυροφορία, ο παππούς της Ερρίκος Γ΄ της Αγγλίας ζούσε και ο πατέρας της ήταν ακόμα διάδοχος. Οι γονείς της αναχώρησαν από τους Αγίους Τόπους αμέσως μετά τη γέννηση της, πέρασαν από τη Σικελία και στην Ισπανία και άφησαν την Ιωάννα στη Γαλλία στο σπίτι της γιαγιάς της Ιωάννας, κόμισσας του Πονθιέ.[6][7] Η γιαγιά της την ανέθρεψε με τη βοήθεια ενός επισκόπου, η Ιωάννα ευχαριστιόταν να παίζει στους αμπελώνες και στις ηλιόλουστες κοιλάδες, το σπίτι της γιαγιάς της ήταν γνωστό για την πολύ δίκαιη επίβλεψη.[8][9][10]

Η Ιωάννα μεγάλωσε και ο πατέρας της που αναζητούσε ισχυρούς γαμπρούς για να αποκτήσει μεγάλη πολιτική δύναμη μέσω συμμαχιών τακτοποίησε τον γάμο της Ιωάννας όταν ήταν 5 ετών με τον Χάρτμαν γιο του Ροδόλφου Α΄ της Γερμανίας.[11][12] Η Ιωάννα που ζούσε ευχάριστα στη Γαλλία δεν ένοιωσε κανένα δέος όταν είδε τους γονείς της και κράτησε διακριτή απόσταση μαζί τους.

Πρώτος γάμος με τον Γιλβέρτο ντε Κλερ

Επεξεργασία

Το δυστύχημα για τον Εδουάρδο Α' ήταν ότι ο μελλοντικός γαμπρός του πέθανε πριν συναντηθεί με την κόρη του, σύμφωνα με το έγγραφο το σκάφος με το οποίο ταξίδευε να επισκεφτεί τον πατέρα του έπεσε σε ομίχλη, έχασε την ορατότητα και συνετρίβη σε βράχο.[13] Ο Εδουάρδος Α' αμέσως μετά τον θάνατο του Χάρτμαν ρύθμισε νέο γάμο για την Ιωάννα με τον ισχυρό ευγενή Γιλβέρτο ντε Κλερ κόμη του Γκλόστερ, ο Γιλβέρτος ήταν 42 ετών και 30 χρόνια μεγαλύτερος από την Ιωάννα.[14] [15] Ο κόμης συμφώνησε με τον Άγγλο βασιλιά να γίνει κατάσχεση των εδαφών του ώστε να δοθούν ως προίκα στη σύζυγο του μαζί με 2.000 ασημένια μάρκα.[16] Ο Γιλβέρτος ερωτεύτηκε παράφορα την Ιωάννα και προσπάθησε με κάθε μέσο να κερδίσει και τον δικό της έρωτα κάτι πολύ δύσκολο λόγω μεγάλης διαφοράς ηλικίας, για να το πετύχει της έκανε πολύ πλούσια δώρα και φορέματα.[17][18] Το ζευγάρι παντρεύτηκε στις 30 Απριλίου 1290 στο Αββαείο του Ουέστμινστερ, μαζί απέκτησαν 4 παιδιά :[19]

  • Γιλβέρτος ντε Κλερ, 7ος κόμης του Χέρτφορντ
  • Ελεονόρα ντε Κλερ
  • Μαργαρίτα ντε Κλερ
  • Ελισάβετ ντε Κλερ

Ο Γιλβέρτος ντε Κλερ πέθανε στις 7 Δεκεμβρίου 1295.[20]

Δεύτερος μυστικός γάμος της Ιωάννας με τον Ράλφ του Μόνθερμερ

Επεξεργασία

Έναν χρόνο πριν τον θάνατο του πρώτου συζύγου της η Ιωάννα ερωτεύτηκε τον Ραλφ ντε Μόνθερμερ άρχοντα της βασιλικής αυλής.[21] Η Ιωάννα έπεισε τον πατέρα της να τον στέψει ιππότη, τότε ήταν μεγάλο σκάνδαλο για τις πριγκίπισσες να παντρευτούν άρχοντα κατώτερης κοινωνικής τάξης γι'αυτό η Ιωάννα της Άκρας τον παντρεύτηκε κρυφά.[22] Ο πατέρας της σχεδίαζε νέο γάμο με τον Αμεδαίο Ε' της Σαβοΐας στις 16 Μαρτίου 1297, η Ιωάννα βρέθηκε σε πολύ δύσκολη θέση επειδή παντρεύτηκε χωρίς να το γνωρίζει ούτε ο πατέρας της.

Η Ιωάννα έστειλε τα 4 παιδιά στον πατέρα της για να μαλακώσει την οργή του αλλά ο Εδουάρδος δεν ενθουσιάστηκε, κατάλαβε τις προθέσεις της κόρης του έκανε κατάσχεση των εδαφών της και ρύθμισε νέο γάμο με τον Αμεδαίο της Σαβοΐας.[23] Η Ιωάννα μπροστά σε αδιέξοδο ανέφερε στον πατέρα της τον μυστικό γάμο, εκείνος οργίστηκε και διέταξε τη φυλάκιση του Ραλφ του Μόνθερμερ στο κάστρο του Μπρίστολ, ο κόσμος του βασιλείου διχάστηκε για τον γάμο αυτό αλλά οι περισσότεροι πήγαν με το μέρος της Ιωάννας.[19][24] Η Ιωάννα έπεισε τον πατέρα της ότι δεν είναι κακό να παντρεύονται άνθρωποι με κοινωνική ανισότητα αν υπάρχει μεταξύ τους αγάπη και τον μαλάκωσε, όταν έμαθε την εγκυμοσύνη της το καλοκαίρι του 1297 ο Εδουάρδος Α' αναγνώρισε για γαμπρό του. Το πρώτο τους παιδί η Μαρία γεννήθηκε τον Οκτώβριο του 1297 και ο βασιλιάς διέταξε την αποφυλάκιση του γαμπρού του, ο Ραλφ του Μόνθερμερ του έδωσε όρκο υποτέλειας και του παραχωρήθηκαν οι τίτλοι του κόμη του Γκλόστερ και του κόμη του Χέρτφορντ,[25] τα παιδιά τους ήταν :

  • Μαρία του Μόνθερμερ
  • Ιωάννα του Μόνθερμερ
  • Τόμας του Μόνθερμερ
  • Εδουάρδος του Μόνθερμερ

Η Ιωάννα της Άκρας ήταν το τέταρτο παιδί του Εδουάρδου Α' και της Ελεονόρας της Προβηγκίας, πολλά από τα αδέλφια της πέθαναν σε νηπιακή ηλικία και άλλα στην εφηβεία.[26] Τα παιδιά από τον πρώτο γάμο του πατέρα της που επέζησαν ήταν εκτός από την ίδια οι 4 αδελφές της Ελεονώρα της Αγγλίας, κόμισσα του Μπαρ, Μαργαρίτα της Αγγλίας, δούκισσα της Βραβάντης, Μαρία του Γούντστοκ και Ελισάβετ του Ρούντλαν από τα αγόρια επέζησε μόνο ο μικρότερος Εδουάρδος Β΄ της Αγγλίας ο οποίος θα είναι και διάδοχος.[27] Έζησε 4 χρόνια στην αυλή της από μητέρα γιαγιάς της στο Πονθιέ, ο Εδουάρδος Α' δεν είχε στενές σχέσεις με όλα τα παιδιά του αλλά ήταν περισσότερο ανεκτικός και τρυφερός στις κόρες του.[27]

Ο πατέρας της δεν της συγχώρησε ποτέ τον μυστικό γάμο με τον Ραλφ του Μόνθερμερ παρόλο που τον δέχτηκε, της έκοψε τα προνόμια, τους τίτλους και τον μισθό αλλά όταν γέννησε το πρώτο εγγόνι με τον Μόνθερμερ το πανηγύρισε περισσότερο από ότι όταν γεννήθηκε η ίδια δίνοντας τεράστια αμοιβή στον αγγελιοφόρο.[28][29] Η Ιωάννα και ο δεύτερος σύζυγος της είχαν στενές σχέση με τον αδελφό της Εδουάρδο της Ουαλίας, όταν συγκρούστηκε με τον πατέρα του και του πήρε τη βασιλική σφραγίδα η Ιωάννα του έδωσε τη δική της.[30]

Θάνατος της Ιωάννας

Επεξεργασία

Η Ιωάννα πέθανε στις 23 Απριλίου 1307 στη βίλα του ντε Κλερ στο Σάφφολκ, η αιτία θανάτου της παραμένει άγνωστη, το πιθανότερο είναι επιπλοκές στη γέννα όπως στις περισσότερες γυναίκες εκείνη την εποχή, αλλά δεν έχει εξακριβωθεί.[25][31] Σε επτά μήνες μετά τον θάνατο της πέθανε και ο πατέρας της και ο δεύτερος σύζυγος της Ραλφ του Μόνθερμερ έχασε τον τίτλο του κόμη του Γκλόστερ. Ο τίτλος μεταφέρθηκε στον πρώτο της γιο από τον πρώτο γάμο Γιλβέρτο ντε Κλερ, 7ο κόμη του Χέρτφορντ που ήταν ο νόμιμος κάτοχος, ο Ραλφ του Μόνθερμερ συνέχισε να κατέχει το δουκάτο στη Σκωτία το οποίο του είχε παραχωρηθεί από τον πεθερό του Εδουάρδο.

Ο τάφος της Ιωάννας της Άκρας στη μονή Αυγουστινιανών μοναχών της Κλερ έγινε τόπος μεγάλου ενδιαφέροντος, 50 χρόνια μετά τον θάνατο της (1357) όταν η κόρη της Ελισάβετ άνοιξε τον τάφο βρήκε το σώμα της μητέρας της άθικτο κάτι που για τη Ρωμαιοκαθολική εκκλησία ήταν δείγμα αγιότητας. [31] Το περιστατικό καταγράφεται στα χρονικά του 15ου αιώνα αλλά χωρίς λεπτομέρειες, καταγράφηκαν και πολλά θαύματα γύρω από τον τάφο της αλλά χωρίς επαρκή στοιχεία για την αγιοποίηση της.

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. 1,0 1,1 p10191.htm#i101910. Ανακτήθηκε στις 7  Αυγούστου 2020.
  2. 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 2,12 2,13 «Kindred Britain»
  3. 3,0 3,1 3,2 Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage.
  4. Weir (2008), pp. 83-84
  5. Green (1850), p.318
  6. Green 1850,p.319
  7. Parsons (1995), p.39
  8. Green (1850), p 319
  9. Parsons (1995), p.40
  10. Green (1850), p.320
  11. Green (1850), p.321
  12. Green (1850), p321.
  13. Green (1850), p.323
  14. Oxford, p. 626.
  15. Green (1850), p.327
  16. Green (1850), p.328
  17. Green (1850), p329.
  18. Green 1850, p329
  19. 19,0 19,1 Oxford, p. 626
  20. Joan or Joanna of Acre, Countess." Oxford, p. 626
  21. Green (1850), p.342
  22. Green (1850), p.343
  23. Green (1850) p.345
  24. Higginbotham (2009), p.3
  25. 25,0 25,1 Oxford, p.627
  26. Prestwich (1988), p.51
  27. 27,0 27,1 Prestwich (1988), p.52
  28. Higginbotham (2009), p.2
  29. Prestwich (1988), p.55
  30. Prestwich (1988), p.53
  31. 31,0 31,1 Higginbotham (2009), p.4
  • Carpenter, David (2004). The Struggle for Mastery: The Penguin History of Britain 1066–1284. London, UK: Penguin.
  • Costain, Thomas. A History of the Plantagenets, Vol III.
  • Durand, Ursin; Clémencet, Charles; Dantine, Maur-François (1818). L'art de verifier les dates des faits historiques, des chartes, des chroniques et autres anciens monuments depuis la naissance de notre-seigneur (in French). 12. Paris, France: n.p.
  • Green, Mary Anna Everett. Lives of the Princesses of England. London: Henry Colburn, 1850.
  • Hamilton, J. S. (2010). The Plantagenets: History of a Dynasty. London, UK: Continuum.
  • Howell, Margaret (2004). "Eleanor [Eleanor of Provence] (c.1223–1291), queen of England, consort of Henry III". Oxford Dictionary of National Biography (online ed.). *Oxford University Press. doi:10.1093/ref:odnb/8620. (Subscription or UK public library membership required.)
  • Lee, Sidney, ed. (1892). "Joan of Acre". Dictionary of National Biography. 29. London: Smith, Elder & Co. p. 390.
  • O'Callaghan, Joseph F. (1975). A History of Medieval Spain. Ithaca, US: Cornell University Press.
  • Parsons, John Carmi. Eleanor of Castile. New York: St. Martin’s Press, 1995.
  • Parsons, John Carmi (2004). "Eleanor [Eleanor of Castile] (1241–1290), queen of England, consort of Edward I". Oxford Dictionary of National Biography (online ed.). *Oxford University Press. doi:10.1093/ref:odnb/8619. (Subscription or UK public library membership required.)
  • Prestwich, Michael (1988). Edward I. Berkeley, US and Los Angeles, US: University of California Press.
  • Underhill, Frances Ann (1999). For Her Good Estate: The Life of Elizabeth de Burgh. New York: St. Martin's Press.
  • Weir, Alison (2008). Britain's Royal Families, The Complete Genealogy. London: Vintage Books.