Βικιπαίδεια

Μάχη της Τάνγκα

(Ανακατεύθυνση από Μάχη των Μελισσών)

Συντεταγμένες: 5°04′S 39°06′E / 5.067°S 39.100°E / -5.067; 39.100

Η Μάχη της Τάνγκα (Αγγλικά: Battle of Tanga) ενίοτε γνωστή και ως η Μάχη των Μελισσών (Αγγλικά: Battle of the Bees), ήταν η ανεπιτυχής επίθεση από την Ινδική Εκστρατευτική Δύναμη Β υπό τις διαταγές του Υποστράτηγου Άρθουρ Άιτκεν, προκειμένου να καταλάβουν τη Γερμανική Ανατολική Αφρική (το ηπειρωτικό τμήμα της σημερινής Τανζανίας) κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο σε συνδυασμό με τη δύναμη εισβολής "C" πλησίον του Λονγκίντο στις πλαγιές του Όρους Κιλιμαντζάρο.

Μάχη της Τάνγκα
(Battle of Tanga)
Η Εκστρατεία της Ανατολικής Αφρικής κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο
"Η Μάχη της Τάνγκα, 3–5 Νοεμβρίου, 1914" πίνακας του Martin Frost (1875–1927) — [Αριστερά είναι οι Γερμανοί και δεξιά οι Βρετανοί].
Χρονολογία3–5 Νοεμβρίου 1914
ΤόποςΤάνγκα, Γερμανική Ανατολική Αφρική
Έκβαση- Καθοριστική νίκη της Γερμανικής Αυτοκρατορίας·
- Αποκρούστηκε η εισβολή στη Γερμανική Ανατολική Αφρική·
- Μετά τη Βρετανική υποχώρηση, η Schutztruppe απόκτησε σύγχρονο οπλισμό.
Αντιμαχόμενοι
Ηγετικά πρόσωπα
Γερμανική Αυτοκρατορία
Αντισυνταγματάρχης Πάουλ φον Λέτοβ-Φόρμπεκ
Λοχαγός Τομ φον Πρινς †
Βρετανική Αυτοκρατορία
Υποστράτηγος Arthur E.Aitken
Richard Wapshare
Michael Tighe (Αξιωματικός του Ινδικού Στρατού)
Δυνάμεις

250 (Αρχικά)
750 (Ενισχύσεις)

1.000 Σύνολο

4.000 (Αρχικά)
5.000 (Ενισχύσεις)
9.000 Σύνολο

1 καταδρομικό (το Astraea class)
Απώλειες
16 Γερμανοί νεκροί[1]
54 Ασκάρι νεκροί[1][2]
76 Γερμανοί και Ασκάρι τραυματίες[1]
360 νεκροί[3][Σημ. 1]
300 τραυματίες[2]
1.800 αγνοούμενους ή αιχμαλώτους[2]

Ήταν το πρώτο μεγάλο συμβάν του πολέμου στην Ανατολική Αφρική και είδε τους Βρετανούς να ηττώνται από μια πολύ μικρότερη δύναμη Γερμανών Ασκάρι (Αραβικής προέλευσης λέξη των Σουαχίλι για τον στρατιώτη ή τον αστυνομικό[4]) και αποικιακών εθελοντών υπό τον Αντισυνταγματάρχη Πάουλ φον Λέτοβ-Φόρμπεκ. Ήταν η αρχή της Εκστρατείας Ανατολικής Αφρικής του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και θεωρείται ως μία από τις μεγαλύτερες νίκες της Σούτστρουπε (αποικιακή δύναμη) στην Αφρική. Η Βρετανική υποχώρηση επέτρεψε στη Σούτστρουπε να περισώσει σύγχρονο εξοπλισμό, ιατρικά αναλώσιμα, σκηνές, κουβέρτες, τρόφιμα και μια σειρά από οπλοπολυβόλα τύπου Μαξίμ, που τους επέτρεψαν να αντισταθούν επιτυχώς στους Συμμάχους για το υπόλοιπο του πολέμου.

Εισαγωγή Επεξεργασία

 
Η Τάνγκα κατά το 1914 (καρτ ποστάλ ζωγραφισμένη από τον Themistokles von Eckenbrecher (1842-1921)).
 
Το HMS Fox στα δεξιά.

Η Τάνγκα, βρίσκεται μόλις 80 χιλιόμετρα από τα σύνορα της Βρετανικής Ανατολικής Αφρικής (σύγχρονης Κένυα), ήταν ένα πολυσύχναστο λιμάνι και ο τερματικός σταθμός της σημαντικής σιδηροδρομικής γραμμής Ουσαμπάρα, ο οποίος διέτρεχε από την Τάνγκα έως το Νέο Μόσι (σημερινό Μόσι) στους πρόποδες του Όρους Κιλιμαντζάρο. Αρχικά, η Τάνγκα επρόκειτο να βομβαρδιστεί από τα Βρετανικά πολεμικά πλοία, αλλά αυτό το τμήμα του σχεδίου απορρίφθηκε. Ήταν μια συμφωνία που εξασφάλιζε την ουδετερότητα στην πρωτεύουσα Νταρ ες Σαλάαμ και στην Τάνγκα, αλλά τώρα η συμφωνία τροποποιήθηκε και φαινόταν «πως το μόνο δίκαιο ήταν να προειδοποιηθούν οι Γερμανοί ότι η συμφωνία είχε πάψει να ισχύει».[5]

Αντ' αυτού, η Βρετανική απόφαση να καταληφθεί η Γερμανική Ανατολική Αφρική επρόκειτο να εφαρμοστεί με μια αμφίβια επίθεση στην Τάνγκα.[6] Αντίθετα με τα σχέδια επί χάρτου, η επίθεση μετατράπηκε σε πανωλεθρία. Στις 2 Νοεμβρίου 1914, αφίχθη το Βρετανικό καταδρομικό προστασίας HMS Fox. Ο Πλοίαρχος του πλοίου, Κυβερνήτης Φράνσις Γουέιντ Κόλφιλντ, αποβιβάστηκε στην ξηρά, δίνοντας στην Τάνγκα διορία μίας ώρας, (κατά άλλους, διορία 24 ωρών) προκειμένου να παραδοθεί και να υποστείλει την αυτοκρατορική της σημαία. Προτού αποχωρήσει, απαίτησε να πληροφορηθεί εάν είχε ναρκοθετηθεί ο λιμένας· δεν είχε, αλλά είχε τη βεβαιότητα ότι ήταν.[7] Μετά από τρεις ώρες, η σημαία ακόμα κυμάτιζε και το Fox αναχώρησε προκειμένου να φέρει εντός, τη Δύναμη "Β" συνοδευόμενη από τέσσερις λόχους μεταφοράς.[8] Αυτό έδωσε τον απαιτούμενο χρόνο τόσο στη Σούτστρουπε όσο και στους πολίτες της Τάνγκα να προετοιμαστούν σε μια επερχόμενη επίθεση. Ο Γερμανός διοικητής, Αντισυνταγματάρχης Πάουλ Έμιλ φον Λέτοβ-Φόρμπεκ, έσπευσε στην Τάνγκα. Ενίσχυσε τις άμυνες (αρχικά μόνο ένα λόχο από Ασκάρι) με στρατεύματα που κατέφθασαν σιδηροδρομικώς από το Νέο Μόσι αριθμώντας συνολικά περίπου 1.000 άνδρες σε έξι λόχους. Υποδιοικητής του, ήταν ο πρώην Λοχαγός στην Γερμανική Εταιρεία Ανατολικής Αφρικής, Τομ φον Πρινς.

Η μάχη Επεξεργασία

 
Αψιμαχία με Askari, 1914, πιθανώς στην Τάνγκα.

Ο Κυβερνήτης Κόλφιλντ διέταξε να σαρωθεί το λιμάνι από τις νάρκες κατά τη διάρκεια τις 2ας Νοεμβρίου και αρκετά εντός της επομένης ημέρας. Όσο διαρκούσε η σάρωση, ο Άιτκεν, διοικητής της Δύναμης "B", άρχισε την απρόσκοπτη αποβίβαση στρατευμάτων και προμηθειών σε δύο ομάδες στο λιμάνι και τρία μίλια ανατολικά της πόλης, σε μια παραλία καθαρή από νάρκες.[9] Η απόβαση πραγματοποιήθηκε στην παραλία του Ρασκαζόνε, όπου υπήρχε πυκνή βλάστηση μαγκρόβιων δασών, θαμνώδης έκταση και μια φυτεία καουτσούκ, κατά την επιχείριση αναστάτωσαν ένα σμήνος μελισσών τις οποίες εξαγρίωσαν.[10] Αυτό ήταν θανάσιμο σφάλμα, καθότι έδωσε την ευκαιρία στους αμυνόμενους Γερμανούς, να μεταφέρουν δυνάμεις από την ενδοχώρα και να αντισταθούν στην απόβαση.[10]

Το απόγευμα της 3ης Νοεμβρίου, η δύναμη εισβολής ήταν στην παραλία, με εξαίρεση την 27η Ορεινή Πυροβολαρχία και τους Σκαπανείς Φάριντκοτ.[11] Ο φον Λέτοβ-Φόρμπεκ έφτασε σιδηροδρομικώς στην Τάνγκα το βράδυ της 3ης Νοεμβρίου όταν τα μεταγωγικά προσωπικού αγκυροβολούσαν στον λιμένα της Τάνγκα.[10] Αμέσως πήρε ένα ποδήλατο και πριν το ξημέρωμα της 4ης Νοεμβρίου, έφτασε στο Κυβερνητικό Νοσοκομείο ακούμπησε σε ένα τοίχο το ποδήλατό του και περπάτησε κατά μήκος της παραλίας υπό το φεγγαρόφωτο, προκειμένου να παρατηρήσει το στόλο που είχε αγκυροβολήσει.[10][Σημ. 2]

Το μεσημέρι της 4ης Νοεμβρίου, ο Άιτκεν διέταξε τα στρατεύματά του να πορευτούν προς την πόλη.[Σημ. 3] Οι καλά κρυμμένοι υπερασπιστές σύντομα διέσπασαν την προέλασή τους. Εν συνεχεία, οι μάχες μετατράπηκαν σε αψιμαχίες ζούγκλας από το νότιο τμήμα και σε επώδυνες οδομαχίες από τις λιμενικές δυνάμεις. Στο αποκορύφωμα της επίθεσης, οι Βρετανικές δυνάμεις διέσπασαν τις παρυφές της πόλης και τότε τραυματίστηκε θανάσιμα ο Λοχαγός Τομ φον Πρινς.[10] Οι ΚασμίριοιΓκούρκα και το 2ο Σύνταγμα Βόρειου Λάνκασιρ του λιμενικού βοηθητικού σώματος πραγματοποίησαν σημαντική πρόοδο· εισήλθαν στην πόλη, κατέλαβαν το τελωνείο, το Ξενοδοχείο Deutscher Kaiser και ανάρτησαν την σημαία της Ένωσης. Αλλά τότε η προέλαση σταμάτησε.[12] Τα λιγότερο καλά εκπαιδευμένα και εξοπλισμένα Ινδικά τάγματα της 27ης Ταξιαρχίας (Μπάνγκαλορ), διασκορπίστηκαν και ετράπησαν σε φυγή από τη μάχη. Στο 98ο Πεζικό, του επιτέθηκαν σμήνη από οργισμένες μέλισσες και διασκορπίστηκαν. Οι μέλισσες επιτέθηκαν και στους Γερμανούς, εξ' ου και η υποκοριστική ονομασία της μάχης.[13] Η Βρετανική προπαγάνδα μετέτρεψε το μεσοσκήνιο των μελισσών σε μια διαβολική Γερμανική πλοκή, ενεργοποιώντας παγιδευμένα κρυμμένα καλώδια, ώστε να εκνευρίσουν τις κυψέλες.[14] Το 13ο Ράζπουτ (το Σύνταγμα Σεκαβάτι), απέτυχε να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη μάχη, καθώς το ηθικό του είχε κλονιστεί όταν είδε την υποχώρηση του 63ου Ελαφρού Πεζικού Παλαμκότα.

 
Νεκροί Ινδοί στρατιώτες από τη Βρετανική δύναμη, σε παραλία της Τάνγκα.

Οι αποικιακοί εθελοντές του 7ου και 8ου Λόχου Τυφεκιοφόρων έφτασαν σιδηροδρομικώς για να πυκνώσουν τις πιεσμένες γραμμές των Ασκάρι. Οι συνήθως έφιπποι του 8ου λόχου άφησαν τα άλογά τους στο Νέο Μόσι. Αργά το απόγευμα της 4ης Νοεμβρίου, ο Λέτοβ-Φόρμπεκ διέταξε τις τελευταίες του εφεδρείες, τον 13ο και 4ο Πεδινό Λόχο Ασκάρι (ο 4ος μόλις είχε αφιχθεί σιδηροδρομικώς στην Τάνγκα), να περικυκλώσουν τη Βρετανική πλευρά και ξεκινώντας επιθέσεις εφ' όπλου λόγχης από την οπισθία πλευρά σε όλο το μέτωπο, να «σαλπίσουν κλήσεις και τις διαπεραστικές φυλετικές πολεμικές ιαχές». Τουλάχιστον τρία τάγματα της Αυτοκρατορικής Ταξιαρχίας θα είχαν αφανιστεί έως και τον τελευταίο άνδρα, αν δεν είχαν τραπεί σε φυγή. Η όλη εμφάνιση της τάξης, εξαφανίστηκε καθώς η αποχώρηση της Δύναμης "B" «εκφυλίστηκε σε συνολική κατατρόπωση».[15]

Εξακολουθώντας να υπερτερούν αριθμητικά οκτώ προς ένα, η προσοχή κατέλαβε ορισμένους Γερμανούς αξιωματικούς. Μέσα από μια σειρά από σφάλματα των σαλπιγκτών και παρεξηγήσεων από έναν αξιωματικό να απεμπλακούν και να εδραιωθούν, οι Ασκάρι αποσύρθηκαν σε ένα στρατόπεδο αρκετά μίλια δυτικά της Τάνγκα. Μόλις το πληροφορήθηκε ο Λέτοβ-Φόρμπεκ, ανακάλεσε την κίνηση και διέταξε μια αναδιάταξη, η οποία δεν ολοκληρώθηκε παρά ενωρίς το πρωί. «Για σχεδόν όλη τη νύχτα (πριν από την ανατολή της 5ης Νοεμβρίου), η Τάνγκα ήταν έτοιμη για κατάληψη από τον Άιτκεν. Ήταν η πιο εκπληκτική ειρωνεία της μάχης».[16]

Επακόλουθο Επεξεργασία

Έξαλλος και απογοητευμένος, ο Άιτκεν διέταξε γενική υποχώρηση.[17] Κατά την υποχώρηση και την εκκένωσή τους πίσω στα πλωτά μέσα μεταφοράς, η οποία διήρκεσε έως αργά τη νύχτα, τα Βρετανικά στρατεύματα εγκατέλειψαν σχεδόν όλο τον εξοπλισμό τους. «Ο Λέτοβ-Φόρμπεκ μπόρεσε να επανεξοπλίσει τρεις λόχους Ασκάρι με σύγχρονα τυφέκια, για τα οποία τώρα είχε 600.000 σφαίρες από πυρομαχικά. Είχε επίσης δεκαέξι ολπλοπολυβόλα περισσότερα, πολύτιμα πεδινά τηλέφωνα» και αρκετό ρουχισμό, ικανό να διαρκέσει στη Σούτστρουπε για ένα χρόνο.[18] Το πρωί της 5ης Νοεμβρίου, ο Λοχαγός Ρίτσαρντ Μαϊνερτσχάγκεν, αξιωματικός πληροφοριών της Δύναμης "B", εισήλθε στην Τάνγκα κρατώντας λευκή σημαία, φέρνοντας ιατρικά εφόδια[Σημ. 4] και μεταφέροντας μια επιστολή από τον στρατηγό Άιτκεν, ο οποίος ζητούσε συγγνώμη για το βομβαρδισμό του νοσοκομείου.[Σημ. 5] Οι δρόμοι της Τάνγκα ήσαν σπαρμένοι με νεκρούς και τραυματίες.[Σημ. 6] Οι Γερμανοί γιατροί και οι Αφρικανοί στρατιώτες-υπηρέτες τους, δούλευαν ακούραστα και «με μια λεπτή αδιαφορία ως προς τις στολές των ασθενών τους».[3] Στις 6 Νοεμβρίου, ο φον Λέτοβ-Φόρμπεκ επισκέφθηκε τον Μαϊνερτσχάγκεν, προκειμένου να του αναγγείλει ότι έπρεπε να αναχωρήσει.[2] Στα ιλαρά της υπόθεσης, είναι ότι όταν ο Μαϊνερτσχάγκεν επέστρεψε στη Μομπάσα με τα υπολείμματα της Δύναμης «B» του Βρετανικού Ινδικού Εκστρατευτικού Σώματος, οι εκεί τελωνειακές Αρχές, δεν επέτρεπαν την ελλιμενισμό του πλοίου παρά μόνο αν κατέβαλλετο ο απαιτούμενος «φόρος πρόσδεσης» του 5%.[2] Ο Μαϊνερτσχάγκεν χρειάστηκε να χειριστεί το πρόβλημα με ένα πιστόλι γεμάτο σφαίρες και δυναμική γλώσσα.[2]

Η επιτυχής υπεράσπιση της Τάνγκα ήταν η πρώτη από τις πολλές επιτυχίες του Πάουλ φον Λέτοβ-Φόρμπεκ, κατά τη διάρκεια της μακράς εκστρατείας του στην Ανατολική Αφρική. Για τους Βρετανούς, ωστόσο, η μάχη δεν ήταν παρά μια καταστροφή και καταγράφηκε στη Βρετανική επίσημη ιστορία του πολέμου ως «μια από τις πιο αξιοσημείωτες αποτυχίες στη Βρετανική στρατιωτική ιστορία».[18] Οι απώλειες περιελάμβαναν 360 νεκρούς, 300 τραυματίες, 1.800 αγνοούμενους ή αιχμαλώτους, 455 νέα τυφέκια, 16 οπλοπολυβόλα και 600.000 σφαίρες από τη Βρετανική πλευρά·[2] η Σούτστρουπε έχασε 16 Γερμανούς και 54 Ασκάρι νεκρούς και είχε συνολικά 76 τραυματίες.[1][2]

Αρχικά, ο Πάουλ φον Λέτοβ-Φόρμπεκ εκτίμησε τον αριθμό των Βρετανών που σκοτώθηκαν στους 800, αλλά αργότερα είπε ότι πίστευε ότι πιθανότερο ο αριθμός να ήταν πάνω από 2.000. Εν συνεχεία, οι Γερμανοί απελευθέρωσαν τους Βρετανούς αξιωματικούς που τραυματίστηκαν ή συνελήφθησαν, αφού προηγουμένως έδωσαν το λόγο τους να μην ξανά πολεμήσουν κατά τη διάρκεια του πολέμου.[19]

Μετά τη μάχη, ο Υποστράτηγος Άιτκεν ανακλήθηκε στην Αγγλία, υποβιβάστηκε στο βαθμό του συνταγματάρχη, αντικαταστάθηκε από τον Ταξίαρχο Γουάπσιρ και για το υπόλοιπο του πολέμου, παρέμεινε στο στράτευμα με μισή αμοιβή.[2][Σημ. 7]

Για την επίτευξη της νίκης, αποφασιστικής σημασίας ήταν η ηγετική ικανότητα του Λέτοβ-Φόρμπεκ, όπως επίσης και η καλή εκπαίδευση και πειθαρχία των Ασκάρι.

Συμπέρασμα Επεξεργασία

Η νίκη της Γερμανικής Σούτστρουπε επί των Βρετανικών δυνάμεων δικαίωσε τη στρατηγική του Λέτοβ-Φόρμπεκ, του προσέδωσε το κύρος του νικηφόρου διοικητή και ανύψωσε το ηθικό των μαχητών της.[20] Στη Μομπάσα, οι πολίτες ενέπαιζαν τους ένστολους και εντός μιας εβδομάδας άρχισε να κυκλοφορεί και ένα ποίημα σχετικό με την παταγώδη αποτυχία τους.

Αναγνώριση Επεξεργασία

Μετά το 1918, για να τιμήσουν τη μάχη της Τάνγκα, δρόμοι σε διάφορες Γερμανικές πόλεις όπως Βερολίνο, Κολωνία, Μόναχο, Γκελσενκίρχεν και Όλντενμπουργκ, ονοματίστηκαν με το όνομα της Τάνγκα. Το 1939, το Γερμανικό ναυτικό, βάφτισε ένα ταχύπλοο σκάφος συνοδείας με το όνομα “Tanga”.

Δείτε επίσης Επεξεργασία

Σημειώσεις Επεξεργασία

  1. ↑ Άλλη πηγή αναφέρει ότι οι νεκροί και τραυματίες ήσαν 780.[Παρ. Σημ. 1]
  2. ↑ Το Κυβερνητικό Νοσοκομείο είναι κτισμένο πάνω σε ύψωμα και έχει πανοραμική θέα ολόκληρου του Κόλπου της Τάνγκα.
  3. ↑ Οι εντολές κατά την απόβαση ήσαν «Δεν αναμένεται αντίσταση» (“No resistance is anticipated”).[Παρ. Σημ. 2]
  4. ↑ Ήτοι επιδέσμους και χλωροφόρμιο, καθότι στη Γερμανική πλευρά υπήρχαν και πολλοί Βρετανοί τραυματίες.[Παρ. Σημ. 3]
  5. ↑ Τη νύκτα της 4ης προς 5ης Νοεμβρίου, ο Aitken διέταξε τον Κυβερνήτη του HMS Fox να βομβαρδίσει τις Γερμανικές θέσεις. Κάποια από τα βλήματα, έπληξαν το νοσοκομείο, εντός του οποίου υπήρχαν τόσο Γερμανοί όσο και Βρετανοί στρατιώτες-τραυματίες.[Παρ. Σημ. 4]
  6. ↑ Όσο ο Meinertzhagen βρισκόταν στις γραμμές των Γερμανών, κανόνισε για 24-ωρη κατάπαυση του πυρός, προκειμένου να φροντίσουν τους τραυματίες, ετοιμοθάνατους και νεκρούς.[Παρ. Σημ. 5]
  7. ↑ Τον Δεκέμβριο του 1920, μετά από νέα έρευνα του Γραφείου Πολέμου (War Office), δηλώθηκε ότι ο Aitken “δεν ήταν ένοχος αξιόποινης αμέλειας ... και δεν έπρεπε να θεωρηθεί υπεύθυνος για την αποτυχία„.[Παρ. Σημ. 6]
Παραπομπές σημειώσεων
  1. ↑ D. F. Clyde (1962). «Tanga, November 1914». History of the Medical Services of Tanganyika. Dar es Salaam: Government Press. σελ. 55. 
  2. ↑ D. F.Clyde (1962). «Tanga, November 1914». History of the Medical Services of Tanganyika. Dar es Salaam: Government Press. σελ. 53. 
  3. ↑ D. F.Clyde (1962). «Tanga, November 1914». History of the Medical Services of Tanganyika. Dar es Salaam: Government Press. σελ. 53. 
  4. ↑ Major Thomas A.Crowson. «When Elephants Clash a Critical Analysis of Major General Paul Emil von Lettow-Vorbeck». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Νοεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 25 Νοεμβρίου 2019. 
  5. ↑ Major Thomas A.Crowson. «When Elephants Clash a Critical Analysis of Major General Paul Emil von Lettow-Vorbeck». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Νοεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 25 Νοεμβρίου 2019. 
  6. ↑ Frank Richardson Cana (7 Ιουλίου 2019). «1922 Encyclopædia Britannica/East Africa, Military Operations». en.wikisource.org/1922 Encyclopædia Britannica, Volume 30. Ανακτήθηκε στις 30 Νοεμβρίου 2019. 

Υποσημειώσεις Επεξεργασία


Παραπομπές υποσημειώσεων


Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Miller 1974, p. 71,
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 2,8 Major Thomas A.Crowson. «When Elephants Clash a Critical Analysis of Major General Paul Emil von Lettow-Vorbeck». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Νοεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 25 Νοεμβρίου 2019. 
  3. ↑ 3,0 3,1 Miller 1974, p. 70.
  4. ↑ https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/askari
  5. ↑ Farwell 1989, p. 166.
  6. ↑ Aitken's orders: “The object of the expedition under your command is to bring the whole of German East Africa under British authority.” See Farwell 1989, p. 163.
  7. ↑ Farwell 1989, p. 167.
  8. ↑ Miller 1974, p. 58.
  9. ↑ Miller 1974, p. 59.
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 10,4 D. F.Clyde (1962). «Tanga, November 1914». History of the Medical Services of Tanganyika. Dar es Salaam: Government Press. σελ. 53-54. 
  11. ↑ Farwell 1989, p. 168.
  12. ↑ Farwell 1989, p. 170.
  13. ↑ Farwell 1989, p. 171.
  14. ↑ Hoyt 1981, p. 50.
  15. ↑ Miller 1974, p. 68.
  16. ↑ Miller 1974, p. 69.
  17. ↑ Hoyt 1981, p. 52.
  18. ↑ 18,0 18,1 Farwell 1989, p. 178.
  19. ↑ von Lettow-Vorbeck, Paul (1920). Meine Erinnerungen aus Ostafrika. Hase & Köhler. , p. 39/40
  20. ↑ Gregg Adams (2016). «King's African Rifles Soldier vs Schutztruppe Soldier: East Africa 1917–18». Bloomsbury Publishing Plc. Ανακτήθηκε στις 7 Οκτωβρίου 2019. 

Βιβλιογραφία Επεξεργασία

  • (Αγγλικά) Farwell, Byron. The Great War in Africa, 1914–1918. New York: W. W. Norton & Company, 1989. (ISBN 0-393-30564-3).
  • (Αγγλικά) Hoyt, Edwin P. Guerilla: Colonel von Lettow-Vorbeck and Germany's East African Empire. New York: Macmillan Publishing Co., Inc. 1981; and London: Collier Macmillan Publishers. 1981. (ISBN 0-02-555210-4).
  • (Αγγλικά) Miller, Charles. Battle for the Bundu: The First World War in German East Africa. London: Macdonald & Jane's, 1974; and New York: Macmillan Publishing Co., Inc. 1974. (ISBN 0-02-584930-1).
  • (Αγγλικά) Paice, Edward. Tip and Run: The Untold Tragedy of the Great War in Africa. London: Weidenfeld & Nicolson, 2007. (ISBN 0-297-84709-0).
  • (Αγγλικά) von Lettow-Vorbeck, Paul. My reminiscences of East Africa. London: Hurst, 1920 OL7107291M

Πρόσθετη ανάγνωση Επεξεργασία

  • (Αγγλικά) Anderson, Ross. 2001. "The Battle of Tanga, 2–5 November 1914". War in History. 8, no. 3: 294–322.
  • (Αγγλικά) Anderson, Ross. The Battle of Tanga 1914. Stroud, Gloucestershire: Tempus, 2002. (ISBN 978-0-7524-2349-4) OCLC 52490038
  • (Αγγλικά) Harvey, Kenneth J. The Battle of Tanga, German East Africa 1914. [Washington, DC]: Storming Media, 2003. OCLC 634605075
  • (Αγγλικά) Page, Melvin E. (Melvin Eugene). 2003. "The Battle of Tanga 1914 (Review)". Journal of Military History. 67, no. 4: 1307–1308.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Μάχη_της_Τάνγκα&oldid=10048248"