Μάρκος Φάβιος Κοϊντιλιανός
Ο Μάρκος Φάβιος Κοϊντιλιανός (λατινικά: Marcus Fabius Quintilianus, αναφέρεται και ως Κουιντιλιανός, 35 - 100 μ.Χ.) ήταν Ρωμαίος ρήτορας και παιδαγωγός με καταγωγή από την Καλάγουρη (σημερινή Καλαχόρα) επί του ποταμού Έβρου στα βόρεια της Ιβηρικής χερσονήσου. Θεωρείται από τους σημαντικότερους ρήτορες της αρχαιότητας, ενώ το παιδαγωγικό του έργο είχε σημαντική επίδραση στον μετέπειτα ευρωπαϊκό αναγεννησιακό ουμανισμό. Το έργο για το οποίο είναι περισσότερο γνωστός είναι η 12τομη Ρητορική αγωγή (Institutio Oratoria)[8] το οποίο αποτελεί λεπτομερή ανάλυση και διδασκαλία της ρητορικής καλύπτοντας όλα τα στάδια εκμάθησης και τύπους ρητορείας.[9][10]
| Μάρκος Φάβιος Κοϊντιλιανός | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Marcus Fabius Quintilianus (Λατινικά) |
| Γέννηση | 35 (περίπου)[1] Καλαχόρα ή Calagurris |
| Θάνατος | 96 (περίπου) Ρώμη |
| Χώρα πολιτογράφησης | Αρχαία Ρώμη |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | λατινική γλώσσα[2] |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | παιδαγωγός ρήτορας[3] ποιητής[4][5] δικηγόρος καθηγητής[6] συγγραφέας[7] |
| Αξιοσημείωτο έργο | Institutio Oratoria |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Βιογραφία
ΕπεξεργασίαΟ πατέρας του -ή ο παππούς του- φέρεται να υπήρξε επίσης ρήτορας. Μετακόμισε στην Ρώμη ώστε να σπουδάσει ρητορική, και υπήρξε μαθητής του Δομίτιου Άφρου. Δάσκαλοι του υπήρξαν επίσης ο Ρέμμιος Παλαίμων και ο Βεργίνος Φλάβος. Επέστρεψε στην πατρίδα του μετά από λίγα χρόνια και άσκησε το επάγγελμα του δικηγόρου, αλλά ξαναγύρισε στη Ρώμη όταν έγινε αυτοκράτορας ο Γάλβας. Λίγα χρόνια αργότερα, όταν έγινε αυτοκράτορας ο Βεσπασιανός, ξεκίνησε η δημόσια διδασκαλία της ρητορικής στα ρωμαϊκά εκπαιδευτήρια, με τον Κουιντιλιανό να είναι ο πρώτος δάσκαλος ρητορικής σε δημόσιο ίδρυμα, επάγγελμα που άσκησε για τα επόμενα 20 χρόνια.[9][10]
Ανάμεσα στους μαθητές του υπήρξε και ο Πλίνιος ο Νεότερος, καθώς και τα ανίψια του αυτοκράτορα Δομιτιανού τα οποία είχε υιοθετήσει. Είχε επίσης δημιουργήσει την δική του οικογένεια, όμως η σύζυγός του πέθανε σε νεαρή ηλικία, καθώς και τα παιδιά του σε μικρή ηλικία.[9][10]
Το σπουδαιότερο σύγγραμμά του, Instituto Oratoria, το ολοκλήρωσε κατά το 95/96 π.Χ. λίγο πριν τον θάνατό του.[9]
Εργογραφία
ΕπεξεργασίαΡητορική αγωγή
Επεξεργασία
Ο πρωτότυπος τίτλος του έργου είναι Instituto oratoria και αποτελείται από 12 τμήματα. Απευθύνεται κυρίως σε διδασκάλους της ρητορικής παρά σε μαθητές, και αποτελεί ένα ολοκληρωμένο σύστημα εκπαίδευσης με πλήθος οδηγιών και παραδειγμάτων για όλο το εύρος της τέχνης της ρητορικής, με τον απώτατο στόχο να είναι μέσω της επιτυχούς μελέτης του έργου να εξελιχθεί ο μαθητής ιδανικό ρήτορα. Τα περιεχόμενα του έργου ξεκινούν με την αρχική αγωγή των μαθητευόμενων και τον προσανατολισμό στη ρητορεία ήδη από την πρώιμη παιδική ηλικία, και κατόπιν δίνεται έμφαση στη σημασία της γραμματικής και της ορθογραφίας καθώς και την γενική εκπαίδευση που θα πρέπει να διαθέτει ένας καλά καταρτισμένος ρήτορας.[10][11]
Η τεχνοτροπία που ακολουθεί ο Κοϊντιλιανός βρίσκεται πολύ κοντά σε αυτή του Κικέρωνα τον οποίο είχε γενικά σε πολύ μεγάλη υπόληψη. Ως προς τη ρητορική, δεν περιέχει καινοτομίες για γνώσεις οι οποίες δεν υπήρχαν πιο πριν από την εποχή που έζησε, αποτελεί όμως πολύτιμο ιστορικό οδηγό για την αρχαία ρητορική και ρήτορες της αρχαίας Ελλάδας και της Ρώμης. Σε ότι αφορά τα Ρητορικά του Αριστοτέλη, ο Κοϊντιλιανός δεν φαίνεται να είχε το έργο σε μεγάλη υπόληψη, ωστόσο συγκρίνοντας τον Δημοσθένη με τον Κικέρωνα θεώρησε πως ενώ ο Κικέρωνας ήταν ο ικανότερος ρήτορας ο Δημοσθένης είχε το πλεονέκτημα ότι μιλούσε στην αττική διάλεκτο, γλώσσα η οποία ήταν καταλληλότερη για τις αττικού είδους ρητορείες, ενώ ήταν και αρχαιότερος του Κικέρωνα και έτσι ο Κικέρωνας χρωστά ένα σημαντικό μέρος από το μεγαλείο του στα επιτεύγματα και τις καινοτομίες του Δημοσθένη.[12]
Ως προς την παιδαγωγική, ο Κοϊντιλιανός καινοτόμησε σε σχέση με τα ήθη και αντιλήψεις της εποχής του υποστηρίζοντας πως η σωματική τιμωρία έναντι των μαθητών έκανε κακό και ταπείνωνε τον μαθητή και θα έπρεπε να μην ασκείται, με την έμφαση να δίνεται στη δημιουργία αμοιβαίου σεβασμού μεταξύ καθηγητή και μαθητευόμενου.[9]
Κατά τις περιόδους της ευρωπαϊκής αναγέννησης και του διαφωτισμού, το έργο γνώρισε ιδιαίτερα μεγάλη δημοφιλία μεταξύ των ανθρωπιστών της εποχής, όπου σημαντικές προσωπικότητες όπως ο Έρασμος και ο Λούθηρος και μετέπειτα ο Ρουσσώ έκαναν πολυάριθμες αναφορές στις θεωρίες του Κοϊντιλιανού ως προς την παιδαγωγική και την πρόοδο που αυτές επέφεραν.[9]
Άλλα
ΕπεξεργασίαΈργα του τα οποία δεν διασώζονται πλέον ή διασώζονται τμηματικά είναι τα:[9]
- De causis corruptae eloquentiae (Περί των αιτίων παρακμής της ρητορείας) υπέρ του Κικέρωνα σε ζητήματα ρητορικής και κατά του Σενέκα
- Pro Naevio Arpiniano (Υπέρ Νεβίου Αρπινιάνου), ρητορία σχετικά με υπόθεση φόνου
- Declamationes (Επιδείξεις), συλλογή η οποία αποτελείται από 19 Μεγάλες (Majores) και 124 Μικρές (Minores), θεωρείται ψευδεπίγραφο
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. 118597396. Ανακτήθηκε στις 16 Οκτωβρίου 2015.
- ↑ CONOR.SI. 5962595.
- ↑ (Αγγλικά) Union List of Artist Names. 22 Απριλίου 2013. 500324524. Ανακτήθηκε στις 10 Μαΐου 2022.
- ↑ Ανακτήθηκε στις 20 Ιουνίου 2019.
- ↑ BeWeB. 515. Ανακτήθηκε στις 13 Φεβρουαρίου 2021.
- ↑ The Fine Art Archive. cs
.isabart .org /person /152603. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2021. - ↑ «Library of the World's Best Literature». Library of the World's Best Literature. 1897.
- ↑ «.:BiblioNet : the greek books in print». www.biblionet.gr. Ανακτήθηκε στις 9 Φεβρουαρίου 2017.
- ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 9,5 9,6 «ΕΥΡΥΠΥΛΗ : Θεματική Πύλη για την Ελληνική και Ρωμαϊκή Αρχαιότητα - Επετειακό λήμμα για τον Κοϊντιλιανό. Αιμιλία Σάββα, Ελένη Μαυριδοπούλου, Χριστίνα Κατσαμά, Μαρίλεια Γιαλούρη (ΠΜΣ Τομέα Κλασικής Φιλολογίας – ΕΚΠΑ)». vortal.lib.uoa.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 9 Φεβρουαρίου 2017.
- ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 «Κοϊντιλιανός». www.greek-language.gr. Ανακτήθηκε στις 9 Φεβρουαρίου 2017.
- ↑ Murphy, James Jerome (1 Ιανουαρίου 1981). Rhetoric in the Middle Ages: A History of Rhetorical Theory from Saint Augustine to the Renaissance. University of California Press. ISBN 9780520044067.
- ↑ Dugan, John Richard (1 Ιανουαρίου 2005). Making a New Man: Ciceronian Self-fashioning in the Rhetorical Works. Oxford University Press. σελ. 328. ISBN 9780199267804.
Σχετική βιβλιογραφία
Επεξεργασία- Μ. Φάβιος Κοϊντιλιανός. Ρητορική αγωγή, μετάφραση Αντ. Σακελλαρίου. - 1η έκδ. - Θεσσαλονίκη : University Studio Press, 2000. - 221σ., ISBN 960-12-0809-7, ISBN-13 978-960-12-0809-1
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Επεξεργασία- Institutio Oratoria (λατινική πρωτότυπη έκδοση)
- Institutio Oratoria (αγγλική μετάφραση)