Καίτη Στεφανίδου
Η Καίτη Φασουλιώτου Στεφανίδου (1925- 24 Μαρτίου 2012) ήταν Κύπρια ζωγράφος. Αποτελεί μια ξεχωριστή περίπτωση στην κυπριακή τέχνη και είναι μια από τις πρώτες σημαντικές γυναικείες παρουσίες της ζωγραφικής της Κύπρου. Σπούδασε ζωγραφική στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών Αθήνας κατά το διάστημα 1948-1955 έχοντας ως δασκάλους τους Ουμπέρτο Αργυρό και Γιάννη Μόραλη, καθώς επίσης και τον Παντελή Πρεβελάκη στην Ιστορία της Τέχνης.
| Καίτη Φασουλιώτου Στεφανίδου | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Καίτη Φασουλιώτου-Στεφανίδου (Αρχαία Ελληνικά) και Καίτη Στεφανίδου (Αρχαία Ελληνικά) |
| Γέννηση | 1925 Λεμεσός |
| Θάνατος | 24 Μαρτίου 2012 (87 ετών) |
| Εθνικότητα |  Κύπρος |
| Χώρα πολιτογράφησης | Κύπρος |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Σπουδές | Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών Σχολή Τέχνης του Σεντ Μάρτιν |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | καλλιτέχνιδα δασκάλα |
Πραγματοποίησε την πρώτη της ατομική έκθεση το 1972 με αφηρημένους γεωμετρικούς πίνακες και συνέχισε να εκθέτει τα έργα της μέχρι το 2003. Πολλά από τα έργα της βρισκονται στις συλλογές του Βυζαντινού Μουσείου του Αρχιεπισκόπου Μακάριου Γ ', στο Μουσείο Τέχνης Λουκίων και Μιχαλάκη Ζαμπελά, στη Δημοτική Πινακοθήκη Λεμεσού και Κρατική Πινακοθήκη Σύγχρονης Κυπριακής Τέχνης. Υπήρξε από τα ιδρυτικά μέλη του Επιμελητηρίου Καλών Τεχνών και από τις πρώτες Κύπριες που διέπρεψαν στον τομέα των εικαστικών Τεχνών.
Πρώτα χρόνια Επεξεργασία
Η Καίτη Στεφανίδου γεννήθηκε το 1925 στη Λεμεσό της Κύπρου. Ήταν κόρη της Τασούλας και του Πάνου Φασουλιώτη.[1][2] Ο πατέρας της ήταν ο συντάκτης της εφημερίδας Παρατηρητής και ήταν ανιψιά του Γιώργου Φασουλιώτη, δημιουργό κόμικς στην εφημερίδα Το γέλιο. [1][3] Από νεαρή ηλικία, της άρεσε να σχεδιάζει[4] και ενθαρρύνθηκε να αναπτύξει το ταλέντο της.[1] Μεταξύ 1948 και 1955, σπούδασε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας, παρακολουθώντας μαθήματα ζωγραφικής με τον Ουμπέρτο Αργυρό και τον Γιάννη Μόραλη και σπούδασε ιστορία τέχνης με τον Παντελή Πρεβελάκη. [5][6] Μετά την αποφοίτησή της, η Στεφανίδου μετακόμισε στο Λονδίνο για να παρακολουθήσει μαθήματα στη Σχολή Τέχνης του Αγίου Μαρτίνου [6] και να μελετήσει την τέχνη σε μουσεία και γκαλερί τόσο στο Λονδίνο όσο και στο Παρίσι μέχρι το 1960.[5][7]
Καριέρα Επεξεργασία
Με την ολοκλήρωση της εκπαίδευσης, η Στεφανίδου επέστρεψε στην Κύπρο το 1961 και ξεκίνησε μια καριέρα ως καθηγήτρια τέχνης στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση, διδάσκοντας για τα επόμενα είκοσι πέντε χρόνια.[5] Την ίδια χρονιά, συμμετείχε σε έκθεση που διοργανώθηκε από το περιοδικό Κυπριακά Χρονικά με τίτλο «Κύπριοι Καλλιτέχνες» και πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα. Τα έργα της σε αυτό το πρώιμο στάδιο της καριέρας της αντανακλούσαν τις πρώτες σύγχρονες εξελίξεις στη διεθνή τέχνη τη δεκαετία του 1950 και του 1960, δείχνοντας κυβικές επιρροές από καλλιτέχνες όπως ο Πωλ Σεζάν, ο Αντρέ Λοτ και ο Καζιμίρ Μάλεβιτς.[8] Στα μέσα της δεκαετίας του 1960, παντρεύτηκε τον συγγραφέα και ζωγράφο Τάσο Στεφανίδη, με τον οποίο απέκτησε δύο παιδιά, τον Πάνο, που θα γινόταν ζωγράφος και την Μαρίνα, [9] αργότερα συγγραφέα.[2]
Την επόμενη δεκαετία, συμμετείχε σε πολλά τοπικά και διεθνή εκθέσεις, συμπεριλαμβανομένων της Μπιενάλε του 1963 του Μουσείου Καλών Τεχνών της Αλεξάνδρειας, της Έκθεσης Σύγχρονης Κυπριακής Τέχνης του Ινστιτούτου Κοινοπολιτείας του 1970, η οποία παρουσιάστηκε στο Εδιμβούργο και το Λονδίνο και της Μπιενάλε του Σάο Πάολο του 1971 στη Βραζιλία.[10] Το 1972, η Στεφανίδου πραγματοποίησε την πρώτη της ατομική έκθεση στην Ακρόπολη, στη Λευκωσία. Τα περισσότερα από τα έργα της που παρουσιάστηκαν ήταν γεωμετρικές αφαιρέσεις που έδειξαν την επίδραση τέτοιων ζωγράφων όπως ο Ναούμ Γκάμπο, ο Πιέτ Μοντριάν και η Σοφί Τάουμπερ-Αρπ. Η Στεφανίδου ενδιαφερόταν να απομακρυνθεί από την εκπροσώπηση συγκεκριμένων αντικειμένων ή φύσης, αντί να εξερευνήσει την ουσία της κίνησης και της μορφής μέσα στο διάστημα με την εξερεύνηση του χρώματος, του σχήματος και της υφής.[10]
Το 1974, μετά το κυπριακό πραξικοπήμα, η Στεφανίδου άλλαξε το στυλ της και άρχισε να εισάγει αναφορές στην ελληνική ιστορία στα έργα της ως πολιτική δήλωση.[11] Ιδιαίτερα ενδιαφερόμενη για το πώς ο πόλεμος επηρεάζει τις γυναίκες, τα έργα της άρχισαν να διερευνούν γυναικείες μορφές, με έναν πιο εξπρεσιονιστικό τρόπο.[5][12][13] Χρησιμοποιώντας τον συμβολισμό στους πίνακές της, όπως παραστάσεις της Αφροδίτης και τα Όρη του Πενταδάκτυλου, χρησιμοποίησε ελληνικές αναφορές τόσο για την απόσπαση όσο και για τον χωρισμό από το ελληνιστικό παρελθόν της Κύπρου και ως σχολιασμός των πολιτικών γεγονότων που εμφανίστηκαν κατά την περίοδο.{sfn|Δανός|2012|pp=4–5}}[11]
Το 1978, η Στεφανίδου πραγματοποίησε την δεύτερη ατομική της έκθεση στη Γκαλερί Ζύγος στη Λευκωσία, όπου παρουσίασε και μερικά από τα παλαιότερα έργα της και το προηγούμενο στυλ της, καθώς και μια σειρά με τίτλο "Το βάθος του κόσμου" που ήταν επικεντρωμένη σε άγνωστες γυναικείες φιγούρες και τα όρια που επιβάλλονται στους ανθρώπους από παγκόσμια γεγονότα. [14] Στην τρίτη ατομική της έκθεση, που πραγματοποιήθηκε το 1982, η τέχνη της Στεφανίδου αγκαλιάζει τον Σουρεαλισμό[15] και την Ποπ Αρτ. [16]
Καθ 'όλη τη δεκαετία του 1980, συνέχισε να διερευνά την ιδέα των ορίων που τίθενται στις γυναίκες στην κοινωνία, χρησιμοποιώντας σύμβολα όπως το τηλέφωνο ή τα σήματα κυκλοφορίας για να αναδείξει τα όρια.[17] Μέχρι την 4η ατομική της έκθεση το 1988, που πραγματοποιήθηκε στην Πινακοθήκη Αποκάλυψης της Λευκωσίας, τα έργα της είχαν μετακινηθεί στην εξερεύνηση χρώματος, μορφής και κίνησης με μια εξπρεσιονιστική ρευστότητα στη σύνθεσή τους.[18]
Η Στεφανίδου επέστρεψε στα έργα της σε καθαρή αφαίρεση στην 5η ατομική της έκθεση που πραγματοποιήθηκε στην Πινακοθήκη Μόρφη στη Λεμεσό και ακόμη περισσότερο στην 6η ατομική της έκθεση στην Πινακοθήκη Αποκάλυψη, στην οποία τα έργα επικεντρώθηκαν σε ομαλά ζωντανά χρώματα σε επίπεδο χώρο χωρίς βάθος και όγκο.[19] Στην έκθεσή της το 1998 στην Πινακοθήκη Αποκάλυψη, η Στεφανίδου παρουσίασε θεματικά στοιχεία από παραδοσιακά χειροτεχνήματα, όπως ταπισερί και κεντήματα. Θολώνοντας τις γραμμές μεταξύ της καλής τέχνης και της λαϊκής τέχνης, χρησιμοποίησε μοτίβα για να αντιπροσωπεύσει τη θηλυκότητα.[20] Το 2003, στην ατομική της έκθεση Μεταμορφώσεις, που φιλοξενήθηκε στο Argo Gallery στη Λευκωσία, επεκτάθηκε σε αυτά τα θέματα, κάνοντας αναφορές στη λαογραφία και την πνευματικότητα, αν και σε μια πλήρως μοντέρνα παρουσίαση εξισορροπώντας αυστηρά την οργάνωση και την κάθετη ανάπτυξη σε ζωντανά χρώματα σε μια επίπεδη επιφάνεια χωρίς προοπτική μιας τρίτης διάστασης.[21]
Θάνατος και κληρονομιά Επεξεργασία
Η Στεφανίδου πέθανε στις 24 Μαρτίου 2012.[22] Αναφέρεται ως μια από τις κορυφαίες προσωπικότητες του 20ού αιώνα, που ανέπτυξε τη σύγχρονη τέχνη στην Κύπρο.[4][6] Η ιστορικός τέχνης Ελένη Νικήτα, χαρακτήρισε τη Στεφανίδου ως πρωτοπόρο, δηλώνοντας ότι το έργο της «δημιούργησε μια γέφυρα για την κυπριακή τέχνη που έφτασε στο σημείο που είναι σήμερα».[1] Τα έργα της βρίσκονται στις συλλογές του Βυζαντινού Μουσείου του Αρχιεπισκόπου Μακάριου Γ ', στο Μουσείο Τέχνης Λουκίων και Μιχαλάκη Ζαμπέλα, στη Δημοτική Πινακοθήκη Λεμεσού και στην Κρατική Πινακοθήκη Σύγχρονης Κυπριακής Τέχνης.[5] Το 2013, η Γκαλερί Αποκάλυψη φιλοξένησε το Descendance, μια έκθεση που παρουσίαζε προηγούμενα άγνωστα έργα της Στεφανίδου, του συζύγου της, Τάσου και του γιου της, Πάνου.[3]
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Cyprus To-day 2013, σελ. 47.
- ↑ 2,0 2,1 Στεφανίδου 2018.
- ↑ 3,0 3,1 Πολίτης News 2013.
- ↑ 4,0 4,1 Παράθυρο 2014.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 Πετρίδης 2016, σελ. 38.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 Kathimerini 2012.
- ↑ Cyprus To-day 2013, σελ. 48.
- ↑ Δανός 2012, σελ. 2.
- ↑ Παράθυρο 2012.
- ↑ 10,0 10,1 Δανός 2012, σελ. 3.
- ↑ 11,0 11,1 Photiou 2013, σελ. 198.
- ↑ Δανός 2012, σελίδες 4–5.
- ↑ Photiou 2013, σελ. 199.
- ↑ Δανός 2012, σελίδες 5–6.
- ↑ Δανός 2012, σελ. 6.
- ↑ Δανός 2012, σελ. 7.
- ↑ Photiou 2013, σελίδες 199–200.
- ↑ Δανός 2012, σελ. 8.
- ↑ Δανός 2012, σελ. 9.
- ↑ Δανός 2012, σελ. 10.
- ↑ Δανός 2012, σελ. 11.
- ↑ Παράθυρο 2012.
Περαιτέρω ανάγνωση Επεξεργασία
- Στεφανίδου, Μαρίνα (2009). Καίτη Φασουλιώτου Στεφανίδου—Katy Phasouliotis Stephanides (στα Greek). Nicosia, Cyprus: Εν Τύποις. ISBN 978-9963-654-95-6.
Βιβλιογραφικές πηγές Επεξεργασία
- Δανός, Αντώνης (2012). «Καίτη Στεφανίδου (1925–2012)» [Katy Stephanides (1925–2012)] (PDF). cut.ac.cy (στα Greek). Limassol, Cyprus: Cyprus University of Technology. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 6 Οκτωβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2018.
- Πετρίδης, Παναγιώτης, επιμ. (2016). «Καίτη Φασουλιώτου Στεφανίδου (1925-2012)». έργα Κυπρίων καλλιτεχνών [Works by Cypriot Artists: Katy Fasouliotis Stephanides, 1925–2012] (PDF) (στα Greek). Cyprus: Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού, Παιδαγωγικό Ινστιτούτο. ISBN 978-9963-0-1580-1. Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 2 Οκτωβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2018.
- Photiou, Maria (Ιανουαρίου 2013). Rethinking the history of Cypriot art: Greek Cypriot women artists in Cyprus (PDF) (PhD). Loughborough, England: Loughborough University. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 7 Οκτωβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 7 Οκτωβρίου 2018.
- Στεφανίδου, Μαρίνα (4 April 2018). «Για την Καίτη Φασουλιώτου Στεφανίδου» (στα Greek). Phileleftheros (Nicosia, Cyprus). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 October 2018. https://web.archive.org/web/20181006210332/http://www.philenews.com/politismos/kypros/article/508947/ga-tin-kaiti-fasoyliotoy-stefanidoy. Ανακτήθηκε στις 6 October 2018.
- «Aπεβίωσε η ζωγράφος Καίτη Στεφανίδου» (στα Greek). Παράθυρο (Limassol, Cyprus). March 2012. http://parathyro.com/2012/03/a-5/. Ανακτήθηκε στις 6 October 2018.[νεκρός σύνδεσμος]
- «Descendance Exhibition—Tasos, Katy and Panos Stephanides». Cyprus To-day (Nicosia, Cyprus: Public Information Office, Ministry of the Interior) LI (1): 46–49. March 2013. http://flipbooks.pio.gov.cy/Periodicals/2013/Cyprus%20Today_2013_January-March/files/assets/seo/page46.html. Ανακτήθηκε στις 6 October 2018.
- «Εφυγε η ζωγράφος Καίτη Στεφανίδου» (στα Greek). Kathimerini (Athens, Greece). 27 March 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 October 2018. https://web.archive.org/web/20181006183138/http://www.kathimerini.com.cy/gr/politismos/eikastika/83358/?ctype=ar. Ανακτήθηκε στις 6 October 2018. «Exited: The painter Kati Stefanides»
- «Καίτη Φασουλιώτου Στεφανίδου, 1925–2012» (στα Greek). Παράθυρο (Limassol, Cyprus). April 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-10-07. https://web.archive.org/web/20181007224844/http://parathyro.com/2012/04/19252012/. Ανακτήθηκε στις 6 October 2018.
- «H μέθοδος των τριών: Τάσος, Καίτη και Πάνος Στεφανίδης στην γκαλερί Αποκάλυψη» (στα Greek). Πολίτης News (Nicosia, Cyprus). 1 February 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 October 2018. https://web.archive.org/web/20181006163317/http://politis.com.cy/article/h-methodos-ton-trion-tasos-kaiti-kai-panos-stefanidis-stin-gkaleri-apokalupsi. Ανακτήθηκε στις 6 October 2018.