Καρδαμύλη Μεσσηνίας
Συντεταγμένες: 36°53′12″N 22°13′56″E / 36.88667°N 22.23222°E
Η Καρδαμύλη είναι παραθαλάσσιος οικισμός της Μεσσηνίας[1][2] και έδρα του Δήμου Δυτικής Μάνης[3] στην Πελοπόνησσο.
| Καρδαμύλη | |
|---|---|
 | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Πελοποννήσου |
| Περιφερειακή Ενότητα | Μεσσηνίας |
| Δήμος | Δυτικής Μάνης |
| Δημοτική Ενότητα | Λεύκτρου |
| Γεωγραφία | |
| Υψόμετρο | 21 μέτρα |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 332 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Ταχ. κώδικας | 240 22 |
| Τηλ. κωδικός | 2721 |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Γενικά στοιχεία
ΕπεξεργασίαΗ Καρδαμύλη βρίσκεται στις ανατολικές ακτές του Μεσσηνιακού κόλπου, σε υψόμετρο 20 μέτρα[2] και απέχει 36 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της Καλαμάτας. Έχει χαρακτηριστεί από το Υπουργείο Πολιτισμού ως τοπίο ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, γιατί αποτελεί ένα αξιόλογο φυσικό τοπίο με πλούσια βλάστηση μέσα στο οποίο εντάσσονται χαρακτηριστικά δείγματα της εξέλιξης της μανιάτικης κατοικίας και ως ιστορικό τοπίο, λόγω της σημασίας που έχει για την ιστορία της αρχιτεκτονικής και γενικότερα για την ελληνική ιστορία, επειδή η γη της, κατοικούμενη από τα προϊστορικά χρόνια μέχρι σήμερα, είναι πλούσια σε μνημεία όλων των εποχών και η ιστορία της πλούσια σε γεγονότα.[4] Λίγα μόλις μέτρα χωρίζουν την παλιά πόλη από τη νεότερη.
Ονομασία
ΕπεξεργασίαΤο όνομα «Καρδαμύλη» αναφέρεται για πρώτη φορά στα χρόνια του Ομήρου και αναφέρεται στην Ιλιάδα (Ι 150) ως πρώτη από τις «επτά ευνομούμενες και καλώς κατοικούμενες πόλεις» που ο Αγαμέμνονας θα έδινε προίκα στον Αχιλλέα αν νυμφευόταν μια από τις κόρες του.[2] Αργότερα ονομάστηκε «Σκαρδαμούλα», ενώ τα τελευταία χρόνια επικράτησε πάλι το αρχαίο όνομα.
Ιστορικά στοιχεία
Επεξεργασία
Την εποχή του Φιλίππου Β' υπήρξε αυτόνομη Μεσσηνιακή πόλη, η οποία από το 146 π.Χ. ανήκε στο Κοινό των Ελευθερολακώνων ενώ την περίοδο του Αυγούστου δόθηκε στην Σπάρτη ως επίνειο.[1]
Κάτω από το μεσαιωνικό κάστρο του 12ου αιώνα και κοντά στην επάνω Καρδαμύλη, βρίσκονται οι Ελληνιστικοί θαλαμοειδείς τάφοι «Διοσκούρων»,[5] χαρακτηρισμένοι ως Ιστορικό Διατηρητέο Μνημείο, με απόφαση του Υπουργείου Πολιτισμού[εκκρεμεί παραπομπή].
Στην Καρδαμύλη, κατέφυγαν πρόσφυγες από τον Μυστρά, μετά την καταστροφή του το 1460 (οι οποίοι κατέφυγαν σε σπηλιές εξού και το όνομα Τρουπάκηδες) ενώ σε αυτήν ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης μαζί με άλλους Μανιάτες οπλαρχηγούς, σχεδίασαν την επανάσταση του 1821.[6]
Εξαιρετικά αξιόλογο είναι το Οχυρό συγκρότημα των Μούρτζινων - Τρουπάκηδων, το οποίο δωρήθηκε το 1967 στο Ελληνικό Δημόσιο από τις ιδιοκτήτριές του Μαρία και Ελένη Μπουκουβαλέα, κληρονόμους των Μούρτζινων, προκειμένου να στεγάσει Κλασικό, Βυζαντινό και Λαογραφικό Μουσείο. Το 1994 κηρύχθηκε ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο.[7] Το 2000 ξεκίνησε η διαδικασία παραχώρησης στο ΥΠΠΟ της κατοχής, χρήσης και διαχείρισης του συγκροτήματος.[εκκρεμεί παραπομπή] Το χρονικό διάστημα 1999 - 2004 ολοκληρώθηκε η αποκατάσταση τμήματός του που περιλαμβάνει την τριώροφη οχυρωμένη κατοικία και τα προσκτίσματά της και η μετατροπή του σε Μουσείο.
Το Υπουργείο Πολιτισμού, έχει χαρακτηρίσει – με αποφάσεις του – ως Ιστορικά Διατηρητέα Μνημεία, τα εξής[εκκρεμεί παραπομπή]:
Βάρδια (Παρατηρητήριο) Δημητρέων, Εκκλησία Αγίου Ιωάννη, Εκκλησία Αγίου Νικολάου, Οχυρό Συγκρότημα, Ιερά Μονή Μεταμορφώσεως Σωτήρος Χριστού, Εκκλησία Αγίας Σοφίας, Εκκλησία Αγίου Σπυρίδωνος, Καμάρα – Δεκούλου, Εκκλησία Αγίων Θεοδώρων, Αρχαία Λατομεία, Οικία Πατριαρχέα (Καταραχέα), Ιερό Ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου (σημερινός ενοριακός), Πυργόσπιτο Κωστοπούλου, Πυργόσπιτο Λυμπερέα, Πυργόσπιτο Πατριαρχέα, Πυργόσπιτο Φουντέα, Αρχαία Ακρόπολη, Πυργόσπιτο Πετρέα, Κοιμητηριακό, Εκκλησία Αγίου Νικολάου, Ιερά Μονή Φανερωμένης, Ιερά Μονή Καράβελη ή Στριτιτσίου.
Εκπαίδευση
ΕπεξεργασίαΣτην περιοχή λειτουργεί Νηπιαγωγείο, Γυμνάσιο και Λύκειο.[8] Διαθέτει, επίσης, Κέντρο Εξυπηρέτησης Πολιτών (ΚΕΠ),[9] Αστυνομικό Τμήμα και Περιφερειακό Ιατρείο.
Καλλιτεχνικά
ΕπεξεργασίαΣτην Καρδαμύλη γυρίστηκε η ταινία Before Midnight με τους Ήθαν Χοκ και Τζουλί Ντελπί.[10]
Διοικητικά στοιχεία
ΕπεξεργασίαΑναφέρεται επίσημα, μετά την ολοκλήρωση της Επανάστασης του 1821, το 1835 να ορίζεται έδρα του δήμου Καρδαμύλης και από το 1912 να αποσπάται από αυτόν και να ορίζεται έδρα της κοινότητας Καρδαμύλης. Το 1997 (σχέδιο Καποδίστριας) ορίστηκε έδρα του δήμου Λεύκτρου και από το 2010 (σχέδιο Καλλικράτης) έδρα του δήμου Δυτικής Μάνης [11] Σύμφωνα με την απογραφή 2021 απογράφησαν 332 κάτοικοι[12] ενώ με αυτήν του 2011 είχε 300[13].
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ 1,0 1,1 Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. 16. Αθήνα: Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 119.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα. 32. Εκδοτικός Οργανισμός Πάπυρος. 1996. σελ. 116.
- ↑ «Καρδαμύλη Μεσσηνίας». Διοικητικές μεταβολές των ΟΤΑ. Ελληνική Εταιρία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης. Ανακτήθηκε στις 13 Φεβρουαρίου 2025.
- ↑ «NatureBank - Τοπίο (ΤΙΦΚ) - Καρδαμύλη». filotis.itia.ntua.gr. Ανακτήθηκε στις 13 Φεβρουαρίου 2025.
- ↑ «Οι τάφοι των Διόσκουρων». messinia.mobi. 25 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 13 Φεβρουαρίου 2025.
- ↑ balaska, eleni (9 Ιανουαρίου 2021). «Ο πύργος της Καρδαμύλης όπου οργανώθηκε η επανάσταση του '21. Πως ο Κολοκοτρώνης και οι Μανιάτες ξεκίνησαν τον Αγώνα (drone)». ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ. Ανακτήθηκε στις 13 Φεβρουαρίου 2025.
- ↑ Lila (8 Αυγούστου 2020). «Η Καρδαμύλη από ψηλά». ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ. Ανακτήθηκε στις 11 Φεβρουαρίου 2025.
- ↑ «ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΛΥΚΕΙΟ ΚΑΡΔΑΜΥΛΗΣ Archives». ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΘΑΡΡΟΣ. Ανακτήθηκε στις 13 Φεβρουαρίου 2025.
- ↑ «Χρυσός Οδηγός». www.xo.gr. Ανακτήθηκε στις 13 Φεβρουαρίου 2025.
- ↑ Amoweb, amoweb gr. «Ο Ίθαν Χοκ και η Ζιλί Ντελπί εγκαινιάζουν το 3ο Φεστιβάλ Θερινού Κινηματογράφου της Αθήνας!». cinemagazine.gr. Ανακτήθηκε στις 13 Φεβρουαρίου 2025.
- ↑ «Πύργος Λεύκτρου Μεσσηνίας». Διοικητικές μεταβολές των ΟΤΑ. Ελληνική Εταιρία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης. Ανακτήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 2025.
- ↑ «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού απογραφής 2021». σελ. 21920 (σελ. 338 του pdf).
- ↑ «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού απογραφής 2011», σελ. 10781 (σελ. 307 του pdf)