Βικιπαίδεια

Μάρθα Γκράχαμ

Αμερικανή χορεύτρια και χορογράφος

Η Μάρθα Γκράχαμ (Martha Graham, 11 Μαΐου 1894 – 1 Απριλίου 1991) ήταν Αμερικανή μοντέρνα χορεύτρια και χορογράφος. Το στυλ της, η τεχνική Γκράχαμ, αναδιαμόρφωσε τον αμερικανικό χορό και διδάσκεται ακόμη και σήμερα.[11]

Μάρθα Γκράχαμ
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση11  Μαΐου 1894[1][2][3]
Πίτσμπεργκ
Θάνατος1  Απριλίου 1991[1][2][3]
Νέα Υόρκη
Χώρα πολιτογράφησηςΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΑγγλικά[4]
ΣπουδέςDenishawn School of Dancing and Related Arts (1916–1923)
Santa Barbara High School[5]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταχορεύτρια μπαλέτου
χορογράφος[6]
μουσικός παιδαγωγός
ballet master
ενδυματολόγος
χορεύτρια[6]
ΕργοδότηςΠανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης
Οικογένεια
ΣύζυγοςErick Hawkins (1948–1954)
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςΥποτροφία Γκούγκενχαϊμ (1932, 1944 και 1943)[7]
Εθνικό μετάλλιο των τεχνών
Προεδρικό Μετάλλιο της Ελευθερίας (1976)[8]
National Women's Hall of Fame (2015)[9]
Capezio Dance Award (1960)
βραβείο Κένεντι (1979)[10]
Συμβούλιο σχεδιαστών μόδας της Αμερικής
μέλος στην Αμερικανική Ακαδημία Τεχνών και Επιστημών
επίτιμος διδάκτωρ του πανεπιστημίου Μπράνταϊς
επίτιμος διδάκτωρ του πανεπιστημίου Χάρβαρντ
Laurel Leaf Award
Ιστότοπος
marthagraham.org
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Βιογραφία Επεξεργασία

Η Μάρθα Γκράχαμ γεννήθηκε κοντά στο Πίτσμπεργκ της Πενσυλβάνια το 1894. Σπούδασε στη σχολή χορού και σχετικών τεχνών Ντένισον, μέχρι το 1923. Μετά την αποφοίτησή της άρχισε να αναζητά την αποτύπωση του εσωτερικού κόσμου μέσω των κινήσεων, εγκαταλείποντας τις απαλές κινήσεις του μπαλέτου. Μετακινήθηκε στη Νέα Υόρκη[12] και το 1926 ίδρυσε τη δικιά της ομάδα, η οποία είναι η παλαιότερη χορευτική ομάδα στην Αμερική.[13] Το 1929 παρουσίασε την παράσταση Ερετικός και το 1931 παρουσίασε την παράσταση Πρωτόγονα Μυστήρια, το οποίο κέρδισε την προσοχή του κοινού και των κριτικών. Το 1936 δημιούργησε το Χρονικό, το οποίο παρουσίαζε το Κραχ της Γουόλ Στριτ του 1929, την Οικονομική ύφεση και τον Ισπανικό Εμφύλιο. Την ίδια χρονιά, αρνήθηκε την πρόσκληση του Χίτλερ να χορέψει στο Διεθνές Φεστιβάλ Τεχνών, το οποίο λάμβανε χώρα παράλληλα με τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Βερολίνου.[14] Το 1938 χόρεψε στον Λευκό Οίκο, καθιστώντας την την πρώτη χορεύτρια που προσκλήθηκε να δώσει παράσταση εκεί.[15]

Το 1944 η Μάρθα Γκράχαμ παρουσίασε την Άνοιξη στα Απαλάχια, το 1946 το Σκοτεινό Λιβάδι, εμπνευσμένο από τις αρχαίες ιεροτελεστίες, και το 1948 τα Παιχνίδια των Αγγέλων.[12] Ανάμεσα στα πολλά θέματα από τα οποία η Γκράχαμ αντλούσε τη θεματολογία για τη δουλειά της, δύο φαίνεται ότι της ήταν πιο προσφιλή, η Αμερικανική και Ελληνική Μυθολογία. Παρουσίασε έργα με πρωταγωνίστριες τις Μήδεια, Ιοκάστη, Άλκηστη, Φαίδρα και Αριάδνη. Το 1958 παρουσίασε την παράσταση Κλυταιμνήστρα.[12] Η παράσταση αυτή θεωρείται το αριστούργημά της,[16] ενώ γνώρισε και σημαντική επιτυχία και μάλιστα παρουσιάστηκε περιορισμένα στο Μπρόντγουεϊ.[17] Πρόκειται για ένα μπαλέτο μεγάλης κλίμακας και η μόνη μεγάλου μεγέθους παράσταση της Γκράχαμ. Το ρόλο της Κλυταιμνήστρας ενσάρκωσε η ίδια η Γκράχαμ.[18] Το μπαλέτο χαρακτηρίστηκε θεωρείται αριστούργημα του αμερικανικού μοντερνισμού του 20ού αιώνα. Η Γκράχαμ ήταν διστακτική όσον αφορά την καταγραφή των χορών, καθώς πίστευε ότι οι ζωντανές παραστάσεις πρέπει να υπάρχουν μόνο στη σκηνή, όπως βιώνονται, με ελάχιστες αξιοσημείωτες εξαιρέσεις.[19]

Η Μάρθα Γκράχαμ συνέχισε να χορεύει στη σκηνή μέχρι το 1970, σε ηλικία 74 ετών.[12] Συνέχισε να διδάσκει και συνθέτει χορογραφίες, παρουσιάζοντας ακόμη 10 παραστάσεις, η τελευταία το 1990. Το 1991, λίγο πριν αποβιώσει σε ηλικία 96 ετών,[20] είχε ολοκληρώσει ένα σχεδιάγραμμα της αυτοβιογραφίας της. Η αυτοβιογραφία της με τίτλο Blood Memory, η οποία κυκλοφόρησε το φθινόπωρο του 1991.[21]

Επιρροή Επεξεργασία

Η Γκράχαμ μερικές φορές αναφέρεται ως «Πικάσο του Χορού» καθώς η σημασία και επιρροή στο μοντέρνο χορό θεωρείται αντίστοιχη του Πάμπλο Πικάσο στις οπτικές τέχνες.[22][23] Επίσης έχει συγκριθεί με την επιρροή που είχε ο Ίγκορ Στραβίνσκι στη μουσική και ο Φρανκ Λόιντ Ράιτ στην αρχιτεκτονική.[24] Η τεχνική της Γκράχαμ περιελάμβανε την εισαγωγή της ιδέας της συστολής και απελευθέρωσης στο μοντέρνο χορό, εμπνευσμένη από τη στυλιζαρισμένη αντίληψη της αναπνοής.[25]

Συχνά λέγεται ότι έφερε το χορό στον 20ό αιώνα. Εξαιτίας της δουλειάς των βοηθών της όπως, οι Λίντα Χοντς, Περλ Λανγκ, Ντιάν Γκρέι, Γιούρικο και άλλοι, η τεχνική της Γκράχαμ διατηρείται. Έχουν καταγράψει συνεντεύξεις της Γκράχαμ όπου περιγράφει την τεχνική της καθώς και βίντεο από τις παραστάσεις της.[26] Δημιούργησε ένα νέο κίνημα που έφερε την επανάσταση στον χορευτικό κόσμο και δημιούργησε αυτό που σήμερα είναι γνωστό ως μοντέρνο χορός, και αποτελεί αντικείμενο μελέτης και έμπνευσης από χορογράφους και χορευτές.[27]

Στις 11 Μαΐου 2011 το Google αφιέρωσε το λογότυπό του στη Μάρθα Γκράχαμ, με αφορμή τα 117 έτη από τη γέννησή της.[28]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12171758j. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 (Αγγλικά) SNAC. w6hm59qq. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 (Αγγλικά) Internet Broadway Database. 14946. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12171758j. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  5. ↑ Ανακτήθηκε στις 4  Μαρτίου 2021.
  6. ↑ 6,0 6,1 The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/162039. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
  7. ↑ www.gf.org/fellows/all-fellows/martha-graham/.
  8. ↑ www.presidency.ucsb.edu/documents/remarks-upon-presenting-the-presidential-medal-freedom-martha-graham.
  9. ↑ «Martha Graham». National Women's Hall of Fame.
  10. ↑ www.kennedy-center.org/artists/g/go-gz/martha-graham/.
  11. ↑ «TIME 100: Martha Graham». Time. August 6, 1998. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις July 6, 2011. https://web.archive.org/web/20110706053942/http://www.time.com/time/time100/artists/profile/graham.html. 
  12. ↑ 12,0 12,1 12,2 12,3 Team, ΤοΒΗΜΑ (24 Νοεμβρίου 2008). «Μάρθα Γκράχαμ». Ειδήσεις - νέα - Το Βήμα Online. Ανακτήθηκε στις 12 Μαρτίου 2020. 
  13. ↑ "Martha's back! Famed dance company in residence during June." Αρχειοθετήθηκε October 10, 2012, στο Wayback Machine. Scope Online. Skidmore College
  14. ↑ Martha Graham Dance Company – History Αρχειοθετήθηκε April 13, 2012, στο Wayback Machine.
  15. ↑ Martha Graham Timeline: 1894–1949, The Library of Congress
  16. ↑ Martha Graham: A special issue of the journal Choreography and Dance, by Alice Helpern
  17. ↑ Dance Observer 27. 1960. 
  18. ↑ LaMothe, Kimerer L. Nietzsche's Dancers: Isadora Duncan, Martha Graham, and the Revaluation of. σελ. 203. 
  19. ↑ Klenke, Karin (2011). Women in Leadership: Contextual Dynamics and Boundaries. Bingley: Emerald. σελ. 208. ISBN 9780857245618. 
  20. ↑ Kisselgoff, Anna (April 2, 1991). «Martha Graham Dies at 96; A Revolutionary in Dance». The New York Times. https://www.nytimes.com/1991/04/02/obituaries/martha-graham-dies-at-96-a-revolutionary-in-dance.html. 
  21. ↑ Susan Ware (1998). Letter to the World: Seven Women who Shaped the American Century. W.W. Norton. ISBN 978-0-393-04652-6. 
  22. ↑ Bondi (1995) p. 74 quote: "Picasso of Dance ... Martha Graham was to modern dance what Pablo Picasso was to modern art."
  23. ↑ Agnes de Mille (1991) p.vii quote: "Her achievement is equivalent to Picasso's," I said to Mark Ryder, a pupil and company member of Graham's, "I'm not sure I will accept him as deserving to be in her class."
  24. ↑ «Martha Graham: About the Dancer». American Masters. NPR. September 16, 2005. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις October 10, 2013. https://web.archive.org/web/20131010072957/http://www.pbs.org/wnet/americanmasters/episodes/martha-graham/about-the-dancer/497/. 
  25. ↑ Debra Craine· Judith Mackrell (19 Αυγούστου 2010). The Oxford Dictionary of Dance . Oxford University Press. σελίδες 196. ISBN 978-0-19-956344-9. 
  26. ↑ De Mille (1991), p. 409.
  27. ↑ Gerald, Newman (1998). Martha Graham: Founder of Modern Dance. Danbury, Connecticut: Franklin Watts. 
  28. ↑ «Google Doodle Celebrates Martha Graham and Dynamic Web». PC World. May 11, 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις July 2, 2013. https://web.archive.org/web/20130702180504/http://www.pcworld.com/article/227676/Google_Doodle_Celebrates_Martha_Graham_and_Dynamic_Web.html. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Μάρθα_Γκράχαμ&oldid=9935957"