Ιωάννης Ν. Φραγκούλας
Ο Ιωάννης Ν. Φραγκούλας (Σκιάθος 31 Οκτωβρίου 1906 – Βόλος 2001) ήταν θεολόγος διδάκτορας και καθηγητής. Υπηρέτησε σε σχολεία και σχολές της εκκλησιαστικής εκπαίδευσης. Το 1971 ονομάστηκε από το Οικουμενικό Πατριαρχείο Άρχων Διδάσκαλος του Ευαγγελίου. Τιμήθηκε επίσης από το δήμο Σκιάθου με το μετάλλιο της πόλεως, και από το Σύλλογο των Απανταχού Σκιαθιτών ανακηρύχθηκε ισόβιος επίτιμος Πρόεδρος.[3] Πολυγραφότατος, ασχολήθηκε ιδιαίτερα με την ιστορία και τον πνευματικό βίο της πατρίδας του της Σκιάθου, όπου σε τέσσερις τόμους, με το γενικό τίτλο Σκιαθίτικα, συγκέντρωσε 45 δημοσιευμένες και αδημοσίευτες εργασίες του. Τα Σκιαθίτικα τιμήθηκαν το 1987 με το Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών. Συνεργάστηκε με την Εγκυκλοπαίδεια Υδρία. Τέλος, ο κτηματίας Φραγκούλης Κ. Φραγκούλας στο διήγημα του Παπαδιαμάντη «Ρεμβασμός του Δεκαπενταυγούστου» ήταν ο μεγαλύτερος αδελφός του παππού του, ενώ ο γερο-Φραγκούλας στο διήγημα του Παπαδιαμάντη «Τα Φραγκλέικα» ήταν ο προπάππος του Κωνσταντής Φραγκούλιας.[4] Σύμφωνα με τον εκδότη του Παπαδιαμάντη φιλόλογο Ν. Δ. Τριανταφυλλόπουλο, ο Ιωάννης Ν. Φραγκούλας θεωρείται, μετά τον Παπαδιαμάντη και τον Μωραϊτίδη, το τρίτο πνευματικό τέκνο της Σκιάθου.[5]
| Ιωάννης Ν. Φραγκούλας | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Ιωάννης Φραγκούλας (Ελληνικά) |
| Γέννηση | 31 Οκτωβρίου 1906[1] Σκιάθος |
| Θάνατος | 2001[2] Βόλος |
| Χώρα πολιτογράφησης | Ελλάδα |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Ελληνικά |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | θεολόγος διδάσκων πανεπιστημίου καθηγητής δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Βραβεύσεις | Βραβεία Ακαδημίας Αθηνών |
Βιογραφικό Επεξεργασία
Ο Ιωάννης Ν. Φραγκούλας, αφού αποφοίτησε από τη Ριζάριο Εκκλησιαστική Σχολή, σπούδασε Θεολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Το 1955 αναγορεύτηκε διδάκτορας της Θεολογίας από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης με την εργασία του «Τα χριστιανικά μνημεία της νήσου Σκιάθου». Υπηρέτησε στην Ιερατική Σχολή Άρτας, το Ιεροδιδασκαλείο Βελλάς, το Ανώτερο Εκκλησιαστικό Φροντιστήριο Θεσσαλονίκης, του οποίου ήταν διευθυντής από το 1954 έως το 1971, και στην Ανωτέρα Εκκλησιαστική Σχολή Θεσσαλονίκης, και για επτά χρόνια (1947–1954) δίδαξε στην Ελληνική Ορθόδοξο Θεολογική Σχολή της Βοστώνης, όπου διετέλεσε υποδιευθυντής και προσωρινός σχολάρχης.
Ανάμεσα στα πολλά δημοσιεύματά του, ξεχωρίζει το τετράτομο έργο του Σκιαθίτικα, Εκδόσεις Ιωλκός, Αθήνα 1978–1986. Αν και ήταν κυρίως ιστορικός που αναζητούσε το υλικό του στις κατεξοχήν πηγές της ιστορίας — στα γραπτά μνημεία και τα αρχαιολογικά δεδομένα — το έργο του ήταν παράλληλο με το έργο του Ρήγα, που ήταν κυρίως λαογράφος και κατέγραφε τη ζωντανή παράδοση της Σκιάθου. Κοινός τους τόπος ήταν η αγάπη για τη Σκιάθο, όπως κοινή ήταν η νοσταλγία της γενέθλιας πατρίδας για τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη και τον Αλέξανδρο Μωραϊτίδη. Για τον Παπαδιαμάντη έγραψε οκτώ μελέτες και οκτώ για τον θείο του τον Μωραϊτίδη και, σύμφωνα με τον Κωστή Μπαστιά, «Εμελέτησε τον Παπαδιαμάντη και τον Μωραϊτίδη, κατά τον τρόπον, που θα ήθελαν οι ίδιοι να μελετηθούν, με τον αθόρυβον τρόπον με τον οποίον ένα ειλικρινές πνεύμα πλησιάζει την ιστορίαν μιας απλής ψυχής, η οποία, διότι είναι απλή, είναι πλούσια».[6]
Ειδικά με το βιβλίο του Αλέξανδρος Μωραϊτίδης, Βοστώνη 1950, όπου συμμάζεψε τα διασκορπισμένα μωραϊτιδικά μέλη, επιτέλεσε τον ίδιο άθλο που είχε επιτύχει με τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη ο Γ. Κ. Κατσίμπαλης, και σήμερα, ύστερα από τόσα χρόνια, το βιβλίο εξακολουθεί να αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο για τις μωραϊτιδικές σπουδές.[7]
Εργογραφία Επεξεργασία
Σύμφωνα με τον φιλόλογο Ν. Δ. Τριανταφυλλόπουλο,[8] και τον εκδότη του περιοδικού Σκιάθος Χρήστο Β. Χειμωνά,[9] ο Ιωάννης Ν. Φραγκούλας δημοσίευσε τις εξής μονογραφίες και μελέτες:
Βιβλία και ανάτυπα Επεξεργασία
- Αλέξανδρος Μωραϊτίδης, 1850–1929 (χρονολογικός δείκτης της ζωής του, χαρακτηριστικά άρθρα για το έργο του, βιβλιογραφία), Βοστώνη 1950
- Μαθήματα εκκλησιαστικής ρητορικής, 1952, δεύτερη έκδοση 1967
- Αρτινά ιστορικά σημειώματα, 1953, δεύτερη έκδοση 1962
- Τα χριστιανικά μνημεία της νήσου Σκιάθου (διδακτορική διατριβή), Θεσσαλονίκη 1955
- Το ανώτερον εκκλησιαστικόν φροντιστήριον της Θεσσαλονίκης, 1962
- Το ιεροδιδασκαλείον Βέλλας, 1962, δεύτερη έκδοση 1969
- Η φυσική μορφή του Χριστού εις την Παράδοσιν της Εκκλησίας, 1962
- Μαθήματα Ορθοδόξου δογματικής, 1969, δεύτερη έκδοση 1970
- Αγωνισταί του 1821 εκ της νήσου Σκοπέλου, 1974 (Αρχείο Θεσσαλικών Μελετών #3 (1974) σσ. 75-115.)
- Νοσταλγικός περίπατος στο νησί των δυο Αλέξανδρων, τη Σκίαθο, Αθήνα 1975, δεύτερη έκδοση Αθήνα 1988, τρίτη έκδοση Εκδόσεις Ιωλκός, Αθήνα 1999
- Σκιαθίτικα, Α΄: Ιστορία της Σκιάθου, Εκδόσεις Ιωλκός, Αθήνα 1978
- Σκιαθίτικα, Β΄: Σύμμεικτα Σκιάθου, Εκδόσεις Ιωλκός, Αθήνα 1979
- Ανέκδοτη συμπληρωματική Ακολουθία του αγίου Ξενοφώντος του Αλεξ. Μωραϊτίδη, 1980
- Σκιαθίτικα, Γ΄: Μελετήματα και κείμενα, Εκδόσεις Ιωλκός, Αθήνα 1982
- Ό Αλέξανδρος Μωραϊτίδης, ο άνθρωπος — ο λογοτέχνης, Εκδόσεις Ιωλκός, Αθήνα 1982
- Σκιαθίτικα, Δ΄: Μνήμες Σκιάθου, Εκδόσεις Ιωλκός, Αθήνα 1986
- Μαθήματα Ορθοδόξου Δογματικής, Ελληνική Ορθόδοξο Θεολογική Σχολή, #1, Βοστώνη 1952, δεύτερη έκδοση Θεσσαλονίκη 1969
- Μαθήματα Συµβολικής εξ επόψεως 'Ορθοδόξου, Ελληνική Ορθόδοξο Θεολογική Σχολή, #2, Βοστώνη 1952
- Μαθήματα Λειτουργικής καί Χριστιανικής Τέχνης, Ελληνική Ορθόδοξο Θεολογική Σχολή, #3, Βοστώνη 1952
- Μαθήματα Εκκλησιαστικής Ρητορικής, Ελληνική Ορθόδοξο Θεολογική Σχολή, #4, Βοστώνη 1952, δεύτερη έκδοση Θεσσαλονίκη 1967
- Ανεξερεύνητες πτυχές της ζωής του Αλεξάνδρου Παπαδιαμάντη, Αθήνα 1988, Εκδόσεις Ιωλκός, Αθήνα 2002
- Η προσφορά µου στη ζωή και το έργο του Αλεξάνδρου Παπαδιαμάντη, Αθήνα 1993
- Το Μοναστήρι του Ευαγγελισμού της Σκιάθου, Βόλος 1994
- Το Μοναστήρι της Παναγίας της Κουνίστρας, Βόλος 1995
- Αξιόλογες τοποθεσίες στο νησί του Παπαδιαμάντη, Βόλος 1995.
Στο «Βιογραφικό σημείωμα», στον τέταρτο τόμο των Σκιαθίτικων, αναφέρονται και τα εξής ακόμη έργα του: Η Σταυρική θυσία του Χριστού κατά τον Απόστολον Παύλον και Ο Απόστολος Παύλος και η γεωργική εργασία.
Πηγές Επεξεργασία
- Ν. Δ. Τριανταφυλλόπουλος, «Ο τελευταίος Σκιαθίτης μελετητής των Αλεξάνδρων», Καθημερινή, 18 Δεκεμβρίου 2001
- Ν. Δ. Τριανταφυλλόπουλος, «Ιωάννης Φραγκούλας»
- Σκιάθος, τρίμηνη σκιαθίτικη επιθεώρηση, τχ. #18, Ιούλης, Αύγουστος, Σεπτέμβρης 1980, «Αφιέρωμα στον παπα-Γιώργη Ρήγα και το δρα Ιω. Ν. Φραγκούλια
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. catalogue
.bnf .fr /ark: /12148 /cb14447098g. Ανακτήθηκε στις 30 Δεκεμβρίου 2019. - ↑ data
.nlg .gr /resource /authority /record31608. - ↑ «Βιογραφικό σημείωμα», Σκιαθίτικα, τμ. Δ΄, Εκδόσεις Ιωλκός, Αθήνα 1986, σ. 297.
- ↑ Ιω. Ν. Φραγκούλης, Σκιαθίτικα, τμ. Δ΄, ό.π., σ. 235.
- ↑ Ν. Δ. Τριανταφυλλόπουλος, «Ιωάννης Ν. Φραγκούλας»[νεκρός σύνδεσμος].
- ↑ Κωστής Μπαστιάς, «Αντί για πρόλογο», Σκιαθίτικα, τμ. Β΄, σ. 9. Πρώτη δημοσίευση Εθνικός Κήρυξ Νέας Υόρκης, 14–15 Νοεμβρίου 1951.
- ↑ Ν. Δ. Τριανταφυλλόπουλος, «Ο τελευταίος Σκιαθίτης μελετητής των Αλεξάνδρων», ό.π.
- ↑ Ν. Δ. Τριανταφυλλόπουλο, «Ιωάννης Φραγκούλας» Αρχειοθετήθηκε 2018-08-30 στο Wayback Machine..
- ↑ Χρήστος Β. Χειμωνάς, Σκιάθος, τχ. #18, Ιούλης, Αύγουστος, Σεπτέμβρης 1980, σσ. 36–38.