Λογότυπο

Το λογότυπο < αγγλ. logotype < αρχ. λόγο(ς) + τύπος αποτελεί τη γραφιστική αποτύπωση ενός εμπορικού σήματος (έμβλημα/σύμβολο) μιας επιχείρησης ή οργανισμού κάθε είδους (εταιρεία, ίδρυμα, project, κ.λπ.). Σκοπός του είναι να διαφοροποιήσει την υπόσταση που αντιπροσωπεύει σε σχέση με άλλες παρόμοιες και να την κάνει αναγνωρίσιμη στο κοινό. Το λογότυπο εκφράζεται από ένα γραφιστικό σχέδιο (οπτικό στοιχείο), που μπορεί να είναι σύμβολο, όνομα γραμμένο με ιδιαίτερη τεχνοτροπία, ή συνδυασμός και των δύο.

Τρία λογότυπα: LibreOffice, IBM από Paul Rand και του International Bureau of Weights and Measures.

Καθώς το λογότυπο είναι συνυφασμένο με  την εταιρική ταυτότητα της επιχείρησης που εκπροσωπεί, αυτό θα πρέπει να παραμένει αμετάβλητο σε κάθε μορφή οπτικής επικοινωνίας, είτε αυτή είναι έντυπη, είτε ηλεκτρονική ή outdoor.

Ένα καλά σχεδιασμένο λογότυπο θα πρέπει να συνδυάζει τα τυπογραφικά και γραφιστικά στοιχεία με τέτοιο τρόπο, ώστε αφενός να εκφράζει την προσωπικότητα του οργανισμού και αφετέρου να προσελκύει το κοινό στο οποίο απευθύνεται.

Καταχώρηση εμπορικού σήματος/λογοτύπου

Καθώς το εμπορικό σήμα/λογότυπο αποτελεί το σήμα κατατεθέν μιας επιχείρησης και την κάνει αναγνωρίσιμη στην αγορά, η καταχώρησή του αποτελεί αναγκαία διαδικασία, αφού ως νομική πράξη διασφαλίζει την αυθεντικότητα του ονόματός της, των προϊόντων ή υπηρεσιών της. 

Η καταχώρηση του σήματος/λογοτύπου γίνεται σύμφωνα με το Νόμο 2239/1994 "Νέο Θεσμικό Νόμο περί Σημάτων", Άρθρο 6, Παράγραφος  1, αφού πρώτα αυτό πληροί τις προδιαγραφές εγκυρότητας, σύμφωνα με τους απόλυτους λόγους απαραδέκτου που αναφέρει ο Νόμος 2239/1994, Άρθρο 3, Παράγραφος  1, 2 & 3, και τους σχετικούς λόγους απαραδέκτου που αναφέρει ο Νόμος 2239/1994, Άρθρο 4, Παράγραφος 1, 2, 3 & 4 και το  Άρθρο 5. Για την παραδοχή της δηλώσεως καταχωρήσεως  σήματος/λογοτύπου αποφασίζει η Διοικητική Επιτροπή Σημάτων, σύμφωνα με το Νόμο 2239/1994, Άρθρο 8, Παράγραφος 1 & 2. Η διάρκεια της προστασίας του σήματος/λογοτύπου είναι μια δεκαετία από την ημέρα της καταχώρησής του, σύμφωνα με το Νόμο 2239/1994, Άρθρο 21, Παράγραφος 1 & 2.

Κάθε εταιρεία αναπτύσσει μια δραστηριότητα, με στόχο να παράγει Αξία (προϊόντα ή υπηρεσίες) που θα τη διαφοροποιήσει από τον ανταγωνισμό και θα την κάνει να επικρατήσει στην αγορά. Στο μυαλό του καταναλωτικού κοινού, τα προϊόντα που καταναλώνει ή οι υπηρεσίες που χρησιμοποιεί συνδέονται με το εμπορικό σήμα/λογότυπο της αντίστοιχης εταιρείας.  Το λογότυπο βοηθάει την επιχείρηση να διαχωρίσει τα  προϊόντα ή  τις υπηρεσίες της από προϊόντα ή υπηρεσίες άλλων ανταγωνιστικών εταιριών, να μεταφέρει τα μηνύματα που θέλει στο πελάτη/καταναλωτή και να κερδίσει την εμπιστοσύνη του.

Ως εκ τούτου, για την εξασφάλιση της  νομικής προστασίας και την προάσπιση των συμφερόντων της, κάθε επιχείρηση  θα πρέπει να προβεί στη  διαδικασία καταχώρησης  του εμπορικού σήματός/λογοτύπου της, πριν από την έναρξη της εμπορικής της δραστηριότητας. Εφόσον έχει πραγματοποιηθεί η καταχώρηση του λογοτύπου/σήματος η επιχείρηση αποκτά το δικαίωμα της αποκλειστικής  χρήσης αυτού σύμφωνα με το Νόμο  2239/1994, Άρθρο 2. Τα δικαιώματα αποκλειστικής χρήσης που παρέχονται στο διακαιούχο αναφέρονται στο Νόμο 2239/1994, Άρθρο 18, Παράγραφος 1,2,&3 και Άρθρο 19, Παράγραφος 1,2,3 & 4.

Προβολή εμπορικού σήματος/λογοτύπου

Σε περίπτωση που το καταχωρημένο εμπορικό σήμα/λογότυπο μιας επιχείρησης, χρησιμοποιηθεί ή προσβληθεί από τρίτο, αυτή δικαιούται- σύμφωνα με το Νόμο 2239/1994, Άρθρο 26, Παράγραφος 1,2,3, & 4 - να κάνει αγωγή εναντίον αυτού για την άρση της προσβολής αυτής με απαίτηση αποζημίωσης.

Στη περίπτωση αυτή, το πρωτοδικείο επιβάλλει ασφαλιστικά μέτρα (σύμφωνα με το Νόμο 2239/1994, Άρθρο 27, Παράγραφος 1,2, 3 & 4) και ποινικές κυρώσεις στον παραβάτη (σύμφωνα με το Νόμο 2239/1994, Άρθρο 28, Παράγραφος 1 & 2).

Εταιρική ταυτότητα (corporate identity)

Παράδειγμα: το Λογότυπο της Wikimedia Foundation.

Με τον όρο εταιρική ταυτότητα εννοούμε  το σύνολο των στοιχείων και των χαρακτηριστικών, τα οποία προσδιορίζουν την προσωπικότητα και το προφίλ μιας επιχείρησης (εταιρεία, οργανισμός, φορέας) και αποτελούν τα κριτήρια διαφοροποίησής της από τους ανταγωνιστές της. 

Τα στοιχεία αυτά εκφράζουν τη φιλοσοφία,  τις αξίες, τους στόχους, την οργανωτική δομή, τη συμπεριφορά και τη δράση της επιχείρησης τόσο στο επιχειρηματικό, όσο και στο κοινωνικό περιβάλλον της. Τα στοιχεία της εταιρικής ταυτότητας συνθέτουν τη συνολική εικόνα της επιχείρησης, η οποία επικοινωνείται ακολουθώντας συγκεκριμένη στρατηγική μέσω διαφόρων επικοινωνιακών μέσων, μεθόδων και τεχνικών. 

Εταιρική φιλοσοφία

Ο όρος 'φιλοσοφία' στην επιχειρηματική ορολογία αναφέρεται ως το σύστημα κανόνων και αξιών που πρεσβεύει μια επιχείρηση, το οποίο περιλαμβάνει κατευθυντήριες γραμμές και πρότυπα, ήθη, παραδόσεις, συνήθειες και καθορισμένο τρόπο σκέψης, συμπεριφοράς και δράσης.

Η εταιρική φιλοσοφία συντίθεται από τις αξίες, την ιστορία και την οργανωτική δομή της επιχείρησης, συνδέεται με το όραμά της και καθορίζει τη συμπεριφορά της απέναντι στη κοινωνία, και το περιβάλλον.

Εταιρική συμπεριφορά (corporate behavior)

Η εταιρική συμπεριφορά μιας επιχείρησης εκφράζεται από τον τρόπο λειτουργίας της  και αντικατοπτρίζει  τη φιλοσοφία,  τους στόχους και το όραμά της.  Διαμορφώνεται από τις ακολουθούμενες πολιτικές και πρακτικές ανάπτυξης, παραγωγής, διάθεσης, διανομής, προβολής και τιμολόγησης των προϊόντων και υπηρεσιών της, από τον τρόπο διοίκησής της, τις πολιτικές επενδύσεων και χρηματοδότησης. 

Η εταιρική συμπεριφορά καθορίζει επίσης και  τις σχέσεις της επιχείρησης με τους εργαζομένους, τους πελάτες, τους καταναλωτές, τους προμηθευτές, τους ανταγωνιστές και το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον στον οποίο δραστηριοποιείται η επιχείρηση. 

Εταιρική συμπεριφορά απέναντι στους εργαζομένους

Η συμπεριφορά  απέναντι στους εργαζομένους έχει να κάνει  με τον τρόπο διεύθυνσης και διοίκησης της επιχείρησης και τον τρόπο με τον οποίο αυτή διαχειρίζεται ζητήματα προσωπικού.

Πιο συγκεκριμένα, αφορά τα κριτήρια με τα οποία προσλαμβάνονται και προάγονται οι υπάλληλοι και τα στελέχη, τη χορήγηση αδειών και την πολιτική αμοιβών και  bonus παραγωγικότητας. Επίσης, αφορά στις δυνατότητες που προσφέρει στου εργαζομένους για επιμόρφωση και εκπαίδευση, καθώς  επίσης και άλλες κοινωνικές παροχές. 

Εταιρική συμπεριφορά απέναντι στην αγορά

Η συμπεριφορά της επιχείρησης απέναντι στην αγορά αφορά στις πρακτικές πωλήσεων, τον τρόπο διαμόρφωσης των τιμών των προϊόντων/υπηρεσιών, την αξιοπιστία και λειτουργικότητα αυτών, το επίπεδο και το δίκτυο εξυπηρέτησης πελατών. Περιλαμβάνει επίσης και τον τρόπο με τον οποίο η επιχείρηση εφαρμόζει πρακτικές και συνεργάζεται με άλλες εταιρίες, προμηθευτές, επενδυτές και τους μετόχους της.

Εταιρική συμπεριφορά απέναντι στη κοινωνία

Η συμπεριφορά της επιχείρησης απέναντι στη κοινωνία, περιλαμβάνει τη συνεισφορά της προς αυτήν. Η λεγόμενη Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη εντοπίζεται στην εθελοντική προσφορά και συνεισφορά της επιχείρησης στο τομέα του πολιτισμού, της παιδείας, του περιβάλλοντος και  του αθλητισμού μέσω διαφόρων προγραμμάτων και δράσεων.

Η ενεργή συμμετοχή και η δημιουργική συνεισφορά της επιχείρησης στο κοινωνικό γίγνεσθαι, αποτελεί στρατηγικό στόχο πολλών επιτυχημένων και δυναμικά αναπτυσσόμενων  επιχειρήσεων, οι οποίες πρεσβεύουν αρχές και αξίες ανθρωπιστικής προσέγγισης.

Το 2000 ιδρύθηκε στη χώρα μας το μή κερδοσκοπικό Σωματείο "Ελληνικό Δίκτυο για την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη",  το οποίο  έχει ως αποστολή την προώθηση της έννοιας της Εταιρικής Ευθύνης και την προβολή της, τόσο προς τον επιχειρηματικό κόσμο όσο και προς το κοινωνικό περιβάλλον, με στόχο την επίτευξη κερδοφορίας αλλά και τη βιώσιμη ανάπτυξη. 

Σχεδιασμός εταιρικής ταυτότητας (corporate design)

Η φιλοσοφία, το προφίλ  και η συνολική εικόνα μιας επιχείρησης οπτικοποιείται μέσω του στρατηγικού σχεδιασμού της εταιρικής ταυτότητας και της επικοινωνίας της μάρκας (branding). Για το  σχεδιασμό και την επικοινωνία της εταιρικής ταυτότητας (corporate design) είναι αναγκαία η ολιστική σχεδιαστική προσέγγιση, στην οποία αναλύονται και εκφράζονται οπτικά οι αρχές, τα 'πιστεύω' και οι αξίες της επιχείρησης.

Αυτή μπορεί να περιλαμβάνει  τo γραφιστικό σχεδιασμό (graphic design), τo σχεδιασμό ιστοσελίδας, το σχεδιασμός προϊόντων (product design) και τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό (architectural design). Ο σχεδιασμός εταιρικής ταυτότητας επιβάλλει ενιαίο σχεδιαστικό ύφος σε όλα τα επίπεδα επικοινωνίας της επιχείρησης. Ο ρόλος του είναι καθοριστικής σημασίας, διότι μέσω αυτού η επιχείρηση εκφράζει την προσωπικότητά της, επικοινωνεί τα μηνύματά της κι επιτυγχάνει τη διαφοροποίησή της από τους ανταγωνιστές της. Επίσης, επηρεάζει και διαμορφώνει σε μεγάλο βαθμό τις απόψεις της κοινής γνώμης και των εν δυνάμει πελατών στους οποίους απευθύνεται.  

Μέσω της καλά σχεδιασμένης εταιρικής ταυτότητας, η επιχείρηση βελτιώνει και αυξάνει την αναγνωρισιμότητά της  και ισχυροποιεί σε μεγάλο βαθμό τη θέση της στην αγορά. Καθώς η καλά σχεδιασμένη εταιρική ταυτότητα παίζει καθοριστικό ρόλο  στην προώθηση μιας επιχείρησης αλλά και τη διαφοροποίησή της από τον ανταγωνισμό, θα πρέπει αυτή όταν το κρίνει σκόπιμο να προβαίνει στην ανανέωση ή το ανασχεδιασμό της, ώστε να διατηρείται ανταγωνιστική.  

Γραφιστικός σχεδιασμός (graphic design)

Ο γραφιστικός σχεδιασμός περιλαμβάνει το σχεδιασμό λογοτύπου, σλόγκαν, ονομασίας, τυπογραφίας, καθώς και το σχεδιασμό υλικού που προορίζεται για έντυπη (κάρτες, επιστολόχαρτα, φάκελοι αλληλογραφίας, διαφημιστικά έντυπα, ετικέτες προϊόντων, συσκευασίες, κλπ) ή ηλεκτρονική επικοινωνία (ιστοσελίδα, εφαρμογή multimedia ή εφαρμογή για κινητά).

Σχεδιασμός προϊόντων (product design)

Ο σχεδιασμός προϊόντων (product design) περιλαμβάνει ότι έχει να κάνει με το σχεδιασμό των προϊόντων και συσκευασιών που απευθύνονται σε καταναλωτές ή άλλες εταιρίες, καθώς επίσης και το σχεδιασμό των προϊόντων που χρησιμοποιεί μια εταιρία για την outdoor επικοινωνία της (διαφημιστικά banners, stands καταστημάτων και εκθέσεων).

Αρχιτεκτονικός σχεδιασμός (architectural design) 

Ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός περιλαμβάνει τη μελέτη, το σχεδιασμό ή τη διαμόρφωση εξωτερικών και εσωτερικών χώρων (αρχιτεκτονική, τρόπους κατασκευής, χρήση υλικών, στυλ διακόσμησης).

Εταιρική επικοινωνία (corporate communication) 

Ο τρόπος με τον οποίο η εταιρική ταυτότητα εκφράζεται σε εταιρική εικόνα, δηλαδή οπτικοποιείται και μεταφέρει το σύνολο των αξιών και τη φιλοσοφίας της εταιρικής ταυτότητας αποτελεί την εταιρική επικοινωνία (corporate communication).

Αυτή περιλαμβάνει κάθε μορφής επικοινωνιακής έκφρασης που έχει σχέση με την εταιρική συμπεριφορά, την ολιστική εταιρική εικόνα και την επικοινωνιακή πολιτική του μάρκετινγκ (τρόπους διαφήμισης, δημόσιες σχέσεις, προώθηση πωλήσεων, χορηγίες).

Επίσης, έχει να κάνει με τη συμπεριφορά της επιχείρησης όσον αφορά τη διοίκηση, τους εργαζόμενους, τους  συνεργάτες της, καθώς επίσης και το τρόπο που αυτή συναλλάσσεται με το κοινωνικο-οικονομικό περίγυρο στον οποίο δραστηριοποιείται.

Ιστορία

Οι Θυρεοί, οι σημαίες, τα ιστορικά εμβλήματα και σύμβολα, μπορούμε να πούμε πως αποτελούν τα πρώτα στοιχεία εταιρικής ταυτότητας. Αυτά εξέφραζαν συγκεκριμένο τρόπο σκέψης, ιδέες και φιλοσοφία. Με την ανάπτυξη της βιομηχανίας, του εμπορίου και τη διάθεση καταναλωτικών προϊόντων και υπηρεσιών, αυξήθηκε σημαντικά η αναγκαιότητα για δημιουργία εταιρικής ταυτότητας από εταιρίες που είχαν εμπορική δραστηριότητα ή από φορείς και οργανισμούς.

Η γερμανική εταιρία AEG (η πρώτη μεγάλη επιχείρηση ενέργειας και ηλεκτρικών ειδών), υπήρξε πρωτοπόρα στη δημιουργία εταιρικής ταυτότητας με τη βοήθεια του σχεδιαστή-αρχιτέκτονα Πέτερ Μπέρενς (Peter Behrens), ο οποίος μαζί με την ομάδα του διαμόρφωσε τη συνολική εταιρική εικόνα της επιχείρησης. Αυτή περιελάμβανε το σχεδιασμό επαγγελματικών καρτών, επιστολόχαρτων καθώς και τη διαμόρφωση εργοστασιακών χώρων και γραφείων, όπου όλα ακολουθούσαν ένα ενιαίο στυλ.

Την ίδια περίοδο, διαμόρφωνε την εταιρική της ταυτότητα και η γερμανική Siemens με ιδρυτή τον Βέρνερ φον Ζίμενς (Werner von Siemens). Μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, υποδειγματική ήταν επίσης και η ανάπτυξη της εταιρικής ταυτότητας των μεγάλων επιχειρήσεων IBM και Coca-Cola.

Πηγές

• "Εταιρική Ταυτότητα & Εταιρική Εικόνα", Δρ. Ανδρέας Χ. Μήλιος, Εκδόσεις Αθ. Σταμούλης,  2006
• http://www.designmag.gr/logo-in-greek/9960
• https://web.archive.org/web/20150112045939/http://gge.gov.gr/?page_id=555
• https://web.archive.org/web/20150212023652/http://dikaio.net/emporikodikaio/emporikosima.html

Δείτε επίσης

• Γραφιστική
• Εραλδική
• Σφραγίδα