Τα λαχάρ είναι λασπορροές από ηφαιστειακά αναβλήματα,[1] που αποτελούνται από πυροκλαστικά υλικά αναμεμιγμένα με υγρό υλικό, συνήθως νερό. Τα υλικά αυτά κινούνται καθοδικά στις πλαγιές και τις κοιλάδες των ηφαιστείων και αναπτύσσουν μεγάλες ταχύτητες. Τα λαχάρ αναφέρονται επίσης και ως λασποροές (mudflows) ή ροές συντριμμιών (debris flows). Ο όρος προέρχεται από την Ινδονησιακή γλώσσα.[2]

Λαχάρ που προκλήθηκε από έκρηξη του ινδονησιακού ηφαιστείου Γκαλουγκούνγκ το 1982.

Ιδιότητες

Επεξεργασία

Τα λαχάρ συνδέονται σχεδόν πάντοτε με στρωματοηφαίστεια, διότι αυτά εκρήγνυνται βίαια και δημιουργούν πυροκλαστικές ροές. Επιπλέον, οι ψηλοί και απότομοι κώνοι τους είτε καλύπτονται από χιόνια, είτε έχουν στον κρατήρα κάποια λίμνη, είτε αποτελούνται από χαλαρά πυροκλαστικά υλικά που διαβρώνονται εύκολα, είτε τέλος τα πρανή τους εσωτερικά είναι ασταθή λόγω της αλλοίωσης από υδροθερμικά ρευστά.

Τα λαχάρ είναι ιδιαίτερα επικίνδυνα διότι έχουν πυκνότητα και συμπεριφορά υγρού τσιμέντου και μεταφέρουν υλικά μεγέθους από στάχτη και χαλίκια μέχρι ογκόλιθους με διάμετρο μεγαλύτερη από 10 μέτρα. Το πιο καταστροφικό λαχάρ προκλήθηκε από την έκρηξη του ηφαιστείου Νεβάδο ντελ Ρουίς στην Κολομβία στις 13 Νοεμβρίου 1985, όταν μια μικρή έκρηξη προκάλεσε ένα τεράστιο λαχάρ που κάλυψε τη πόλη Αρμέρο και προκάλεσε 23.000 - 25.000 θανάτους.

Μία ηφαιστειακή έκρηξη μπορεί να προκαλέσει άμεσα ή έμμεσα τη δημιουργία ενός ή περισσοτέρων λαχάρ. Τα λαχάρ δημιουργούνται με διάφορους τρόπους:

  • Από τη τήξη χιονιού και πάγου που βρίσκεται πάνω στα ηφαίστεια από πυροκλαστικές ροές.
  • Από εκχύσεις λάβας που κινούνται αργά πάνω στο χιόνι. Συνήθως η λάβα δεν έχει την ικανότητα να λειώσει το χιόνι και τον πάγο τόσο γρήγορα ώστε να δημιουργηθούν μεγάλα λαχάρ. Αντίθετα, οι εκρήξεις λάβας κάτω από παγετώνες τήκουν τεράστιες ποσότητες πάγου και δημιουργούν εξαιρετικά μεγάλα λαχάρ. Τέτοιου είδους λαχάρ είναι συνηθισμένα στην Ισλανδία.
  • Από έντονες βροχοπτώσεις κατά τη διάρκεια ή μετά την έκρηξη, καθώς το νερό μπορεί να ξεπλύνει χαλαρά ηφαιστειακά υλικά
  • Από διάρρηξη λιμνών. Οι πυροκλαστικές ροές ή οι κατολισθήσεις μπορεί να φράξουν το ποτάμιο σύστημα της περιοχής σχηματίζοντας λίμνες. Όταν οι λίμνες αυτές διαρρηχθούν, συνήθως λόγω υπερχείλισης, παρασέρνουν και τα ηφαιστειακά υλικά που αποτελούσαν το φραγμό των υδάτων δημιουργώντας λαχάρ.
  • Από κατολισθήσεις ηφαιστειακών υλικών. Τα αίτια αυτών των κατολισθήσεων είναι σεισμοί, έντονες βροχοπτώσεις που διαποτίζουν το έδαφος, η κίνηση του μάγματος και οι εκρήξεις στις πλαγιές των ηφαιστείων.[3]

Παραπομπές

Επεξεργασία

Δείτε επίσης

Επεξεργασία