Μάρκελλος (σφετεριστής)

Ο Μάρκελλος, λατιν.: Μarcellus, (απεβ. το 366) ήταν αξιωματικός της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, υποστηρικτής του σφετεριστή Προκόπιου και για λίγο σφετεριστής ο ίδιος.

Μάρκελλος (σφετεριστής)
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	4ος αιώνας
Θάνατος	366
Συνθήκες θανάτου	θανατική ποινή
Χώρα πολιτογράφησης	Αρχαία Ρώμη
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	πολιτικός στρατιωτικός
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	Ρωμαίος αυτοκράτορας

Υπάρχουν δύο εκδοχές της ιστορίας τού σφετερισμού του: η πρώτη παρατίθεται από τον Αμιανό Μαρκελίνο, έναν σύγχρονο ιστορικό και τη δεύτερη εκτίθεται από τον Ζώσιμο, ιστορικό των αρχών του 6ου αι.

Η εκδοχή του Aμιανού Μαρκελίνου

Ο Αμιανός Μαρκελίνος υπογραμμίζει το γεγονός ότι ο Μάρκελλος ήταν συγγενής τού Προκόπιου (μέλους της δυναστείας τού Κωνσταντίνου). Το 365 ο Προκόπιος επαναστάτησε εναντίον τού Αυτοκράτορα Βάλη, φορώντας την πορφύρα. Ο Μάρκελλος έγινε προστάτης (protector) του και τού ανατέθηκε η υπεράσπιση της Νίκαιας. Όταν το 366 σκοτώθηκε ο Προκόπιος, ο Μάρκελλος σκότωσε τον Σερενιανό, έναν σκληρό στρατηγό τού Βάλη, που είχε αιχμαλωτιστεί από τον Προκόπιο στην Κύζικο και στη συνέχεια κατέκτησε τη Χαλκηδόνα.

Ο Προκόπιος είχε βασίσει τον σφετερισμό του στον δεσμό του με τη δυναστεία τού Κωνσταντίνου και στην υποστήριξη ορισμένων βαρβαρικών λαών. Ο Μάρκελλος προσπάθησε να εκμεταλλευτεί τον δεσμό του με τον Προκόπιο και να εδραιώσει μία συμμαχία με γοτθικές φυλές. Αυτοανακηρύχτηκε αυτοκράτορας, αλλά η κυριαρχία του ήταν σύντομη. Ο μάγιστρος τού Βάλη, Εκουίτιος, έμαθε για τον θάνατο τού Προκόπιου και επιτέθηκε στον Μάρκελλο, αιχμαλωτίζοντάς τον. Μετά από λίγες μέρες, ο Μάρκελλος και ορισμένοι από τους υποστηρικτές του θανατώθηκαν.

Η εκδοχή του Ζώσιμου

Σύμφωνα με τον Ζώσιμο, ο Μάρκελλος στάλθηκε από τον Προκόπιο από την Κωνσταντινούπολη στη Βιθυνία, για να αντιμετωπίσει τη μονάδα ιππικού υπό τη διοίκηση του Σερενιανού και πιστή στον Βάλη. Ο Σερενιανός κατέλαβε την Κύζικο, αλλά ο Μάρκελλος πολιόρκησε την πόλη και την κατέλαβε, αναγκάζοντας τον Σερενιανό να φύγει. Μετά από μία σύντομη καταδίωξη στη Λυδία, ο Μάρκελλος τον σκότωσε.

Μετά τον θάνατο του Προκοπίου, ο Βάλης αιχμαλώτισε τον Μάρκελλο. Σύμφωνα με τον Ζώσιμο και τον Ιωάννη της Αντιόχειας, ο Μάρκελλος ήταν ύποπτος ότι σχεδίαζε σφετερισμό, καθώς είχε βρεθεί με τα βασιλικά διάσημα τού Προκοπίου. Έτσι ο Βάλης διέταξε τον θάνατό του, της οικογένειάς του και των υποστηρικτών του.

Βιβλιογραφία

Πρωταρχικές πηγές

• Aμιανός Μαρκελίνος, Res Gestae, xxvi.10.1—5.
• Ιωάννης Αντιοχείας, fr. 184.2
• Zώσιμος, Nέα Ιστορία, iv.6.3—5, iv.8.3—4.

Δευτερεύουσες πηγές

• Banchich, Thomas, "Marcellus (366 μ.Χ.)", De Imperatoribus Romanis
• Jones, Arnold Hugh Martin, John Robert Martindale, John Morris, The Prosopography of the Later Roman Empire, Cambridge University Press, 1992,(ISBN 0-521-07233-6), σελ. 551.