Μάρκο Πασάς Πιτσιπιός
Ο Μάρκος Πασάς, υπήρξε διαπρεπής Έλληνας της διασποράς.[1] Αποτελεί μέχρι σήμερα ένα ζωντανό θρύλο σε όλη την Τουρκική επικράτεια, αν και παραμένει εντελώς άγνωστος στον Ελλαδικό χώρο. Ιδρυτής της Ερυθράς Ημισελήνου και Πρύτανης της Αυτοκρατορικής Στρατιωτικής Ιατρικής Σχολής. Ήταν φημισμένος ως άξιος χειρουργός, με εμπειρία και πλούσιες γνώσεις για τις θεραπευτικές ιδιότητες και τη φαρμακευτική χρήση των βοτάνων.
| Πασάς Μάρκος Πιτσιπιός | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 1824 Σύρος |
| Θάνατος | 1888-11-02 Αντιγόνη (νήσος) |
| Χώρα πολιτογράφησης | Οθωμανική |
| Θρησκεία | Χριστιανός Ορθόδοξος |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | οθωμανικά Τουρκικά Ελληνικά |
| Σπουδές | Imperial School of Medicine (Ottoman Empire) |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | Στρατιωτικός, Ιατρός, Γερουσιαστής |
| Γνωστός για | Ίδρυση Ερυθράς Ημισελήνου, Πρύτανης Αυτοκρατορικής Στρατιωτικής Ιατρικής Σχολής, Οθωμανός Γερουσιαστής |
| Οικογένεια | |
| Σύζυγος | Ευτέρπη Μαυροκορδάτου |
| Τέκνα | Γεώργιος Πιτσιπιός, Εριέττα Πιτσιπιου, Μαρίκα Πιτσιπιού |
Τα πρώτα χρόνια Επεξεργασία
Γεννήθηκε το 1824 στη Σύρο όπου και βρέθηκε μετά την καταστροφή της Χίου από όπου και καταγόταν. Είχε δύο αδέλφια την Ευρυδίκη Πιτσιπιού που παντρεύτηκε τον Μιλτιάδη (Σταυράκη) Αριστάρχη, πρίγκηπα της Σάμου και τον Γεώργιο Πιτσιπιό ο οποίος έζησε στη Ρουμανία όπου και πέθανε.
Το 1841 τελειώνει το σχολεία και το 1842 η οικογένειά του εγκαθίσταται στην Κωνσταντινούπολη. Εισάγεται στην Αυτοκρατορική Στρατιωτική Ιατρική Σχολή που μόλις έχει ιδρυθεί (1839) και αποφοιτά το 1851 και διορίζεται προϊστάμενος στη χειρουργική κλινική.
Σταδιοδρομία Επεξεργασία
Το 1861 διορίζεται Αρχίατρος του σουλτάνου Αμπντούλ Αζίζ και επικεφαλής των φαρμακείων του παλατιού. Λόγω των ικανοτήτων του, υπήρξε ο πρώτος ιατρός που πήρε το βαθμό του Στρατηγού (Πασάς). Σύμφωνα με τα σουλτανικά διατάγματα της εποχής, ήταν διοικητής των Στρατιωτικών νοσοκομείων και επικεφαλής όλων των νοσοκομείων της Αυτοκρατορίας.
Το 1868 ο Μάρκος Πασάς ίδρυσε την οργάνωση της Ερυθράς Ημισελήνου και έγινε ο πρώτος πρόεδρος αυτής.
Το 1871, γίνεται Πρύτανης της Αυτοκρατορικής Στρατιωτικής Ιατρικής Σχολής.
Στο πρώτο σύνταγμα του 1876 εκλέγεται μέλος της Γερουσίας.
Ο Μάρκο Πασάς υπήρξε ένας μορφωμένος, υπομονετικός, συνετός, ευγενής ιατρός και φιλάνθρωπος, ο οποίος ήταν πολύ αγαπητός στους φοιτητές του, στο λαό αλλά και στην Υψηλή Πύλη… Η φήμη του με τον καιρό εξαπλώθηκε και με το πέρασμα των χρόνων έγινε θρύλος. Η έκφραση “πες τον καημό σου στον Μάρκο Πασά” ήταν και παραμένει πολύ διαδεδομένη στον τουρκικό λαό
Υπήρξε από τους σημαντικότερους Ρωμιούς της εποχής του και συνεισφορά του έχει μείνει ανεξίτηλη τόσο κατά τη διάρκεια της Οθωμανικής όσο και της Ρεπουμπλικανικής περιόδου.
Βραβεύσεις Επεξεργασία
Το 2018 η Ερυθρά Ημισέληνος (αντίστοιχο του Ερυθρού Σταυρού) γιόρτασε τα 150 χρόνια ίδρυσης της στην Αττάλεια στις 29/10/2018 και ονόμασε την εκδήλωση Onur Gecesi όπου τίμησε τον Μάρκο Πασά. Ως τιμώμενο πρόσωπο παραβρέθηκε και η δισέγγονη του ιδρυτή της Ερυθράς Ημισελήνου και 1ου Προέδρου του, του ιατρού Μάρκου Πιτσιπιού (Marko Pasa), η κ. Δέσποινα Ανάτς με τον σύζυγο της κ. Ευστάθιο Ανάτς. [1]
Ο Παναγιώτατος Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος, το 2014 τέλεσε Επιμνημόσυνη Δέηση στον τάφο του Έλληνα Μάρκου Πασά. [2]
Μεταξύ 12 και 15 Νοεμβρίου 2019 πραγματοποιήθηκε στην Άγκυρα έκθεση με θέμα «Παραδείγματα από την πολλαπλή συμβολή των Ρωμιών της Πόλης και της Ανατολής την Οθωμανική και Ρεπουμπλικανική περίοδο».
Η διοργάνωση κάλυπτε θέματα αρχιτεκτονικής (από όλες τις περιοχές της Μικράς Ασίας και της Κωνσταντινούπολης), διπλωματίας και δημόσιας διοίκησης, βιομηχανίας, οικονομίας και ιατρικής, με ιδιαίτερη έμφαση στην εξαίρετη προσφορά του γιατρού Μάρκου Πιτσιπιού πασά. Στην πρώτη αυτή ημερίδα το παρών έδωσαν οι πρέσβεις της Ελληνικής Δημοκρατίας Πέτρος Μαυροειδής και της Ευρωπαϊκής Ένωσης Κρίστιαν Μπέργκερ, ο σύμβουλος της ελληνικής πρεσβείας Συμεών Τέγος, αντιπροσωπείες ΜΚΟ υπεράσπισης δικαιωμάτων του ανθρώπου της Άγκυρας, ο καθηγητής Μπασκίν Οράν και ο δρ Ισμαήλ Μπεσικτσί.[3]
Εξωτερικοί Σύνδεσμοι Επεξεργασία
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 «Ο αρχίατρος της Υψηλής Πύλης, Μάρκος Πιτσιπιός, από τη Σύρο». Syros Agenda. 17 Δεκεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 28 Απριλίου 2020.
- ↑ «Μάρκος Πιτσιπιός, ή Μάρκο Πασάς (Ο Έλληνας που καθιέρωσε την «Ερυθρά Ημισέληνο»)». Ομοσπονδία Σωματείων Επαρχίας Αμαρίου. 3 Φεβρουαρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 28 Απριλίου 2020.
- ↑ «Έκθεση για τη συμβολή των Ρωμιών κατά την Οθωμανική και Ρεπουμπλικανική περίοδο στην Άγκυρα». www.pontos-news.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Ιανουαρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 28 Απριλίου 2020.