Κουτσούμ
Ο Κουτσούμ Χαν (ταταρικά: Küçüm, Күчүм, ρωσικά Кучум, σιβηρικά ταταρικά Köçöm) (γεν. ~1510-1520 - θαν. ~1601) ήταν ο τελευταίος χαν του Χανάτου της Σιβηρίας, όπου κυβέρνησε από το 1563 ως το 1598.
| Κουτσούμ | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 16ος αιώνας Χανάτο της Σιβηρίας |
| Θάνατος | 1600 (περίπου)[1] |
| Θρησκεία | Ισλάμ |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | στρατιωτικός ηγέτης |
| Οικογένεια | |
| Σύζυγος | Σουζγκέ Κανίμ |
| Τέκνα | Αμντούλ Χαν Αλί Χαν[2] |
| Γονείς | Μουρταζά Χαν[2] |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | Χαν (Δεκαετία του 1560 – 1598) |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Η απόπειρα του Κουτσούμ Χαν να διαδώσει το Ισλάμ και οι διασυνοριακές επιδρομές του συνάντησαν έντονη αντίδραση από τον Ρώσο Τσάρο Ιβάν τον Τρομερό (βασιλεία 1547–1584), ο οποίος έστειλε μια δύναμη Κοζάκων για να τον αντιμετωπίσει κατευθείαν (περ. 1580). Ο Κουτσούμ έδειξε ιδιαίτερα έντονη αντίσταση στους Ρώσους εισβολείς.
Ιστορικό Επεξεργασία
Ο Κουτσούμ ήταν γιος του πρίγκιπα Μορταζά, γιου του Ιμπάκ από τη δυναστεία των Σαϊβανίδων, χάνου των Τιουμέν και της Μεγάλης Ορδής[3]. Γεννήθηκε περίπου μεταξύ 1510-1520[4].
Το 1554, αμφισβήτησε το θρόνο του Χανάτου της Σιβηρίας εναντίον των αδελφών Γιαντεγκάρ και Μπεκμπουλάτ, που ήταν και οι δύο υποτελείς της Ρωσίας. Το 1563, ο Γιαντεγκάρ ηττήθηκε και ο Κουτσούμ ανήλθε στο θρόνο. Το 1573, ο Κουτσούμ πραγματοποίησε επιδρομή στο Περμ. Αυτή και άλλες μικρές επιδρομές ώθησαν τον Τσάρο να υποστηρίξει μια εισβολή Κοζάκων στη Σιβηρία.
Πόλεμος με τη Ρωσία Επεξεργασία
Το 1582, το Χανάτο της Σιβηρίας δέχθηκε επίθεση από τον Κοζάκο αταμάνο Γερμάκ Τιμοφέγεβιτς, ο οποίος νίκησε τις δυνάμεις του Κουτσούμ στη μάχη του ακρωτηρίου Τσουβάς και κατέλαβε την πρωτεύουσα, Κασλίκ. Ο Κουτσούμ υποχώρησε στις στέπες και τα επόμενα χρόνια ομαδοποίησε τις δυνάμεις του. Ξεκίνησε αιφνιδιαστική επίθεση εναντίον του Γερμάκ στις 6 Αυγούστου 1584 μες στη νύχτα και σκότωσε τον Γερμάκ και το μεγαλύτερο μέρος του στρατού του. ανακτώντας τον έλεγχο του πλέον κατεστραμμένου Κασλίκ.
Ο Κουτσούμ προσπάθησε να ενώσει τις αντίπαλες φατρίες μες στο χανάτο, αλλά αντιμετώπισε αντίσταση. Μετά από μια αποτυχημένη απόπειρα κατά της ζωής του από τον καρατσί Σαγέτ Χαν, ο Κουτσούμ αναγκάστηκε να μετακινήσει την ορδή του στη στέπα νότια του ποταμού Ιρτίς. Εκεί προσπάθησε να ιδρύσει ένα νέο χανάτο, εμπλεκόμενος σε πόλεμο εναντίον των Ρώσων κυβερνητών.
Το 1590, ο Κουτσούμ επιτέθηκε στους Τατάρους γύρω από το Τομπόλσκ, που πλήρωναν φόρο υποτέλειας στους Ρώσους. Το 1591, ο Κολτσόφ συνέλαβε τον Κουτσούμ στον ποταμό Ισίμ και συνέλαβε δύο από τις συζύγους του και τον γιο του, Αμπντούλ-Χαΐρ, στον οποίο αργότερα δόθηκε περιουσία στη Ρωσία. Το 1594, χτίστηκε φρούριο στην Τάρα εν μέρει για τον έλεγχο του Κουτσούμ, που ήταν στην περιοχή. Το 1595 οι οπαδοί του Κουτσούμ δέχτηκαν επιδρομές στον άνω Ιρτίς. Το 1597, ο Κουτσούμ ζήτησε διαπραγματεύσεις και ο Τσάρος και ο Αμπντουλ-Χαΐρ έγραψαν από τη Ρωσία προσφέροντας κτήματα στη Ρωσία σε αντάλλαγμα για παράδοση.
Πριν από τον Σεπτέμβριο του 1598, ο Αντρέι Βογιέικοφ συνέλαβε μια μεγάλη ομάδα από τους οπαδούς του στη λίμνη Ουμπ και αργότερα και τον ίδιο τον Κουτσούμ στον ποταμό Ομπ. Ο Κουτσούμ διέφυγε, αλλά οι Ρώσοι σκότωσαν δύο από τους γιους του και συνέλαβαν πέντε άλλους γιους, οκτώ συζύγους και οκτώ κόρες. Ένας μουσουλμάνος κληρικός στάλθηκε για διαπραγμάτευση. Ο Κουτσούμ απάντησε, περιγράφοντας τον εαυτό του ως κωφό και τυφλό και χωρίς μέσα διαβίωσης, ενώ ανέφερε ότι δεν είχε παραδοθεί μέχρι τότε και δεν θα το έκανε ούτε τώρα. Αυτή ήταν η τελευταία του επαφή με τους Ρώσους.
Βρήκε καταφύγιο στους Νογκάι[5], όπου και δολοφονήθηκε περίπου το 1601 στην Μπουχάρα.
Το 1620, ο γιος του Ισίμ-Χαν, παντρεύτηκε μια κόρη του Χο Ορλούκ, που τότε οδηγούσε τον λαό του από την Τζουνγκαρία στο Βόλγα.
Ο Κουτσούμ παρουσιάζεται σε πολυάριθμα ταταρικά και ρωσικά τραγούδια και θρύλους. Οι απόγονοί του παρέμειναν στη Μοσχοβία αναλαμβάνοντας τελικά τον τίτλο Σιμπίρσκι.
Το 1591, ο γιος του Κουτσούμ, Αμπούλ Χαΐρ, ήταν ο πρώτος της δυναστείας του, που μεταστράφηκε στον Χριστιανισμό. Aκολούθησε η μεταστροφή ολόκληρης της οικογένειάς του, που τελικά εξομοιώθηκε με τη ρωσική αριστοκρατία. Για παράδειγμα, αν και ο γιος του Αμπούλ Χαΐρ έγινε γνωστός ως Βασίλι Αμπουλγάιροβιτς, το όνομα του εγγονού του, Ρομάν Βασίλιεβιτς, δεν ξεχώριζε πλέον από ένα γηγενές ρωσικό όνομα.
Το 1686, ο τσάρος Φιοντόρ Α΄ της Ρωσίας αποφάσισε ότι οι δυναστείες των ηγεμόνων του Ιμερέτι (στη σημερινή Γεωργία) στον Καύκασο μαζί με τους Τατάρους πρίγκιπες της Σιβηρίας και του Κασίμοφ θα εντάσσονταν στο Γενεαλογικό Βιβλίο της Ρωσικής Αριστοκρατίας.[6]
Το 1661, ένας άντρας, που λέγεται ότι ήταν απόγονος του Κουτσούμ, πολέμησε τους Ρώσους στην Μπασκιρία. Το 1739, κατά τη διάρκεια του πολέμου των Μπασκίρ, ο Καρασακάλ λέγεται από μερικούς ότι ήταν απόγονος του Κουτσούμ.[7]
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ Ανακτήθηκε στις 3 Ιουνίου 2021.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Leo van de Pas: (Αγγλικά) Genealogics. 2003.
- ↑ «АБУ-Л-ГАЗИ->РОДОСЛОВНОЕ ДРЕВО ТЮРОК->ЧАСТЬ 2». www.vostlit.info (στα Ρωσικά). Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2020.
- ↑ (каракалпаки, алт улы, 6 арысов)Бейсенгазы УЛЫКБЕК, член Союза журналистов Казахстана: ЧТО МЫ ЗНАЕМ О КУЧУМ ХАНЕ? Грозный хан, задержавший колонизацию казахской степи на один век. Туркестан № 37 от 16.09.2010 г.
- ↑ Grousset, René (1951). L'Empire des steppes (στα Γαλλικά). Παρίσι: Payot. σελ. 568.
- ↑ Michael Khodarkovsky, Russia's Steppe Frontier, Indiana University Press, 2002, (ISBN 0-253-21770-9), M1 Google Print, p. 265.
- ↑ Alton S Donnelly, 'The Russian Conquest of Bashkiria', 1968, pages 23 and 127
Πηγές Επεξεργασία
- «Kuchum | Siberian ruler». Encyclopedia Britannica (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2020.
- «Kuchum Genealogy» (στα Ρωσικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Αυγούστου 2011. Ανακτήθηκε στις 29 Δεκεμβρίου 2010.
- «Θρύλος για τον Χαν της Σιβηρίας, τον γερο-Κουτσούμ — Ρωσική Βικιθήκη». ru.wikisource.org. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2020.