Κοινωνικό Κέντρο «Ex OPG Occupato SocialCenter»

«ExOPGOccupato SocialCenter - Jeso 'pazzo» Αρχειοθετήθηκε 2020-11-28 στο Wayback Machine., είναι το όνομα το οποίο έχει δοθεί στο «αστικό κοινό» που προέκυψε στην  πρώην ψυχιατρική φυλακή OPG (Ospedale Psichiatrico Giudiziario) στην Νάπολη. Η αρχή έγινε το 2015, όταν διάφορες συλλογικότητες (με πιο αναγνωρίσιμες της «Clash City Workers Αρχειοθετήθηκε 2020-10-30 στο Wayback Machine.»  και μιας φοιτητικής ομάδας που ονομάζεται «Collettivo Autorganizzato Universitario») αποφάσισαν να καταλάβουν το εγκαταλελειμμένο από το 2008 κτήριο.[1]

Η πορεία του εγχειρήματος προς την εδραίωση και την κοινωνική αποδοχή δεν ήταν στρωμένη με ροδοπέταλα. Η τοπική Αστυνομία προσπάθησε ανεπιτυχώς να εκκενώσει το κτήριο. Η κατάληψη όμως «άντεξε» χάρη στην εικοσιτετράωρη φύλαξη τoυ κτηρίου από τους ακτιβιστές για τέσσερις ολόκληρους μήνες. Ο δικαστικός αγώνας που έχει ξεκινήσει με την έμπρακτη στήριξη των Δημοτικών αρχών της Νάπολης  για την μεταφορά της ιδιοκτησίας του κτηρίου στο Δήμο,  αν και βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη, έχει δώσει την απαραίτητη ελευθερία κινήσεων στους αγωνιστές της κατάληψης και στην τοπική κοινωνία ώστε να συνδιαμορφωθούν δράσεις και παρεμβάσεις κοινωνικής προσφοράς και αλληλοβοήθειας.[2]

Σε όλα αυτά τα χρόνια το κοινωνικό κέντρο «ExOPGOccupato SocialCenter - Jeso 'pazzo» Αρχειοθετήθηκε 2020-11-28 στο Wayback Machine. έχει καταξιωθεί στις συνειδήσεις του λαού της Νάπολης ως ένα κατ’ εξοχή εργαστήριο κοινωνικής δημιουργίας και προσφοράς, με φήμη που ξεπερνά τα στενά όρια της πόλης. Το μέρος άρχισε να ανακαινίζεται και να οργανώνονται διάφορες δραστηριότητες. Υπάρχει γυμναστήριο, ιατρική κλινική, θέατρο, κλαμπ, τμήμα απογευματινής απασχόλησης για μαθητές, φροντιστήριο Ιταλικής γλώσσας, τμήμα νομικών συμβουλών σε εργαζόμενους και μετανάστες  και ούτω καθεξής. Με αυτόν τον τρόπο υπάρχει απομάκρυνση από μια απαρχαιωμένη σεχταριστική στάση της παραδοσιακής αριστεράς. Μέσα από τις δραστηριότητες που διεξάγονται στο κέντρο, σκοπός είναι να δημιουργηθεί εδώ μια εντελώς διαφορετική μέθοδος ενάσκησης πολιτικής βασισμένης στον οριζόντιο διάλογο, καθώς και στην δημιουργία μορφών κοινοτικής αυτοδιοίκησης.[1] Πρόσφατα με πρωτοβουλία του «ExOPGOccupato SocialCenter - Jeso 'pazzo» Αρχειοθετήθηκε 2020-11-28 στο Wayback Machine. έχουμε και την δημιουργία της νέας πολιτικής κίνησης  Potere al popolo (Power to the People, PaP) η οποία φιλοδοξεί να επανασυνδέσει την αριστερά με τον κόσμο της εργασίας και τις καταβολές της.

Ιστορία της ψυχιατρικής φυλακής Επεξεργασία

Η ιστορία αυτού του κτηρίου ξεκινάει από το μακρινό 1573, το έτος ίδρυσής του. Ήταν ένα μοναστήρι αφιερωμένο στο Sant 'Eframo, και παρέμεινε ως τέτοιο μέχρι το 1859,  όταν υπήρξε και η πρώτη ενοποίηση της Ιταλίας. Οι Σαβοΐτες κατέσχεσαν το κτήριο από την Εκκλησία και το έκαναν ένα από τους στρατώνες τους.  Κατά την εποχή της Φασιστικής διακυβέρνησης της χώρας, περίπου εξήντα χρόνια αργότερα, έγινε ψυχιατρική φυλακή. Παρέμεινε φυλακή μέχρι τον Φεβρουάριο του 2008  όταν και έκλεισε. Χιλιάδες άνθρωποι έχουν περάσει από το OPG και πολλοί έχουν πεθάνει εκεί.[2]

Κατάληψη και ανακαίνιση του χώρου Επεξεργασία

Όταν έγινε η κατάληψη του κτηρίου τον Μάρτιο του 2015 οι ακτιβιστές βρέθηκαν μέσα σε ένα μέρος τρομακτικό. Ρούχα και αντικείμενα κάθε είδους βρίσκονταν πεταμένα  στο έδαφος. Επίσης  η αστυνομία των φυλακών λεηλάτησε τα πάντα, καθώς δεν υπήρχε καν μια τουαλέτα από τα 150 μπάνια της εγκατάστασης. Φυσικά και η αστυνομία προσπάθησε από τις πρώτες μέρες να εκδιώξει τους «καταληψίες». Η κατάληψη όμως «κράτησε» χάρη στη μεγάλη προσπάθεια των ακτιβιστών, οι οποίοι επί δυο ολόκληρους μήνες ξημεροβραδιάζονταν εκεί. Επίσης μαζική ήταν και η συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας όπου χιλιάδες βρέθηκαν στις πρώην φυλακές για να συμπαρασταθούν και να δουν για πρώτη φορά από κοντά τους χώρους του πρώην κολαστηρίου.[2]


Τα πράγματα άρχισαν να γίνονται καλύτερα για την «κατάληψη» χάρη «νόμο του Μαρίνου» ( νόμος της 17ης Φεβρουαρίου 2012, ), ο οποίος καθορίζει ότι τα παλιά  OPG μπορούν περιέλθουν στην ιδιοκτησία των Δήμων που σκοπεύουν να αποκτήσουν την κρατική ιδιοκτησία. Έτσι με την υποστήριξη των Δημοτικών αρχών της Νάπολης άρχισε ένας δικαστικός αγώνας (ο οποίος ακόμη συνεχίζεται) για την διεκδίκηση του κτηρίου των πρώην φυλακών από την αστυνομία στην οποία ανήκει η ιδιοκτησία.[2]


Η κατασκευή αποτελείται από 9.000 τετραγωνικά μέτρα και παρουσιάζει κυρίως τη διάταξη της αρχαίας μονής, με τρία μοναστήρια. Μερικά μέρη προστέθηκαν αργότερα, στη δεκαετία του 1950-1960.  Ανεβαίνοντας στην περιοχή των κελιών υπάρχει ένας χώρος όπου τα πάντα ήταν κατεστραμμένα. Υπάρχει επίσης η λεγόμενη περιοχή «ημι-ελευθερίας», όπου οι ασθενείς περνούσαν και πήγαιναν από εκεί στην αίθουσα συνέντευξης. Ακολουθεί το σπίτι του Guardian και οι Στρατώνες, όπου ζούσαν οι φρουροί.   Πιο πέρα υπάρχει ένα τριώροφο κτίριο. Ανακαινίστηκαν πλήρως πολλές από τις εγκαταστάσεις, αλλά σαφώς υπάρχουν ακόμη ολόκληρες πτέρυγες του κτιρίου που πρέπει να ανακαινιστούν.[2]

Κοινωνικές λειτουργίες και δράσεις Επεξεργασία

Χάρη στη συμμετοχή των τοπικών συλλόγων και τη συμβολή των εκατοντάδων εθελοντών για περισσότερα από δύο χρόνια, το πρώην OPG προσφέρει δωρεάν ιατρικές και νομικές υπηρεσίες σε φτωχούς κατοίκους της περιοχής και μετανάστες, δραστηριότητες μετά το σχολείο, ιταλικά μαθήματα για αλλοδαπούς, αθλητικές δραστηριότητες (από ποδόσφαιρο έως πυγμαχία, αναρρίχηση σε kung-fu), εργαστήρια, μιούζικαλ, θεατρικά, έχει οργανώσει πολιτικές εκστρατείες (υπέρ των μεταναστών και ενάντια στη μαύρη εργασία) και πρωτοβουλίες αλληλεγγύης (μία από τις οποίες για τον σεισμό στην κεντρική Ιταλία). Παράλληλα, εκτελεί προσεκτική δουλειά στην αποκατάσταση και ανακαίνιση των εγκαταστάσεων.[3]


Μια από τις πιο αξιόλογες δράσεις του κέντρου είναι η χρησιμοποίηση μιας εγκαταλελειμμένης εκκλησίας και ενός πρώην μοναστηριού (μετά από τις σχετικές άδειες) για σκοπούς στέγασης αστέγων πολιτών. Δόθηκε έτσι η ευκαιρία στους άστεγους να ζήσουν εκεί. Μερικοί από αυτούς, έχοντας βρει κάποια σταθερότητα, βρήκαν επίσης και δουλειά.[2]

Οργανωτική δομή και λειτουργία Επεξεργασία

Ανώτερο όργανο λήψης αποφάσεων είναι οι γενικές συνελεύσεις οι οποίες και πραγματοποιούνται μια φορά τον μήνα. Σε αυτές αποφασίζεται ποιες πρωτοβουλίες και δράσεις θα αναληφθούν. Η δομή της συνέλευσης είναι πολύ απλή και σχεδιασμένη για τους ανθρώπους της γειτονιάς, ώστε με τη συμμετοχή τους να συνδιαμορφώνουν δημοκρατικά το πλαίσιο λειτουργίας του κοινωνικού κέντρου.[2]


Όλες οι δραστηριότητες είναι δωρεάν, δεν υπάρχει εισιτήριο, κανείς δεν πληρώνει και κανένας δεν πληρώνεται για να τις κάνει. Διαμορφώνεται έτσι μια κουλτούρα αμοιβαιότητας και αλληλοβοήθειας μέσα στην κοινότητα.  Η χρηματοδότηση του χώρου βασικά βασίζεται στην πώληση μπλουζών, τσαντών και gadget με το λογότυπό, και από τη λειτουργία του μπαρ. Υπάρχει επίσης και το ετήσιο φεστιβάλ με πολύ σπουδαίες εκδηλώσεις και ένα συμβολικό αντίτιμο της τάξης των πέντε ευρώ.[2]

Πολιτικό όραμα Επεξεργασία

Η πολιτική δράση της πρωτοβουλίας βασίζεται στο τρίπτυχο: κοινωνική έρευνα, διακρίνουμε τις ανάγκες, και δείχνουμε ότι είμαστε σε θέση να οργανωνόμαστε και να δίδουμε λύσεις. Για τους ακτιβιστές είναι σημαντικό όχι μόνο να αγωνίζονται για  ορισμένα ζητήματα, αλλά και να μπορούν  να παρεμβαίνουν  και να βελτιώνουν τις συνθήκες διαβίωσης των ανθρώπων. Πρέπει ο κόσμος να καταλάβει ότι οι αριστεροί αγωνιστές δεν είναι μόνο αυτοί που δίδουν φυλλάδια στους δρόμους, αλλά και αυτοί που προτείνουν και λύσεις καλώντας τον κόσμο να συμμετέχει. Με αυτό τον τρόπο κτίζονται ανθρώπινες σχέσεις βασισμένες στην αλληλεγγύη και συλλογικότητα, και επιτυγχάνεται επιπλέων η πολιτικοποίηση.[2]

 
Το λογότυπο του κινήματος Potere al popolo

Το  «ExOPGOccupato SocialCenter - Jeso 'pazzo Αρχειοθετήθηκε 2020-11-28 στο Wayback Machine.» έχει πρωτοστατήσει το Νοέμβριο του 2017 και στη δημιουργία του πολιτικού κινήμαρτος Potere al popolo (Power to the People, PaP). Από την έναρξη, 150 τοπικές συλλογικότητες έχουν συνστρατευτεί με την προσπάθεια αυτή  σε όλη την Ιταλία, για τη δημιουργία ενός νέου πανεθνικού πολιτικού δικτύου. Συμμετέχουν επίσης και διάφορες οργανώσεις της  κοινωνίας των πολιτών, κοινωνικά κέντρα και μαχητικά σωματεία, καθώς και πολιτικά κόμματα της ριζοσπαστικής αριστεράς.  Η PaP επιδιώκει να προσφέρει μια νέα ελπίδα για τη ριζοσπαστική αριστερά μετά από περισσότερο από μια δεκαετία περιθωριοποίησης, και  σηματοδοτεί την αρχή μιας νέας γενιάς μαχητών που ηγούνται  στην αναδιοργάνωση μιας αριστεράς που για πολύ  καιρό απουσιάζει από την κοινωνία.[1]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 1,2 «Escaping the Dead Ends». jacobinmag.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 28 Νοεμβρίου 2020. 
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 2,8 «Cities | Cooperative City» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 28 Νοεμβρίου 2020. 
  3. «Stay magic, stay foolish. The Neapolitan "Je so' pazzo" project». Il blog di Mariano Tomatis (στα Ιταλικά). Ανακτήθηκε στις 28 Νοεμβρίου 2020.