Βικιπαίδεια

Μάχη του Αεροδρομίου Λευκωσίας

Η μάχη για το αεροδρόμιο της Λευκωσίας έγινε ανάμεσα στις Ελληνικές (Απο Κύπρο και Ελλάδα) και τουρκικές ένοπλες δυνάμεις, και έλαβε χώρα από τις 20 μέχρι τις 23 Ιουλίου 1974, στα πλαίσια της τουρκικής εισβολής στο νησί.

Μάχη του Αεροδρομίου Λευκωσίας
Τουρκική εισβολή στην Κύπρο
ΤόποςΛευκωσία, Κύπρος
35°09′34″N 33°16′31″E / 35.1595°N 33.2754°E / 35.1595; 33.2754Συντεταγμένες: 35°09′34″N 33°16′31″E / 35.1595°N 33.2754°E / 35.1595; 33.2754
ΈκβασηΝίκη Ελλήνων[1][2]
  • Δόθηκε στην ΟΥΝΦΙΚΥΠ όταν συμφωνήθηκε κατάπαυση του πυρός
Αντιμαχόμενοι
Τουρκία
Ελλάδα
Κύπρος
Ηγετικά πρόσωπα
Ταξίαρχος Γιώργος Παπαμελετίου
Συνταγματάρχης Γεώργιος Αζίνας
Υπολοχαγός Χρίστος Κότσαλης
Δυνάμεις

Εθνική Φρουρά Διοίκηση Καταδρομών

  • 33 Μοίρα Καταδρομών
  • 21 EAN
  • Ομάδα τεθωρακισμένων

Ελληνικός Στρατός

Απολογισμός
24+ Νεκρο

1 Νεκρός

2 Τραυματίες
Αεροδρόμιο Λευκωσίας is located in Cyprus
Αεροδρόμιο Λευκωσίας
Αεροδρόμιο Λευκωσίας
Μάχη του Αεροδρομίου Λευκωσίας (Κύπρος)

Ιστορικό Επεξεργασία

To Διεθνές Αεροδρόμιο Λευκωσίας, ήταν το κύριο αεροδρόμιο της Κύπρου πριν την Τούρκικη εισβολή. Βρίσκεται περίπου 5 χλμ. δυτικά του Προεδρικού Μεγάρου και ήταν στόχος στρατηγικής σημασίας για την επιτυχή έκβαση των πολεμικών επιχειρήσεων και για τις δυο πλευρές.[3][4]

Η τουρκική εισβολή στη Κύπρο ξεκίνησε τα ξημερώματα της 20ης Ιουλίου με Τούρκους αλεξιπτωτιστές να πέφτουν στην πρωτεύουσα της Κύπρου, Λευκωσία και συγκεκριμένα, στον θύλακα του Κιόνελι, ενώ παράλληλα, στην Κερύνεια πραγματοποιούνταν αμφίβια απόβαση. Στην εισβολή πήρε μέρος και η Τουρκική Πολεμική Αεροπορία, με αεροπορικές επιδρομές και βομβαρδισμούς.[5]

19 Ιουλίου-23 Ιουλίου Επεξεργασία

Στις 19 Ιουλίου, ο 32ος Λόχος Κρούσεων της 33ης Μοίρας Καταδρομών έλαβε διαταγές να δημιουργήσει περιμετρική ασφάλεια γύρω από το Αεροδρόμιο της Λευκωσίας.[6]

21 Ιουλίου Επεξεργασία

Το πρωί της 21ης Ιουλίου, ο αεροδιάδρομος του αεροδρομίου, έγινε στόχος της τουρκικής αεροπορίας.[7]

Μετά από μία μέρα μάχης στην Κύπρο, η χούντα του Ιωαννίδη, αποφάσισε να στείλει την Α΄ Μοίρα Καταδρομών, που είχε έδρα στο Μάλεμε της Κρήτης, και με Διοικητή τον Ταξίαρχο Γιώργο Παπαμελετίου, να ενισχύσει την Εθνική Φρουρά . Η επιχείρηση έλαβε την κωδική ονομασία «ΝΙΚΗ». [8]

Στις 22:35 μ.μ., 15 αεροσκάφη τύπου Noratlas απογειώθηκαν από το αεροδρόμιο της Σούδας αλλά για δήθεν τεχνικούς λόγους, μόνο 13 από τα 15 φθάσαν στην Κύπρο με τα άλλα 2 να έχουν η προσγειωθεί ή στην Κρήτη ή στην Ρόδο.[9]

Περίπου στις 2 π.μ. τα πρώτα αεροσκάφη με κωδική ονομασία "Νίκη 1" και "Νίκη 2", προσγειώθηκαν αλλά λόγο κακής συνεννόησης, τα αεροσκάφη, "Νίκη 3", "Νίκη 4" και "Νίκη 6" κτυπήθηκαν από αντιαεροπορικά της Εθνικής Φρουράς.[10][11]

22 Ιουλίου Επεξεργασία

 
Το κατεστραμμένων αεροσκάφος τύπου Trident των Κυπριακών Αερογραμμών

Η πρώτη κατάπαυση του πυρός, συμφωνήθηκε και θα είχε ισχύ από της 22 Ιουλίου από της 16:00 μ.μ., αλλά πριν την έναρξη, η Τούρκικη αεροπορία βομβάρδισε το αεροδρόμιο και κατάστρεψε μερικούς τόπους το αεροδιαδρόμου.[12] Στις 16:00 όπως άρχισε η κατάπαυση του πυρός, η 33 Μ.Κ. έλαβε πληροφορίες ότι οι Τούρκοι ετοιμάζονταν για αιφνιδιαστική αντεπίθεση για να πάρουν το αεροδρόμιο και ως εκ τούτου, έλαβαν τα απαραίτητα μέτρα προστασίας χωρίς ενισχύσεις.[13]

Περίπου στις 16:45 μ.μ. μετά την κατάπαυση του πυρός, η τούρκικη αεροπορία με 6 αεροσκάφη τύπου Lockheed F-104 Starfighter και 2 F-100 Super Sabre, άρχισαν να βομβαρδίζουν το αεροδρόμιο και κατάστρεψαν ένα αεροσκάφος τύπου Trident των Κυπριακών Αερογραμμών.[14][15] [16]

23 Ιουλίου Επεξεργασία

Το πρωί της 23ης Ιουλίου, άρχισαν πάλι οι επιθέσεις ενάντια του αεροδρομίου αλλά αυτη την φορά, με την ενεργή συμπλοκή του 41ου Λόχου Κρούσεων της Α' Μ.Κ.[17]

Οι Καταδρομείς παρατήρησαν ότι τούρκικα στρατεύματα άρχισαν να προχωρούν προς τον φράχτη και έλαβαν διαταγές να κάνουν προειδοποιητικές βολές ενάντια τον Τούρκων.[18] Έγινε φανερό ότι οι Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις προσπαθούσαν να τους υπερφαλαγγίσουν.[19]

Στις 11 π.μ. άρχισε κανονική μάχη με τούρκικα άρματα μάχης (Πιθανόν M47 Patton) και όλμοι 81 χιλ. άρχισαν να χτυπούν Ελληνικές θέσεις και όπως ερχόταν ο 3ος Λόχος Κρούσεως, δέχθηκαν σφοδρά πυρά από τους επιτιθέμενους και τα αυτοκίνητα που ήταν μέσα οι Ταξίαρχοι Αβραδμίδης και Κυριάκος, χτυπήθηκαν και τα αυτοκίνητα τους, πέσαν σε χαντάκι αλλά μετά από λίγο, ενώ οι Τούρκοι ρίχναν πυρά πάνω τους, κατάφεραν να ξεφύγουν από την ζώνη κίνδυνου. Κατά την διάρκεια αυτού, Τούρκικα τεθωρακισμένα άρχισαν να κινούνται προς τα δυτικά, προσπαθώντας να καλύψουν τους Τούρκους πεζικάριους που έρχονταν από τον βορρά, έτσι να τους υπερφαλαγγίσουν με ένα αντίστροφο "L".[20] Το αυτοκίνητο το Ταγματάρχη Παπαμελετίου είχε επίσης χτυπηθεί και ακινητοποιήθηκε μερικά μέτρα κοντά στης πύλες του αεροδρομίου με τον Παπαμελετίου να δέχετε πυρά από της Τούρκικες θέσεις και από της θέσεις της ΟΥΝΦΙΚΥΠ, όμως εντέλει "απελευθερώθηκε" με την βοήθεια από όχημα BTR της Εθνικής Φρουράς και στο τέλος είχε τραυματιστεί σοβαρά ένας καταδρομέας.[21]

Μέχρι το μεσημέρι της 23ης Ιουλίου η επίθεση των Τούρκων αποκρούστηκε από τους Έλληνες (Από Ελλάδα και Κύπρο) και οι Τούρκοι υποχωρήσαν βιαστικά.[22][23]

Δείτε επίσης Επεξεργασία

Σημειώσεις Επεξεργασία

  1. ↑ Erickson, D. and Uyar, D., 2020. Phase Line Attila: The Amphibious Campaign for Cyprus, 1974. Quantico, Virginia: Marine Corps University Press, p.156.
  2. ↑ https://city.sigmalive.com/article/2017/7/16/entyposiako-aerodromio-leykosias-tote-kai-tora-eikones-vinteo/
  3. ↑ https://www.telegraph.co.uk/travel/destinations/europe/cyprus/articles0/nicosia-international-airport-abandoned/
  4. ↑ Sideridis, D., 2018. Nicosia International Airport: The Cypriot airport abandoned for 44 years. [online] CNN. Available at: <https://edition.cnn.com/travel/article/nicosia-airport-abandoned-cyprus/index.html> [Accessed 27 May 2022]
  5. ↑ Smith, T., 1974. The Nicosia Battle Scene: Shells, Bombs, Paratroops. New York Times, [online] p.1. Available at: <https://www.nytimes.com/1974/07/21/archives/the-nicosia-battle-scene-shells-bombs-paratroops-the-nicosia-battle.html> [Accessed 5 June 2022].
  6. ↑ Παναγιώτου, Θ., 2015. Με την 33 ΜΚ στον πολεμο του 1974. 2η εκ. Λεμεσός, σελ.126.
  7. ↑ Brooke, M., n.d. Military Histories - 21 to 22 July 1974. [online] Militaryhistories.co.uk. Available at: <https://www.militaryhistories.co.uk/unpa/part3> [Accessed 28 May 2022].
  8. ↑ Adamou, M ., 2019. Decades in Arms, 1964-1974, A Brief History of the Commando Forces in Cyprus. 1st ed. Sotira Famagusta: Cyprus Institute of Scientific and Historical Research, pp.156-157.
  9. ↑ Αδάμου, Μ., 2019. Δεκαετία Εν Όπλοις, 1964-1974, Συνοπτική Ιστορία των Δυνάμεων Καταδρομών στην Κύπρο. 1st ed. Σωτήρα Αμμοχώστου: Κυπριακό Ινστιτούτο Επιστημονικών και Ιστορικών Ερευνών, pp.159.
  10. ↑ Brooke, M., n.d. Military Histories - July 21st to 22nd 1974. [online] Militaryhistories.co.uk. Available at: <https://www.militaryhistories.co.uk/unpa/part3> [Accessed 28 May 2022].
  11. ↑ «Πτήση «ΝΙΚΗ 6» - Συγκλονιστική μαρτυρία βετεράνου NORATLAS: Πέσαμε σε διασταυρούμενα πυρά που τρυπούσαν το αεροσκάφος». ΠΟΛΙΤΗΣ. Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2023. 
  12. ↑ Brooke, M., n.d. Military Histories - July 21st to 22nd 1974. [online] Militaryhistories.co.uk. Available at: <https://www.militaryhistories.co.uk/unpa/part3> [Accessed 2 June 2022].
  13. ↑ Παναγιώτου, Θ., 2015. Με την 33 ΜΚ στον πολεμο του 1974. 2nd ed. Λεμεσός, p.126.
  14. ↑ Brooke, M., n.d. Military Histories - July 21st to 22nd 1974. [online] Militaryhistories.co.uk. Available at: <https://www.militaryhistories.co.uk/unpa/part3> [Accessed 2 June 2022].
  15. ↑ Brooke, M., n.d. Military Histories - The Four Tridents. [online] Militaryhistories.co.uk. Available at: <https://www.militaryhistories.co.uk/unpa/trident#:~:text=Cyprus%20Airways%20Trident%205B%2DDAE,Cyprus%20was%20Trident%205B%2DDAC.> [Accessed 2 June 2022].
  16. ↑ Higgins, J., 2001. Aviation Photo #0153792: Hawker Siddeley HS-121 Trident 1E - Cyprus Airways. [online] Airliners.net. Available at: <https://www.airliners.net/photo/Cyprus-Airways/Hawker-Siddeley-HS-121-Trident-1E/153792> [Accessed 2 June 2022].
  17. ↑ Αδάμου, Μ., 2019. Δεκαετία Εν Όπλοις, 1964-1974, Συνοπτική Ιστορία των Δυνάμεων Καταδρομών στην Κύπρο. 1st ed. Σωτήρα Αμμοχώστου: Κυπριακό Ινστιτούτο Επιστημονικών και Ιστορικών Ερευνών, pp.166.
  18. ↑ Αδάμου, Μ., 2019. Δεκαετία Εν Όπλοις, 1964-1974, Συνοπτική Ιστορία των Δυνάμεων Καταδρομών στην Κύπρο. 1st ed. Σωτήρα Αμμοχώστου: Κυπριακό Ινστιτου΄΄το Επιστημονικών και Ιστορικών Ερευνών, pp.166.
  19. ↑ Chronopoulos, V., 2013. Alpha Raiders Squadron in Cyprus 1974. [online] SOFREP. Available at: <https://sofrep.com/news/alpha-raiders-squadron-in-cyprus1974/> [Accessed 2 June 2022].
  20. ↑ Chronopoulos, V., 2013. Alpha Raiders Squadron in Cyprus 1974. [online] SOFREP. Available at: <https://sofrep.com/news/alpha-raiders-squadron-in-cyprus1974/> [Accessed 2 June 2022].
  21. ↑ Αδάμου, Μ., 2019. Δεκαετία Εν Όπλοις, 1964-1974, Συνοπτική Ιστορία των Δυνάμεων Καταδρομών στην Κύπρο. 1st ed. Σωτήρα Αμμοχώστου: Κυπριακό Ινστιτούτο Επιστημονικών και Ιστορικών Ερευνών, pp.166.
  22. ↑ Αδάμου, Μ., 2019. Δεκαετία Εν Όπλοις, 1964-1974, Συνοπτική Ιστορία των Δυνάμεων Καταδρομών στην Κύπρο. 1st ed. Σωτήρα Αμμοχώστου: Κυπριακό Ινστιτούτο Επιστημονικών και Ιστορικών Ερευνών, pp.167.
  23. ↑ Erickson, D. and Uyar, D., 2020. Phase Line Attila: The Amphibious Campaign for Cyprus, 1974. Quantico, Virginia: Marine Corps University Press, p.155.
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Μάχη_του_Αεροδρομίου_Λευκωσίας&oldid=10515337"