Κρίτολα η Κυρηναία
Η Κρίτολα (άκμασε το 550 π.Χ.) ήταν Ελληνίδα της Λιβύης, πριγκίπισσα της Κυρηναϊκής και της πρωτεύουσάς της Κυρήνης και ήταν μέλος της δυναστείας των Βαττιαδών.
| Κρίτολα η Κυρηναία | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Κρίτολα (Αρχαία Ελληνικά) |
| Χώρα πολιτογράφησης | Κυρηναϊκή |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | αρχαία ελληνικά |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | αριστοκράτης |
| Περίοδος ακμής | 550 π.Χ. |
| Οικογένεια | |
| Σύζυγος | Αρκεσίλαος Β΄ της Κυρήνης |
| Τέκνα | Ερυξώ η Κυρηναία |
| Γονείς | Αρκεσίλαος Α΄ της Κυρήνης |
| Αδέλφια | Βάττος Β΄ της Κυρήνης |
Ήταν κόρη του Αρκεσίλαου Α΄, του δεύτερου βασιλιά της Κυρηναϊκής, ενώ η μητέρα της είναι άγνωστη. Ο εκ πατρός παππούς της ήταν ο Βάττος Α΄, ο πρώτος βασιλιάς της Κυρήνης, και ο αδελφός της Βάττος Β΄ θα ήταν ο μελλοντικός βασιλιάς των Κυρηναίων. Η Κρίτολα ήταν η θεία και η πεθερά τού μελλοντικού βασιλιά των Κυρηναίων Αρκεσίλαου Β΄.
Λίγα είναι γνωστά για την Κρίτολα. Σύμφωνα με τον Πλούταρχο, φημιζόταν για τη μεγάλη της αξιοπρέπεια και έχαιρε μεγάλης εκτίμησης από όλους τους πολίτες. Ο Κρίτολα παντρεύτηκε έναν Έλληνα Κυρηναίο ευγενή, ωστόσο το όνομά του είναι άγνωστο. Το πρώτο της παιδί ήταν ένας γιος, που τον έλεγαν:
- Πολύαρχο και το μικρότερο παιδί της ήταν η μοναχοκόρη της:
- Ερυξώ.
Ο Πλούταρχος αναφέρει ότι η Κρίτολα από τον σύζυγό της είχε και άλλους γιους, ωστόσο ο ιστορικός δεν αναφέρει τα ονόματά τους. Η Ερυξώ θα γινόταν μελλοντικά η βασίλισσα της Κυρηναϊκής και θα γινόταν η μητέρα του μελλοντικού Κυρηναίου βασιλιά Βάτου Γ΄.
Ο σύζυγός της γύρω στο 550 π.Χ. δολοφονήθηκε από τον Λέαρχο, αντίπαλο τού ανιψιού της Αρκεσίλαου Β΄. Ο σύζυγος της Κρίτολας είχε αποβιώσει λίγο πριν η Ερυξώ και ο Πολύαρχος σχεδιάσουν να σκοτώσουν τον Λέαρχο, ο οποίος είχε πιο πριν δολοφονήσει τον Αρκεσίλαο Β΄. Όταν ο Λέαρχος δολοφονήθηκε, ο εγγονός της Βάττος Γ΄ ανακηρύχθηκε βασιλιάς από τον Πολύαρχο.
Ο Κρίτολα υποστήριξε τον Πολύαρχο, που ταξίδευσε για να ζητήσει συγγνώμη από τον Αιγύπτιο φαραώ Άμασι Β΄ για να σώσει την Κυρηναϊκή. Ο Πλούταρχος αναφέρει ότι ζούσε ακόμη, όταν ο Βάττος Γ΄ (βασ. 550 π.Χ.-530 π.Χ.) έγινε βασιλιάς και επίσης δηλώνει ότι τότε ήταν ηλικιωμένη.