Κρώμνη Πέλλας
Συντεταγμένες: 40°54′13″N 22°19′54″E / 40.90361°N 22.33167°E
Η Κρώμνη είναι σχεδόν ακατοίκητος παραδοσιακός οικισμός της Κεντρικής Μακεδονίας στην Περιφερειακή Ενότητα Πέλλας.[1][2]
| Κρώμνη | |
|---|---|
 | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα |  Ελλάδα |
| Περιφέρεια |  Κεντρικής Μακεδονίας |
| Περιφερειακή Ενότητα | Πέλλας |
| Δήμος | Πέλλας |
| Δημοτική Ενότητα | Κύρρου |
| Γεωγραφία | |
| Υψόμετρο | 580 |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 3 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Πολιούχος | Άγιος Νικόλαος |
| Παλαιά ονομασία | Κορνισιόρ |
| Ονομασία κατοίκων | Κρωμνιώτες |
| Ταχ. κώδικας | 581 00 |
| Τηλ. κωδικός | 23820 |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Γεωγραφικά - ιστορικά στοιχεία
ΕπεξεργασίαΗ Κρώμνη βρίσκεται στους πρόποδες του όρους Πάϊκο σε υψόμετρο 580 μέτρα.[1] Απέχει 19 χλμ. βορειοδυτικά των Γιαννιτσών (έδρα του δήμου) και 72 χλμ. βορειοδυτικά της Θεσσαλονίκης.
Πρόκειται για χωριό το οποίο παρά τη γεωγραφική απομόνωση, ευημερούσε στα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Υπάρχουν ερείπια από τα κεραμοποιεία, τα ασβεστοκάμινα, τα παγοποιεία και τις εγκαταστάσεις επεξεργασίας ξυλείας τα οποία αποδεικνύουν ότι μέχρι την απελευθέρωση από τους Τούρκους η Κρώμνη συμβάδιζε από άποψη τεχνολογίας με τη Θεσσαλονίκη[3]. Οι κάτοικοι ήταν κυρίως ξυλοκόποι και κτηνοτρόφοι. Το χωριό έπαιξε σημαντικό ρόλο στους εθνικούς αγώνες για την ανεξαρτησία, πρώτα στον 19ο αιώνα, όπου ήταν κρησφύγετο των κλεφτών και των ληστών της εποχής, και έπειτα στον 20ο, τον καιρό του Μακεδονικού Αγώνα. Σπουδαίοι μακεδονομάχοι από την Κρώμνη ήταν οι: Μιχαήλ Καμπισόλης[4], Εμμανουήλ Καμτσίκης[4], Μιχαήλ Καμτσίκης[4], Δημήτριος Μητρέντσης[4] και Ιωάννης Μποντάνης ή Μπογδάνης[4].
Κατά τη διάρκεια της Κατοχής υπήρξε το καταφύγιο των ανταρτών και των συνταγμάτων του ΕΛΑΣ.[2], όπου η δύσβατη θέση απέτρεψε τον Γερμανικό στρατό. Αργότερα, στις αρχές της δεκαετίας του 1970 ο ίδιος λόγος όρισε και την εγκατάλειψη της. Οι κάτοικοι μετεγκαταστάθηκαν στον Νέο Μυλότοπο.
Το 1992 με το ΦΕΚ-691/Δ/92 ανακυρήχθηκε παραδοσιακός οικισμός.[5] Αξιοθέατα της είναι το παλιό δημοτικό σχολείο, η εκκλησία του Αγίου Νικολάου (1858), η βρύση με το τρεχούμενο νερό[2], οι πηγές, οι σπηλιές του δάσους, ενώ λίγο πιο κάτω διατρέχει ο παραπόταμος του Αξιού, η Γραμμόσκα, όπου υπάρχουν σπάνια είδη χλωρίδας.
Δημογραφικά - πληθυσμιακά στοιχεία
ΕπεξεργασίαΑναφέρεται επίσημα, μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους, το 1918 στο ΦΕΚ 152Α - 09/07/1918 με την παλιά ονομασία της από την περίοδο της τουρκοκρατίας ως Κορνισιόρ να ορίζεται έδρα της ομώνυμης νεοϊδρυθείσας κοινότητας. Το 1926 με το ΦΕΚ 97Α - 18/03/1926 μετονομάστηκε σε Κρώμνη.[6] Σύμφωνα με το Πρόγραμμα «Καλλικράτης» και την τροποποίησή του Κλεισθένης Ι, μαζί με τον Νέο Μυλότοπο, αποτελούν την κοινότητα Μυλοτόπου η οποία υπάγεται στη δημοτική ενότητα Κύρρου του Δήμου Πέλλας ενώ σύμφωνα με την απογραφή του 2011 απογράφησαν 8 κάτοικοι.[7]
Οι απογραφές πληθυσμού μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο είναι:
| Απογραφή | 1951 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 2001 | 2011 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Πληθυσμός | 156[8] | 565[9] | 411[10] | - [11] | - [12] | 14[13] | 8 |
Φωτογραφίες
Επεξεργασία
|
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
ΕπεξεργασίαΠαραπομπές
Επεξεργασία- ↑ 1,0 1,1 Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα. 36. Εκδοτικός Οργανισμός Πάπυρος. 1996. σελ. 260.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 «Η Κρώμνη - Δήμος Πέλλας». www.giannitsa.gr. Ανακτήθηκε στις 4 Δεκεμβρίου 2022.
- ↑ «Κρώμνη Πέλλας: Ο ακατοίκητος παραδοσιακός οικισμός, κρυμμένος στις πλαγιές του Πάικου (φωτο)». 3 Δεκεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 17 Μαρτίου 2025.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 Μάνος, Πέτρος Εμμ. Το Μεγάλο Συναξάρι, Αφανείς γηγενείς Μακεδονομάχοι. Θεσσαλονίκη 2011: Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών,. σελ. 249.
- ↑ «Οι Παραδοσιακοί Οικισμοί της χώρας και οι όροι δόμησης». old.domiki.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Δεκεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 4 Δεκεμβρίου 2022.
- ↑ «ΕΕΤΑΑ-Διοικητικές Μεταβολές των Οικισμών». www.eetaa.gr. Ανακτήθηκε στις 4 Δεκεμβρίου 2022.
- ↑ «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού Αρχειοθετήθηκε 2021-10-04 στο Wayback Machine.», σελ. 10521 (σελ. 47 του pdf)
- ↑ Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 7ης Μαρτίου 1951, σελ. 154 του pdf. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-05-14. https://web.archive.org/web/20130514080510/http://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1951_1.pdf.
- ↑ Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 19ης Μαρτίου 1961, σελ. 149 του pdf. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1961_1.pdf.
- ↑ Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 14ης Μαρτίου 1971, σελ. 146 του pdf. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-05-14. https://web.archive.org/web/20130514080510/http://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1971_1.pdf. Ανακτήθηκε στις 2022-09-14.
- ↑ Πραγματικός πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφή της 5 Απριλίου 1981, σελ. 157 του pdf. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1981_1.pdf.
- ↑ Πραγματικός πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφή της 17 Μαρτίου 1991, σελ. 191 του pdf. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1991_1.pdf.
- ↑ Πραγματικός πληθυσμός της Ελλάδος - Απογραφή 2001, σελ. 192 του pdf. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2001_1.pdf.