Βικιπαίδεια

Λούμαν 16

Διπλός καφέ νάνος αστέρας

O Luhman 16 (WISE 1049-5319, WISE  J104915.57-531906.1) είναι διπλός καφέ νάνος αστέρας ο οποίος εμφανίζεται στον αστερισμό Ιστία σε απόσταση 6,5 έτη φωτός από τον Ήλιο. Οι δύο αστέρες είναι οι πιο κοντινοί γνωστοί καφέ νάνοι και το πλησιέστερο σύστημα στη Γη που έχει βρεθεί από την εποχή της μέτρησης της ιδίας κίνησης του Άστρου του Μπάρναρντ το 1916.[2][3] Επίσης είναι το τρίτο πιο κοντινό γνωστό αστρικό σύστημα στον Ήλιο (μετά από το σύστημα του Άλφα του Κενταύρου και το Άστρο του Μπάρναρντ). Το πρωτεύον αστέρι έχει φασματικό τύπο L7.5 και το δευτερεύων T0.5 ± 1 (και ως εκ τούτου είναι κοντά στο L–T μετάβασης).[4] Οι Luhman 16 A και B βρίσκονται σε τροχιά ένας με τον άλλο σε μια απόσταση περίπου 3 AU[5] με μια τροχιακή περίοδο περίπου 25 χρόνια.[5]

Luhman 16
Ο Luhman 16 εμφανίζεται στον κίτρινο δίσκο στο κέντρο σε εικόνα της 7ης Ιανουαρίου του WISE. Οι επιμέρους καφέ νάνοι δεν εμφανίζονται διαχωρισμένοι.
ΑστερισμόςΙστία
Φασματικός τύποςA: L7.5[1]
B: T0.5 ± 1[1]
Απόσταση από τη Γη6,5 έτη φωτός

Ανακάλυψη Επεξεργασία

 
WISE εικόνα του Luhman 16. Σε GMOS στο ένθετο, εμφανίζεται ως ένα ζευγάρι.

Οι καφέ νάνοι ανακαλύφθηκαν από τον Κέβιν Λάχμαν αστρονόμο από το Pennsylvania State University και ερευνητή στο Penn State στο Κέντρο για Εξωπλανήτες και Κατοικήσιμους Κόσμους,[2] από εικόνες που δημιουργήθηκαν από το Wide-field Infrared Survey Explorer (WISE) τεχνητό δορυφόρο της—NASA με υπέρυθρο μήκος κύματος 40 centimetres (16 in) διαστημικό τηλεσκόπιο, μια αποστολή που διήρκεσε από το Δεκέμβριο του 2009 έως τον Φεβρουάριο του 2011. Οι εικόνες ελήφθησαν από τον Ιανουάριο του 2010 έως τον Ιανουάριο 2011, και η ανακάλυψη ανακοινώθηκε το 2013. Το σύστημα βρέθηκε συγκρίνοντας εικόνες του WISE σε διαφορετικές εποχές για να αποκαλύψει αντικείμενα που έχουν υψηλή ιδία κίνηση.[2][5]

Ο Luhman 16 εμφανίζεται στον ουρανό κοντά στο γαλαξιακό επίπεδο, το οποίο είναι πυκνοκατοικημένο με αστέρια. Η αφθονία των πηγών φωτός καθιστά δύσκολο να εντοπιστούν αμυδρά αντικείμενα. Αυτό εξηγεί γιατί ένα αντικείμενο τόσο κοντά στον Ήλιο δεν ανακαλύφθηκε σε προηγούμενες αναζητήσεις.[5]

Ανακάλυψη του συντρόφου Επεξεργασία

Το δεύτερο συστατικό του συστήματος ανακαλύφθηκε επίσης από τον Λάχμαν το 2013, και ανακοινώθηκε στο ίδιο άρθρο. Η ανακάλυψη της εικόνας του i-band ελήφθη τη νύχτα της 23ης Φεβρουαρίου του 2013 με το  Gemini Multi-Object Spectrograph (GMOS) στο Gemini South telescope, στη Χιλή. Τα στοιχεία του συστήματος βρέθηκαν με γωνιακή απόσταση 1,5 δευτερόλεπτο του τόξου, που αντιστοιχεί στο προβλεπόμενο διαχωρισμό των 3 AU, και διαφορά μεγέθους 0,45 mag.[5]

Όνομα Επεξεργασία

Ο Eric E. Mamajek πρότεινε το όνομα Luhman 16 για το σύστημα αστέρων, με τα συστατικά στοιχεία να ονομάζονται Luhman 16A και Luhman 16Β. Το όνομα προέρχεται από τον κατάλογο Washington Double Star Catalog (WDS): ο Luhman έχει ήδη δημοσιεύσει αρκετές νέες ανακαλύψεις διπλών αστέρων που έχουν καταχωρηθεί στο WDS με το αναγνωριστικό "LUH". Ο WDS κατάλογος απαριθμεί πλέον αυτό το σύστημα με το αναγνωριστικό 10493-5319 και την ονομασία LUH 16.[6]

Το σκεπτικό είναι ότι η ονομασία Luhman 16 είναι περισσότερο ευκολομνημόνευτη από το WISE J104915.57-531906.[7][8] Άλλα ονόματα που έχουν δοθεί περιλαμβάνουν τα WISE J1049−5319 και WISE 1049-5319 και το Luhman–WISE 1 ως μια εναλλακτική λύση.[7]

Ως ένα ενιαίο δυαδικό αντικείμενο ονομάζεται Luhman 16AB.

Αστρομετρία Επεξεργασία

Θέση στον ουρανό Επεξεργασία

Ο Luhman 16 βρίσκεται στο νότιο ουράνιο ημισφαίριο στον αστερισμό Ιστία. Από τον Iούλιο του 2015, τα στοιχεία του είναι τα πλησιέστερα γνωστά ουράνια αντικείμενα σε αυτόν τον αστερισμό έξω από το Ηλιακό σύστημα. Οι ουράνιες συντεταγμένες του είναι: RA = 10h 49m 18.723s, Dec = −53° 19′ 09.86″.[7]

Απόσταση Επεξεργασία

 
Αστέρια και καφέ νάνοι πιο κοντά στον Ήλιο, συμπεριλαμβανομένων WISE 1049-5319 (ή Luhman 16) (25 απριλίου 2014).[9]

Η τριγωνομετρική παράλλαξη του Luhman 16, η οποία δημοσιεύθηκε από Sahlmann & Lazorenko (2015), είναι 0.50051±0.00011 arcsec, που αντιστοιχεί σε απόσταση 1,998 ± 0,0004 parsecs (6,5166 ± 0,0013 ly).[4]

Απόσταση από το Ηλιακό Σύστημα Επεξεργασία

Επί του παρόντος ο Luhman 16 είναι το τρίτο πιο κοντινό γνωστό αστρικό σύστημα στον Ήλιο μετά το τριπλό σύστημα Αλφα του Κενταύρου (4.37 ly) και το Άστρο του Μπάρναρντ (5.98 ly), υποβιβάζοντας τον αστέρα Wolf 359 (7.78 ly) στην πέμπτη θέση, με τέταρτο τον αστέρα WISE 0855-0714. Κατέχει επίσης διάφορα ρεκόρ: ο πλησιέστερος καφέ νάνος, ο πλησιέστερος νάνος αστέρας τύπου L, και, ενδεχομένως, ο πλησιέστερος νάνος αστέρας τύπου T (αν το στοιχείο Β είναι Τ-τύπος).

Απόσταση από το Άλφα του Κενταύρου Επεξεργασία

O Luhman 16 είναι το πλησιέστερο γνωστό αστρικό σύστημα στον Άλφα του Κενταύρου, το οποίο βρίσκεται 3,577 έτη φωτός από τον Alpha Centauri AB, και 3,520 έτη φωτός από Εγγύτατο Κένταυρου. Αυτό οφείλεται στο ότι τα δύο συστήματα βρίσκονται σε γειτονικούς αστερισμούς, στο ίδιο τμήμα του ουρανού, όπως φαίνεται από τη Γη, αλλά ο Luhman 16 είναι λίγο πιο μακριά. Πριν από την ανακάλυψη του Luhman 16, το Ηλιακό Σύστημα ήταν το πλησιέστερο γνωστό σύστημα στον Άλφα του Κενταύρου.

Είναι ενδιαφέρον ότι, Luhman 16 είναι πιο κοντά στον Κένταυρο, από τον Άλφα του Κενταύρου AB, ακριβώς όπως και η Γη, παρά το γεγονός ότι Luhman 16 βρίσκεται πιο μακριά από τη Γη από το σύστημα Άλφα του Κενταύρου.

Η ιδία κίνηση του Luhman 16 δημοσιεύθηκε από τους Sahlmann & Lazorenko το 2015 και είναι περίπου 2.75"/έτος, που είναι σχετικά μεγάλη, λόγω της εγγύτητας του στη Γη.[4]

Ακτινική ταχύτητα Επεξεργασία

Η ακτινική ταχύτητα του στοιχείου A είναι 23,1 ± 1,1 kilometres per second (14,35 ± 0,68 mi/s), και η ακτινική ταχύτητα του στοιχείου B είναι 19,5 ± 1,2 kilometres per second (12,12 ± 0,75 mi/s).[10] Από αυτές τις τιμές της προκύπτει ότι η ακτινική ταχύτητα είναι θετική επομένως το σύστημα επί του παρόντος απομακρύνεται από το Ηλιακό Σύστημα.

Αν υποθέσουμε ότι αυτές οι τιμές για τα συστατικά, και μια μάζα αναλογία της Luhman 16 από Sahlmann & Lazorenko (2015) του 0.78,[4] το κέντρο βάρους του συστήματος έχει ακτινική ταχύτητα περίπου 21,5 kilometres per second (13,4 mi/s).[11] Αυτό σημαίνει ότι ο Luhman 16 πέρασε από το Ηλιακό Σύστημα περίπου πριν 36.000 χρόνια σε μια ελάχιστη απόσταση περίπου 5,05 έτη φωτός.

Αναζήτηση πλανητών Επεξεργασία

Τον Δεκέμβριο του 2013, αναφέρθηκαν διαταραχές των τροχιακών κινήσεων του συστήματος, γεγονός που υποδηλώνει ένα τρίτο σώμα στο σύστημα. Η περίοδος του πιθανού συνοδού σώματος ήταν λίγοι μήνες, γεγονός που δείχνει μια τροχιά γύρω από τον ένα καφέ νάνο. Κάθε πιθανό σώμα αυτού του είδους θα πρέπει να έχει μάζα κάτω από το όριο ενός καφέ νάνου, διότι διαφορετικά θα είχε ανιχνευθεί μέσω άμεσης απεικόνισης.[12]

Ωστόσο η μετέπειτα παρακολούθηση του Luhman 16 με το VLT (Very Large Telescope) απέκλεισε την παρουσία οποιουδήποτε τρίτου αντικείμενου σε τροχιά με μάζα μεγαλύτερη από δύο μάζες του Δία είτε καφέ νάνου με περίοδο μεταξύ 20 και 300 ημερών.Ο Luhman 16 δεν περιέχει κοντά του γιγάντιους πλανήτες.[4]

Ατμόσφαιρα Επεξεργασία

Μια μελέτη από Gillon et al. (2013) διαπίστωσε ότι Luhman 16B παρουσιάζει επιφάνεια με διακυμάνσεις του φωτισμού του κατά τη διάρκεια της περιστροφής. Στις 5 Μαΐου 2013, Reston et al. (2014) χρησιμοποιήθηκε στο Ευρωπαϊκό Νότιο Παρατηρητήριο το VLT για να παρατηρηθεί άμεσα το σύστημα του Luhman 16 για πέντε ώρες, που είναι ισοδύναμο μιας πλήρους περιστροφής του. Την έρευνα επιβεβαίωσε Gillon et al.'s παρατήρηση, βρίσκοντας ένα μεγάλο, σκούρο περιφέρεια σε μέση, πλάτη, μια φωτεινή περιοχή κοντά στην άνω πόλο, και στίγματα φωτισμού αλλού.

Αν και ο Luhman 16A έχει παρατηρηθεί κατά τον ίδιο τρόπο, όπως και ο 16Β, έχει παρόμοια διακύμανση στο φωτισμό.

  • Χάρτης επιφάνειας του Luhman 16B ο οποίος έχει συνταχτεί από VLT παρατηρήσεις
  • Καλλιτεχνική απεικόνιση του Luhman 16B με βάση VLT παρατηρήσεις

Εκπομπή ραδιοκυμάτων και ακτίνων X Επεξεργασία

Σε μια μελέτη από Osten et al. (2015), ο Luhman 16 παρατηρήθηκε με το Australia Telescope Compact Array σε ραδιοκύματα και με το Παρατηρητήριο ακτίνων-Χ Chandra στις ακτίνες-Χ.

Σημειώσεις Επεξεργασία

Αναφορές Επεξεργασία

  1. ↑ 1,0 1,1 Burgasser, Adam J.; Sheppard, Scott S.; Luhman, K. L. (August 2013). «Resolved Near-Infrared Spectroscopy of WISE J104915.57-531906.1AB: A Flux-Reversal Binary at the L dwarf/T dwarf Transition». The Astrophysical Journal 772 (2): 129. doi:10.1088/0004-637X/772/2/129. Bibcode: 2013ApJ...772..129B. 
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Kennedy, Barbara K. (11 March 2013). «The Closest Star System Found in a Century». Pennsylvania State University Eberly College of Science. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-04-07. https://www.webcitation.org/6FhyJKdFa?url=http://science.psu.edu/news-and-events/2013-news/Luhman3-2013. Ανακτήθηκε στις 11 March 2013. 
  3. ↑ Plait, Phil (11 Μαρτίου 2013). «Howdy, Neighbor! New Twin Stars Are Third Closest to the Sun». Slate. Bad Astronomy. Ανακτήθηκε στις 11 Μαρτίου 2013. 
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 Sahlmann, Johannes; Lazorenko, Petro F. (2015). «Mass ratio of the 2 pc binary brown dwarf LUH16 and limits on planetary companions from astrometry». arXiv:1506.07994v1 [astro-ph]. 
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 Luhman, K. L. (2013). «Discovery of a Binary Brown Dwarf at 2 pc from the Sun». The Astrophysical Journal Letters 767 (1): L1. doi:10.1088/2041-8205/767/1/L1. Bibcode: 2013ApJ...767L...1L. 
  6. ↑ «USNO Double Star Catalogs: Notes». Washington Double Star Catalog. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Δεκεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 20 Σεπτεμβρίου 2013. 
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 Mamajek, Eric E. (2013). «On the Nearby Binary Brown Dwarf WISE J104915.57-531906.1 (Luhman 16)». arXiv:1303.5345 [astro-ph.SR]. 
  8. ↑ Mamajek, Eric E. (2013). «Comments on the Nearby Binary Brown Dwarf WISE J104915.57-531906». arXiv:1303.5345v1 [astro-ph.SR]. 
  9. ↑ Clavin, Whitney· Harrington, J. D. (25 Απριλίου 2014). «NASA's Spitzer and WISE Telescopes Find Close, Cold Neighbor of Sun». NASA. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Απριλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 25 Απριλίου 2014. 
  10. ↑ Kniazev, A. Y.; Vaisanen, P.; Mužić, K.; Mehner, A.; Boffin, H. M. J. και άλλοι. (June 2013). «Characterization of the Nearby L/T Binary Brown Dwarf WISE J104915.57-531906.1 at 2 Parsecs from the Sun». The Astrophysical Journal 770 (2): 124. doi:10.1088/0004-637X/770/2/124. Bibcode: 2013ApJ...770..124K. 
  11. ↑ (23.1 + 19.5 * 0.78) / (1 + 0.78) ≈ 21.5.
  12. ↑ Boffin, Henri M. J.; Pourbaix, D.; Mužić, K.; Ivanov, V.D.; Kurtev, R. και άλλοι. (January 2014). «Possible astrometric discovery of a substellar companion to the closest binary brown dwarf system WISE J104915.57-531906.1». Astronomy and Astrophysics 561: L4. doi:10.1051/0004-6361/201322975. Bibcode: 2014A&A...561L...4B. 

Δείτε επίσης Επεξεργασία

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Λούμαν_16&oldid=10405991"