Κολλάζ
| Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Η λέξη κολλάζ προέρχεται από την Γαλλική λέξη coller που σημαίνει "κολλάω". Δηλαδή η εικόνα δημιουργείται από κομμάτια υφάσματος ή χαρτιού αλλά και από άλλα υλικά κολλημένα μεταξύ τους. Το τελικό αποτέλεσμα είναι μια καλλιτεχνική δημιουργία!
Ο Πικάσο ήταν αυτοί που πρώτοι παρουσίασαν την τεχνική αυτή, στις αρχές της δεκαετίας του 1900, θέλοντας να δώσουν ζωντάνια στα έργα τους, χρησιμοποιώντας κομμάτια από εφημερίδες αλλά και πολλά άχρηστα αντικείμενα.
Το κολλάζ ήταν η πλέον δυναμική συμβολή του Ερνστ στη προσπάθεια των ντανταϊστών να πλήξουν τις παραδοσιακές καλλιτεχνικές αξίες. Συνέθετε εικόνες με ετερόκλητα στοιχεία κι υλικά. Με τη τεχνική αυτή, κατάφερε να επεξεργαστεί οικείες εικόνες και να δημιουργήσει παράξενες αινιγματικές συνθέσεις που προκαλούν κι αποσυντονίζουν τη λογική. Η αρχική του ώθηση σε τούτο, όπως εξηγεί ο ίδιος, προήλθε από την επιθυμία του να δημιουργήσει διδακτικό κατάλογο, με τόσον ετερόκλητα στοιχεία, ώστε να μπερδέψουν το μυαλό, να παράγουν παραισθήσεις και να προσδώσουν στα αντικείμενα της εικόνας, νέες συστάσεις μέσα από τη γοργή εναλλαγή. Το πιο σημαντικό τελικά ήταν η ποιητική σπίθα που προέκυψε από το συνδυασμό ετερογενών στοιχείων, παρά το ίδιο το κολλάζ.
Το κολλάζ στη μουσική
ΕπεξεργασίαΑποτελεί στη μουσική μια ιδιαίτερη μορφή χρήσης από τον συνθέτη στο έργο του τμημάτων από άλλη σύνθεση (ξένη ή γραμμένη νωρίτερα από τον ίδιο). Στη μουσική άρχισε να χρησιμοποιείται από το 1960 από συνθέτες της Avant-garde (πρωτοπορίας) Collage-Symphony του Λουτσιάνο Μπέριο[νεκρός σύνδεσμος], Hymnes και Opus 1970 του Στοκχάουζεν κ.ά. Το κολλάζ κατά βάση διαφέρει από τη μέθοδο σταχυολόγησης ξένων θεμάτων. Όπως γνωρίζουμε συνθέτες από παλιά έπαιρναν θέματα άλλων συνθετών και τα εισήγαγαν σε έργα τους. Αυτό συχνά το έκανε και ο Γ. Σ. Μπαχ ενώ τη μέθοδο αυτή μπορούμε να τη συναντήσουμε σε έργα των Χαίντελ, Μότσαρτ, Χάυντν κ.ά. Υπάρχουν έργα τα οποία σχεδόν εξ ολοκλήρου αποτελούνται από τμήματα έργων άλλων συνθετών (π.χ. Μωσαϊκό του Παστίτσο). Στο παρελθόν, όμως, η εισαγωγή ενός ξένου μουσικού θέματος δεν υπογραμμιζόταν και δεν διαχωριζόταν από τον συνθέτη, ο οποίος επεδίωκε την μέγιστη αφομοίωση του δανεισμένου θεματικού υλικού μέσα στο έργο του. Το κολλάζ, αντιθέτως, βασίζεται στη μηχανική συνένωση στυλιστικά διαφορετικών στοιχείων, δίνοντας την αίσθηση μιας παράδοξης μη ταύτισης. Καμιά φορά η τεχνική αυτή χρησιμοποιείται με χιουμοριστικό σκοπό. Το εφφέ της υπογραμμισμένης στυλιστικής ανομοιότητα επιτυγχάνεται και με τη χρήση μόνο ορισμένων χαρακτηριστικών του στυλ το οποίο απέκτησε την ονομασία του ψευτοκολλάζ. Την τεχνική του κολλάζ αξιοποίηση ο Άρβο Παρτ στο έργο του Collage πάνω στο θέμα BACH και ο Μπορίς Τσαϊκόφσκι στη Δεύτερή του Συμφωνία.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Επεξεργασία