Κυβέρνηση Γεωργίου Τσολάκογλου 1941
Η Κυβέρνηση Γεωργίου Τσολάκογλου 1941 ήταν η πρώτη κυβέρνηση της κατεχόμενης από τους Γερμανούς, Ελλάδας. Η νόμιμη κυβέρνηση της χώρας διέφυγε στο εξωτερικό.
.svg) | |
| Ελληνική Πολιτεία (1941-1944) | |
 | |
| Ημερομηνία σχηματισμού | 30 Απριλίου 1941 |
|---|---|
| Ημερομηνία διάλυσης | 2 Δεκεμβρίου 1942 |
| Πρόσωπα και δομές | |
| Πρόεδρος Κυβέρνησης | Γεώργιος Τσολάκογλου |
| Συνολικός αριθμός Μελών | 17 |
| Κατάσταση στο νομοθετικό σώμα | Κυβέρνηση διορισμένη από την «Γερμανική Στρατιωτική Διοίκηση» |
| Αξιωματική Αντιπολίτευση | καταργημένα |
| Ιστορία | |
| Εκλογές | καταργημένες |
| Θητεία νομοθετικού σώματος | καταργημένο |
| Προηγούμενη | Κυβέρνηση Αλέξανδρου Κορυζή 1941 |
| Διάδοχη | Κυβέρνηση Κωνσταντίνου Λογοθετόπουλου 1942 |
Μετά την κατάληψη της Θεσσαλονίκης από τα Γερμανικά στρατεύματα, στις 9 Απριλίου 1941, και την ταχύτατη προώθησή τους μέχρι τα Ιωάννινα, ο ελληνικός στρατός, περικυκλωμένος από Γερμανικά και Ιταλικά στρατεύματα, κατέρρευσε και άρχισε να φεύγει ασύντακτα προς το Νότο της χώρας. Ο αντιστράτηγος Γεώργιος Τσολάκογλου, παραμερίζοντας τον Αρχηγό του Τμήματος Στρατιάς Ηπείρου, Ιωάννη Πιτσίκα, υπέγραψε εκ μέρους του στρατού, στις 20 Απριλίου, τη συνθηκολόγηση των Ελληνικών στρατευμάτων και την ανακωχή. Στις 27 Απριλίου, και ενώ η νόμιμη κυβέρνηση της χώρας είχε φύγει για τα Χανιά της Κρήτης, τα γερμανικά στρατεύματα μπήκαν στην Αθήνα. [1]
Στις 29 Απριλίου 1941, ο Τσολάκογλου, με διάγγελμά του προς τον Ελληνικό λαό, αναφέρει: «...Οι υπεύθυνοι της εθνικής συμφοράς έφυγαν από τας Αθήνας και εγκατέλειψαν το πάτριο έδαφος. Υπό την ασφαλήν προστασία της θαλάσσης από τας επιθέσεις του αντιπάλου, απαιτούν από όλους μας να συνεχισθή ο αγών, το μάταιον του οποίου Σεις όλοι οι παραμείναντες επί του πατρίου εδάφους έχετε κατανοήσει.
Η σκληρά πραγματικότης είνε, ότι, μετά την κατάληψιν των Αθηνών υπό του Γερμανικού στρατού και μετά την φυγήν των Άγγλων, δεν δύναται να γίνη ουδείς πλέον λόγος περί συνεχίσεως του αγώνος. Κυβέρνησις που ετράπη εις φυγήν ουδέν δικαίωμα έχει να απαιτεί από τον Ελληνικόν Λαόν θυσίας αι οποίαι ισοδυναμούν με σφαγιασμόν και αυτοκτονίαν (...)
(...) απεφάσισα από κοινού μεθ' όλων των Στρατηγών και Αξιωματικών του αγωνισθέντος Ελληνικού Στρατού να σχηματίσω υπό την προεδρίαν μου Κυβέρνησιν, ήτις θα εξασκή την εξουσίαν της ανεξάρτητα της μέχρι τούδε Κυβερνήσεως της Ελλάδος, εδραζομένη επί μόνης κυριάρχου θελήσεως του Ελληνικού Λαού....»[2]
Με το νομοθετικό διάταγμα αρ. 1 /1941, η κυβέρνηση μετονομάζει το κράτος από Βασίλειο της Ελλάδας σε Ελληνική Πολιτεία, αφαιρώντας τα βασιλικά εμβλήματα από όλα τα δημόσια έγγραφα, και παραχωρεί στον εαυτό της, το δικαίωμα έκδοσης συντακτικών και νομοθετικών διαταγμάτων.
Σύνθεση της κυβέρνησης Επεξεργασία
- «Πρωθυπουργός» - («Πρόεδρος του υπουργικού συμβουλίου»): αντιστράτηγος Γεώργιος Τσολάκογλου
- «Αντιπρόεδρος υπουργικού συμβουλίου»: Κωνσταντίνος Λογοθετόπουλος
- «Υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ»: από 16 Απριλίου 1942, Λεωνίδας Τσιριγώτης
- «Επί της Δικαιοσύνης υπουργός» : Αντώνιος Λιβιεράτος
- «Επί της Εθνικής Προνοίας υπουργός»: Κωνσταντίνος Λογοθετόπουλος
- «Επί των Εσωτερικών υπουργός»: αντιστράτηγος Παναγιώτης Δεμέστιχας
- «Επί του Επισιτισμού[4] υπουργός»: συνταγματάρχης Δημήτριος Πολύζος
- παραιτήθηκε στις 3 Ιουλίου 1941
- - αντικαταστάθηκε από τον Ιωάννη Καραμάνο
- - παραιτήθηκε στις 24 Μαρτίου 1942. Την διοίκηση του Υπουργείου ανέλαβε ο υπουργός Οικονομικών [5]
- «Επί της Δημοσίας Ασφαλείας [6]υπουργός»: υποστράτηγος Νικόλαος Μάρκος
- «Επί των Θρησκευμάτων και Εθνικής παιδείας υπουργός»: προσωρινά, Κωνσταντίνος Λογοθετόπουλος
- «Επί των Οικονομικών υπουργός» : προσωρινά, Πλάτων Χατζημιχάλης
- - αντικαταστάθηκε στις 26 Μαΐου 1941 από τον Σωτήριο Γκοτζαμάνη
- «Επί της Εθνικής Οικονομίας υπουργός» : Πλάτων Χατζημιχάλης
- - παραιτήθηκε στις 24 Μαρτίου 1942. Την διοίκηση του Υπουργείου ανέλαβε ο υπουργός Οικονομικών
- «Επί των Δημοσίων Συγκοινωνιών υπουργός»: προσωρινά, υποστράτηγος Σωτήριος Μουτούσης
- «Επί της Γεωργίας υπουργός»: προσωρινά, υποστράτηγος Χαράλαμπος Κατσιμήτρος
- - αντικαταστάθηκε από τον Ιωάννη Καραμάνο
- - παραιτήθηκε στις 24 Μαρτίου 1942. Την διοίκηση του Υπουργείου ανέλαβε ο υπουργός Οικονομικών
- «Επί της Εργασίας υπουργός» : στρατηγός Αναστάσιος Ρουσσόπουλος
- - αντικαταστάθηκε στις 25 Ιουνίου 1941 προσωρινά, από τον Αντώνιο Λιβιεράτο
- - παραιτήθηκε στις 24 Μαρτίου 1942. Την διοίκηση του Υπουργείου ανέλαβε ο υπουργός Οικονομικών
- «Επί της Εθνικής Αμύνης υπουργός»[7] : στρατηγός Γεώργιος Μπάκος
- «Επί της Εμπορικής Ναυτιλίας [8]υπουργός: πλοίαρχος Ε.Ν. Ιάσων Παπαδόπουλος
- «Υπουργός - Γενικός Διοικητής Μακεδονίας» : στρατηγός Νικόλαος Ρίζος - Ραγκαβής
- παραιτήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 1941 και η θέση έμεινε κενή
- «Υφυπουργός - Γενικός Διοικητής Μακεδονίας» : Λεωνίδας Τσιριγώτης[9]
- «Υπουργός - Γενικός Διοικητής Κρήτης» : Εμμανουήλ Λουλακάκης
.jpg)
Η πολιτική της κυβέρνησης Τσολάκογλου Επεξεργασία
Οι προγραμματικοί στόχοι της Κυβέρνησης ήταν: α) να απελευθερωθούν όλοι οι Έλληνες αιχμάλωτοι, β) να παραχωρηθεί κάθε δυνατή βοήθεια στα θύματα πολέμου γ) να εξασφαλισθεί η σίτιση του πληθυσμού δ) να εξακολουθήσει να λειτουργεί η ιδιωτική και η εθνική οικονομία ε) να έχουν εργασία όλοι και να ενισχυθεί η αγροτική και βιομηχανική οικονομία της χώρας στ) να αποκατασταθεί η συγκοινωνία στη χώρα ζ) να εξασφαλισθεί η τάξη και η ασφάλεια της χώρας[10] Μεταξύ των μέτρων που έλαβε η κυβέρνηση ήταν και η προσπάθεια του Υπουργού Εθνικής Άμυνας στρατηγού Γ. Μπάκου, να στρατολογήσει,χωρίς επιτυχία, εθελοντικό σώμα για να πολεμήσει, στο πλευρό των Γερμανών, στο ρωσικό μέτωπο.[11]
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ https://www.mixanitouxronou.gr./i-synthikologisi-me-toys-germanoys-apo-ton-stratigo-tsolakogloy-i-ypografi-paradosis-se-kafeneio-stoys-ampelokipoys-i-arnisi-toy-archiepiskopoy-na-quot-eylogisei-quot-ton-kataktiti/
- ↑ ΦΕΚ Α146/ 1941 [1]
- ↑ «Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης»http://www.ggk.gov.gr/?p=1026
- ↑ Το πρώην «Υφυπουργείο επί της Αγορανομίας», μετονομάστηκε στην αρχή «Υπουργείο Αγορανομίας» και λίγο αργότερα, «Υπουργείο Επισιτισμού»
- ↑ Σύμφωνα με το νομοθετικό διάταγμα 1150/1942 της 24ης Μαρτίου 1942, η διοίκηση των Υπουργείων «Εθνικής Οικονομίας», «Γεωργίας», «Επισιτισμού» και «Εργασίας» τέθηκαν υπό τη διοίκηση του «Υπουργού Οικονομικών» με σκοπό τον καλύτερο συντονισμό των παραγωγικών πηγών της οικονομίας της χώρας και την ορθότερη διαχείριση των εθνικών πόρων. (ΦΕΚ Α61 /1942) Σύμφωνα με τον υπερ-υπουργό Σωτήριο Γκοτζαμάνη, αυτή η μεταβολή αρμοδιοτήτων εκτός του ότι ωφέλησε την οικονομία της χώρας εκείνη την περίοδο, αποτέλεσε και την κεντρική ιδέα του μεταπολεμικού «Υπουργείου Συντονισμού». Σωτήριος Γκοτζαμάνης: «Κατοχικόν δάνειον και δαπάναι Κατοχής», έκδοση 1954, σελ. 5. http://www.scribd.com/doc/109845497/Κατοχικόν-Δάνειον-και-δαπάναι-Γερμανικής-Κατοχής Αρχειοθετήθηκε 2016-06-25 στο Wayback Machine.
- ↑ το μέχρι τότε «Υφυπουργείο Δημόσιας Ασφαλείας» αναβαθμίστηκε σε Υπουργείο
- ↑ Τα Υπουργεία Στρατιωτικών, Ναυτικών και Αεροπορίας συγχωνεύτηκαν στο νέο «Υπουργείο Εθνικής Αμύνης»
- ↑ Το μέχρι τότε «Υφυπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας» αναβαθμίστηκε σε Υπουργείο
- ↑ Η θέση καταργήθηκε στις 16 Απριλίου 1941
- ↑ Σπύρος Γασπαρινάτος, Η Κατοχή, τομ. 1 ,εκδ.Ι. Σιδέρης, Αθήνα, 1998, σελ.212
- ↑ Σπύρος Γασπαρινάτος, Η Κατοχή, τομ. 1 ,εκδ.Ι. Σιδέρης, Αθήνα, 1998, σελ.215