O Ιωάννης ο Γεωμέτρης ή Ιωάννης Κυριώτης (άκμασε το β' ήμισυ του 10ου αι.) ήταν ποιητής, στρατιωτικός και μοναχός στη Ρωμανία. Ήταν μία από τις κύριες μορφές των Γραμμάτων κατά τη Μακεδονική Αναγέννηση.

Ιωάννης ο Γεωμέτρης
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση935 (περίπου)
Κωνσταντινούπολη
Θάνατος989[1] ή 1000 (περίπου)
Χώρα πολιτογράφησηςΒυζαντινή Αυτοκρατορία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςμεσαιωνική ελληνική γλώσσα
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταποιητής
μοναχός
πεζογράφος[2]
πολυμαθής[3]
μαθηματικός[3]

Βιογραφία

Επεξεργασία

Ήταν μάλλον από ευγενή καταγωγή· δεν γνωρίζουμε άλλους συγγενείς του. Ήταν καλά εκπαιδευμένος και υπηρέτησε στον Ρωμαϊκό στρατό πριν αποσυρθεί ως μοναχός.[4]

Η σταδιοδρομία του περιλαμβάνει τις γεμάτες γεγονότα βασιλείες του Νικηφόρου Β΄ Φωκά (β. 963-969), Ιωάννη Α΄ Κουρκούα (β. 969-976) και των πρώτων ετών του Βασιλείου Β΄ Μακεδόνων (β. 976-1025). Ως αποτέλεσμα η ποίησή του είναι γεμάτη από αναφορές στις συγκρούσεις της εποχής του με τους Βουλγάρους και τους Ρως, όπως και στις εξεγέρσεις του Βάρδα Σκληρού και Βάρδα Φωκά του νεοτέρου. Μεταξύ των Αυτοκρατόρων ξεχωρίζει τον Νικηφόρο Β΄ με ιδιαίτερο έπαινο, ενώ καταγγέλλει τον δολοφόνο του Ιωάννη Α΄.[4][5] Παλαιότερα ο Ιωάννης Γεωμέτρης ταυτιζόταν λανθασμένα με τον Ιωάννη επίσκοπο της Μελιτηνής.[4]

Έγραψε σε έμμετρο και σε πεζό λόγο. Τα έργα του περιλαμβάνουν επιγράμματα, στα οποία περιλαμβάνεται και η μοναστική συλλογή Παράδεισος, ύμνοι στη Θεοτόκο, ένα εγκώμιο σε μία δρυ και πεζά έργα ρητορικής, ομιλίες και εξηγήσεις.[4][5]

Εκδόσεις

Επεξεργασία

Η πρώτη έκδοση των έργων του εκδόθηκε από τον Ι. Α. Κράμερ το 1841 και βασίστηκε στο χειρόγραφο Paris. suppl. gr. 352 του 13ου αι., αλλά η έκδοση περιλαμβάνει πολλά λάθη.[6] Μία αναθεωρημένη έκδοση με γαλλική μετάφραση εκδόθηκε από τον Αιμιλί-Μαρλέν βαν Οπστόλλ το 2008.[7]

Αναφορές

Επεξεργασία
  1. (Γερμανικά) Κατάλογος της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γερμανίας. 119499797. Ανακτήθηκε στις 30  Μαΐου 2020.
  2. Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. av20231183171. Ανακτήθηκε στις 4  Απριλίου 2023.
  3. 3,0 3,1 (Γερμανικά) Κατάλογος της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γερμανίας. 119499797. Ανακτήθηκε στις 10  Ιουνίου 2020.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 Kazhdan (1991), p. 1059
  5. 5,0 5,1 Vasiliev (1958), p. 365
  6. J. A. Cramer, Appendix ad excerpta poetica: codex 352 suppl., Anecdota Graeca e Codd. Manuscriptis Bibliothecae regiae Parisiensis, vol. Ⅳ (Oxford, 1841, repr. Hildesheim, 1967), 265–352
  7. E.M. van Opstall, Jean Géomètre: Poèmes en Hexamètres et en Distiques Elégiaques, BRILL 2008 doi:10.1163/ej.9789004164444.I-606, (ISBN 9789047432586)
  • Kazhdan, Alexander (1991). "John Geometres". In Kazhdan, Alexander. The Oxford Dictionary of Byzantium. New York and Oxford: Oxford University Press. p. 1059. ISBN 978-0-19-504652-6.
  • Vasiliev, A. A. (1958). History of the Byzantine Empire, 324–1453, Volume I. THe University of Wisconsin Press. ISBN 9780299809256.

Περαιτέρω Βιβλιογραφία

Επεξεργασία
  • Lauxtermann, Marc D. (2003). "Appendix I. The Poems of John Geometres". Byzantine Poetry from Pisides to Geometres: Texts and Contexts, Volume I (PDF). Wiener Byzantinistische Studien XXIV/1. Vienna: Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften. pp. 287–296. ISBN 978-3-7001-3150-2.