Κοινοβούλιο της Οξφόρδης (1258)

Το Κοινοβούλιο της Οξφόρδης (1258), επίσης γνωστό και ως Τρελό Κοινοβούλιο και Α΄ Αγγλικό Κοινοβούλιο, συγκλήθηκε κατά τη βασιλεία του Ερρίκου Γ΄ της Αγγλίας. Το Κοινοβούλιο πήρε το προσωνύμιο «τρελό» ως αποτέλεσμα μιας αναφοράς που εντοπίζεται στο Liber de Antiquis Legibus («Βιβλίο των Αρχαίων»).[1] Την απόφαση για την δημιουργία του την έλαβε ο Σίμων του Μονφόρ, 6ος Κόμης του Λέστερ. Κεντρικός ομιλητής σε αυτό ήταν ο Πέτρος του Μονφόρ υπό την καθοδήγηση του Σίμων του Μονφόρ. O τελευταίος ηγήθηκε του Κοινοβουλίου, αλλά και ολόκληρης της Αγγλίας, για 18 μήνες, από το 1264 μέχρι το θάνατό του στη Μάχη του Ίβσαμ.

Υπόβαθρο Επεξεργασία

Ο Βασιλιάς Ερρίκος Γ΄ της Αγγλίας είχε συμφωνήσει με τον Πάπα Ιννοκέντιο Δ΄ ο γιος του (του Ερρίκου) Εδμούνδος να γίνει Βασιλιάς της Σικελίας μετά το θάνατο του Φρεδερίκου Β΄, Αυτοκράτορα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.[2] Ο Πάπας προσφέρθηκε να χρηματοδοτήσει εν μέρει τις προσπάθειες για την ανατροπή των αυτοκρατορικών δυνάμεων που βρίσκονταν στη Σικελία, αλλά μετά το θάνατο του Ιννοκέντιου και τη διαδοχή του από τον Πάπα Αλέξανδρο Δ΄, το αρχικό σχέδιο εγκαταλείφθηκε.[3][4] Ο Αλέξανδρος δεν ήθελε να χρηματοδοτήσει τις πολεμικές προσπάθειες, ενώ απείλησε τον Ερρίκο σε περίπτωση που δεν εκστράτευε στη Σικελία ότι θα τον αφορίσει.[2] Ως αποτέλεσμα, ο Βασιλιάς προσπάθησε να επιβάλει μία νέα φορολογία στο Κοινοβούλιο, προκειμένου να χρηματοδοτήσει τις πολεμικές προσπάθειες. Στα βασιλικά ταμεία δεν βρίσκονταν αρκετά κεφάλαια για ένα τέτοιο εγχείρημα, ακόμη και μετά την πώληση της γης που ανήκε στον Εδουάρδο από τον Γουλιέλμο Α΄ του Βαλάνς.[5]

Επιχειρήματα και συμβιβασμός Επεξεργασία

Στο Κοινοβούλιο του Λονδίνου που συγκλήθηκε στις 2 Απριλίου του 1258, η δυσαρέσκεια των μεγάλων γαιοκτημόνων απέναντι στον Βασιλιά έφτασε σε οριακό σημείο. Εκεί έγινε συμφωνία να εξεταστεί το ζήτημα της φορολογίας τους επόμενους μήνες. Στο Κοινοβούλιο της Οξφόρδης στις 11 Ιουνίου, υπό την ηγεσία του Σίμων του Μονφόρ, ο Ερρίκος αποδέχθηκε μια νέα μορφή διακυβέρνησης, κατά την οποία η εξουσία τέθηκε στα χέρια ενός ανακτοβουλίου, που αποτελούνταν από 15 μέλη τα οποία θα επόπτευαν τους υπουργικούς διορισμούς, την τοπική διοίκηση και τη φύλαξη των βασιλικών κάστρων.[6][7] Το Κοινοβούλιο, ωστόσο, το οποίο έπρεπε να συνεδριάσει τρεις φορές το χρόνο, θα είχε το καθήκον να επιβλέπει τις επιδόσεις του ανακτοβουλίου.[8]

Ο Ερρίκος συμφώνησε με αυτούς τους όρους και ως αποτέλεσμα σχηματίστηκε ένα ανακτοβούλιο αποτελούμενο από δεκαπέντε μέλη. Αυτά τα μέλη περιλάμβαναν τόσο τον Σίμων του Μονφόρ όσο και τον γιο του Πέτρο, ο οποίος ενήργησε ως προεδρεύων στις συνεδριάσεις.[9][10] Στους υπόλοιπους δώδεκα περιλαμβάνονταν ο Βονιφάτιος της Σαβοΐας, ο Ουαλτέρος της Καντιλούπης, ο Ρότζερ Μπίγκοντ, ο Ρίτσαρντ του Κλαρέ, ο Χάμφρεί του Μποχούν, ο Γουίλιαμ Μοντουίτ, o Ουίλιαμ του Φορς, ο Χιου Μπίγκοντ, ο Πέτρος Β΄ της Σαβοΐας, ο Ρότζερ Μόρτιμερ, ο Τζέιμς του Οντελεϊέ και ο Τζον Μονσέλ.[9]

Επακόλουθα γεγονότα Επεξεργασία

Η λειτουργία του Κοινοβουλίου δεν κράτησε για πολύ. Ο Πάπας δικαιολόγησε τον Βασιλιά για την αμέλεια των υποχρεώσεών του όσον αφορά το ζήτημα της Σικελίας, κάτι που σήμαινε ότι δεν απαιτούσε πλέον τα κεφάλαια τα οποία θα έπρεπε να εξασφαλίσει με μία νέα φορολογία που θα θέσπιζε το Κοινοβούλιο.[6] Το ζήτημα επιλύθηκε με παρέμβαση του Γάλλου Βασιλιά Λουδοβίκου Θ΄, ο οποίος ενήργησε διαιτητικά μεταξύ του Ερρίκου και των Βαρόνων στην Απόφαση της Αμιένης. Ο Λουδοβίκος έλαβε την απόφαση να υποστηρίξει τον ομόλογό του Άγγλο Βασιλιά, ανατρέποντας τη συμφωνία που συνάφθηκε στο Κοινοβούλιο της Οξφόρδης και ακυρώνοντας την ανάγκη του Ερρίκου να επιτρέψει στο Κοινοβούλιο να διορίσει υπουργούς, παραχωρώντας αυτή τη βασιλική εξουσία.[11][12]

Τα γεγονότα οδήγησαν σύντομα στον Δεύτερο Πόλεμο των Βαρόνων, όταν οι δυνάμεις του Σίμων του Μονφόρ εξεγέρθηκαν εναντίον του Βασιλιά. Στις 14 Μαΐου του 1264, οι δυνάμεις των Βαρόνων κατάφεραν να νικήσουν τις βασιλικές δυνάμεις στη Μάχη του Λούις και να αιχμαλωτίσουν τον Βασιλιά Ερρίκο και τον Πρίγκιπα Εδουάρδο.[13][14][15] Ο Πρίγκιπας Εδουάρδος κατάφερε να ξεφύγει από την αιχμαλωσία, ξεκινώντας την επανακατάκτηση της Αγγλίας/[16] Οι δυνάμεις του Μονφόρ παγιδεύτηκαν στο Ίβσαμ και στην επακόλουθη μάχη ο Σίμων και οι σημαντικότεροι Βαρόνοι σκοτώθηκαν από τις δυνάμεις του Εδουάρδου.[17]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Treharne (1973): σελ. 72
  2. 2,0 2,1 Carpenter (1996): σελ. 184
  3. Weiler (2006): σελ. 149
  4. Weiler (2006): σελ. 152
  5. Trevelyan (1953): σελ. 98
  6. 6,0 6,1 Koenig, Chris (7 March 2012). «Recalling the Mad Parliament of 1258». Oxford Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-06-21. https://web.archive.org/web/20180621231548/http://www.oxfordtimes.co.uk/lifestyle/thisweek/9575171.Recalling_the_Mad_Parliament_of_1258/. Ανακτήθηκε στις 3 Απριλίου 2015. 
  7. Trevelyan (1953): σελ. 99
  8. Trevelyan (1953): σελ. 100
  9. 9,0 9,1 «The Mad Parliament, 1258». The National Archives. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2015. 
  10. «The role of the Speaker». BBC News. 18 Οκτωβρίου 2000. http://news.bbc.co.uk/1/hi/uk_politics/978265.stm. Ανακτήθηκε στις 3 Απριλίου 2015. 
  11. Treharne (1973): σελ. 289
  12. Powicke (1962): σελ. 183
  13. Powicke (1947): σελ. 459–460
  14. Sadler (2008): σελ. 55–69
  15. Maddicott, J. R. (1983), «The Mise of Lewes, 1264», English Historical Review (Oxford University Press) 98 (388): 588–603, doi:10.1093/ehr/xcviii.ccclxxxviii.588 
  16. Prestwich (1997): σελ. 48–49
  17. Sadler (2008): σελ. 105–109